مولانا جلال الدین محمد بلخی از شاعران برجسته عرفان اسلامی است که در مثنوی معنوی و دیگر آثار خود کوشیده با اتکا به حکایات بسیاری از مفاهیم و آموزه های دینی، فلسفی، عرفانی، کلامی و ... را برای مخاطب تبیین نماید. بخشی از این داستانها حکایات صوفیه است که اکثر آنها در متون قبل از مولوی ریشه دارد. پرسش اصلی تحقیق این است که شگردهای مولانا در بازسازی حکایات صوفیه چگونه است؟ این پژوهش در پی آن است که ب...

شعرِ عرفانی و صوفیانه در دوره‌ی مشروطیّت   احمد رضی*         هادی قلی‌زاده** دانشگاه گیلان چکیده در دوره‌ی مشروطیت به دلیل رواج تجددگرایی و فراگیری تفکرات اجتماعی ِمتأثّر از غرب، تصوف و به پیروی از آن، شعر عارفانه به گوشه‌ای خلوت از جامعه پناه برد؛ اما به رغم به حاشیه رانده شدن عرفان و تصوف، در آثارِ سرایندگانِ این دوره، شعرهای عارفانه‌ی بسیاری وجود دارد. این مقاله بر آن است تا وضعیت شعرِ عرفانی را در...

مولانا جلال­الدین محمدبن سلطان العلما بهاء­الدین محمدبن حسین­بن احمد خطیبی بکری بلخی، که در کتاب­ها از او به نام­های «مولانای روم» و «مولوی» و «ملای روم» یاد کرده­اند، یکی از بزرگ­ترین و تواناترین گویندگان متصوفه و از عارفان نام­آور و ستاره درخشنده و آفتاب فروزنده آسمان ادب فارسی، شاعر حساس، صاحب اندیشه و از متفکران بلامنازع عالم اسلام است. در این نوشتار سعی بر آن است که علاوه بر بیان اندیشه­ها...

تصوف به دنبال تربیت و ایجاد تحول درانسان بوده و ، خواهان هماهنگی ظاهر و باطن است ظاهر و باطن انسان ازهمدیگر تأثیر پذیرندو ناهماهنگی میان این دومنجر به بروز ناهنجاری در رفتار و خلقیات انسان می گردد . یکی از اصول و مبانی آموزشی در عرفان و تصوف اسلامی اصلاح ظاهر به منظور متوجه ساختن سالک به درون خویش و تربیت عالیه وی می باشد.ازجمله روش های تربیتی صوفیان بر اساس و مبنای اصل ذکر و ریاضت است که زیر ن...

در فایل اصل مقاله موجود است.

این پژوهش به بررسی تصویر تصوف در سینمای معناگرای ایران می پردازد. برای این منظور ابتدا تعریف به سینمای معناگرا و تصوف به عنوان چهارچوب مفهومی پژوهش پرداخته شده است. از طریق نمونه گیری هدفمند فیلم های «توبه نصوح»، «استعاذه»، «هامون»، «زندگی و دیگر هیچ»، «پری»، ، «وقتی همه خواب بودند» و «محیا» به عنوان نمونه های مورد بررسی، انتخاب شدند. برای مطالعه لایه های مختلف این فیلم ها از دو روش نشانه شناسی...

موضوع رساله حاضر ملازمت شریعت و طریقت در مثنوی است که طی آن یکی از موضوعات مهم تاریخ تصوف -یعنی شریعت و نقش آن در تصوف که همواره محل بحث و منازعه پیروان تصوف و اهل شریعت بوده-مورد بررسی قرار گرفته است.در واقع سوال اصلی این است که براستی شریعت در تصوف از چه جایگاهی برخوردار است و نظر متصوفه در باره آن چیست؟ عرفا و متصوفه هر یک به نوبه خود در مقام پاسخ به این سوال برآمده و در آثار خویش به این نکت...

چکیده: پژوهش حاضر نتیجه نگرشی تازه به سماع است.سماع از مسائل مهّم واساسی در متون عرفانی است. تاکنون سماع از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است .بحث سماع خصوصاً در قرن چهارم وپنجم ، به عنوان بخشی مهّم ومفصل در عرفان، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است .از میان عرفایی که به طور مفصّل بدین موضوع پرداخته اند ، دوعارف بزرگ ابونصر سرّاج طوسی در قرن چهارم وامام محمّد غزّالی در قرن پنجم اند.این امر...

شعرِ عرفانی و صوفیانه در دوره ی مشروطیّت   احمد رضی*         هادی قلی زاده** دانشگاه گیلان چکیده در دوره ی مشروطیت به دلیل رواج تجددگرایی و فراگیری تفکرات اجتماعی ِمتأثّر از غرب، تصوف و به پیروی از آن، شعر عارفانه به گوشه ای خلوت از جامعه پناه برد؛ اما به رغم به حاشیه رانده شدن عرفان و تصوف، در آثارِ سرایندگانِ این دوره، شعرهای عارفانه ی بسیاری وجود دارد. این مقاله بر آن است تا وضعیت شعرِ عرفانی ...

در این گفتار نخست به شرح احوال و افکار و آثار تاگور پرداخته ‘ آنگاه محیط اجتماعی او را در کارگاه پژوهش مورد بررسی قرار می دهیم و تحولات فکری مردم شبه قاره را که مایه پیدایش نحله های مختلف مذهبی و اعتقادی شده است ‘ از نظر می گذرانیم ودر این رهگذر اشارت می کنیم که تصوف اسلامی ایران به همت منصور حلاج بدان سرزمین پهناور راه یافته و در ساخت و پرداخت آیین برهمایی مؤثر آمده و به گونه ای دلپذیر طراز تع...