آیا تخلف از قوانین و مقررات دولت اسلامی که در اصطلاح «جرم» نامیده می شود، «گناه» و مرتکب آن «فاسق» است و در قیامت مجازات دارد، یا صرفاً «تخلفی اجتماعی و مدنی» محسوب می شود که مجازات قانونی دارد؟ مبانی مختلف دربارۀ ماهیتِ حکم حکومتی و قوانین دولت اسلامی، پاسخ های متفاوتی به این پرسش می دهند. در این مقاله به سه مبنا و پیامد هر کدام اشاره و سپس به آیات و روایات استناد می شود. مفاد آیات و روایات آن ا...

پاسخ به این سوال که «اندیشه سیاسی آخوند ملامحمدکاظم خراسانی در عرصه مشروعیتِ حکومت در عصر غیبت چه بود، و این اندیشه چه نسبتی با مشروطه خواهی وی داشت؟»، مبتنی بر توجه به وجود دو مقام و مَنظَر در اندیشه ورزی سیاسی است: نتیجه یک مقام را «اندیشه سیاسی ثابت»، و نتیجه منظر دیگر را «الگوی سیاسی»، بیان می کنیم. «اندیشه سیاسی ثابت»، عبارت است از مجموعه گزاره های انتزاعی، کلی و دائمی در حوزه سیاست که اصالتا...

یکی از بارزترین ویژگی‏های داستان مدرنیستی معاصر استفاده از صناعات روایی فراوان در آن است. نویسندگان مدرنیست روزگار معاصر برای عرضه ی هستی‏شناسیِ نوین خود همواره از تکنیک‏های روایی پیچیده بهره گرفته‏اند و از روایت‏های کلاسیک و خطّیِ سده‏های پیشین دوری جسته‏اند. هوشنگ گلشیری یکی از داستان‏نویسان روزگار ماست که با بهره‏گیری از صناعات روایی فراوان آثاری پیچیده، چندلایه و دیریاب خلق کرده است. روایت پیچ...

محققان بر این باورند که خاقانی در مذهب بر طریقه تسنن و پیرو شافعیه بوده است و ملاک خود را اشعاری می دانند که بدیل برای بعضی از ائمه شافعیه سروده است . اما با نگاهی به اشعار خاقانی، ارادت خاص ایشان به ائمه معصومین را در می­یابیم. حضرت علی (ع) و حضرت امام زمان (عج)، بیش از دیگران مورد تلمیح و اشارۀ خاقانی بوده اند. او در چندجا از اشتیاقش برای زیارت امام رضا (ع) سخن می گوید. همچنین تلمیحات وتضمینا...

مهمترین مبنای کلامی اندیشه ی سیاسی فرقه شیعه امامیه، اصل"امامت" می باشد. امامت، رهبری عامه مردم در امور دینی و دنیوی آنان، به نیابت از پیامبر(ص)است. به عقیده امامیه، امام که از حیث دانش و زهد و شجاعت افضل و سرآمد همگان عصر خویش است، معصوم از گناه بوده و با حکم خداوند تعیین و به مردم معرفی می گردد. در این زمینه، شیخ مفید و علامه حلی-به عنوان مهمترین علمای شیعه در قرن های چهارم و هفتم هجری-دارای...

نیروهای اجتماعی به عنوان یکی از عمده موضوعات رشته جامعه شناسی سیاسی، برگرفته از برخی تفاوت ها یا به اصطلاح «شکاف های اجتماعی» هستند که به صورت تعمیق یافته در جامعه درآمده اند؛ شکاف هایی نظیر جنسیت، قومیت، ایدئولوژی و ... می توانند تشکیل نیروهای اجتماعی دهند و این نیروها، قابلیت ایفای نقش موثری در ارتباط با قدرت سیاسی دارند. اهمیت موضوع نیروهای اجتماعی از یک سو و اهمیت تجربه دوران حکومت امام علی...

در پژوهش حاضر ، به این سوال پاسخ داده می شود که سازوکارهای انتقاد سیاسی در حکومت اسلامی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی و آیت الله خامنه ای چیست.در پاسخ،فرضیه ای مطرح شده که برگرفته از متون دینی ، دیدگاهها و بیانات امام خمینی و آیت الله خامنه ای می باشد و آن اینکه انتقاد سیاسی می تواند در قالب های مختلفی چون «امر به معروف و نهی از منکر»و نیز در قالب «نصیحت» و «مشورت» صورت پذیرد.طبیعتا با توجه به ...

ناسازگاری حکومت اسلامی با حکومت سکولار با توجه به معنای این دو نوع حکومت بسیار روشن است و عقل در داوری بین دو حکومت با برهانی دانستن وجود خدا حکومت دینی و اسلامی را اجتناب ناپذیر می داند و در صورت شک، حکومت اسلامی به دلیل محتمل بودن وجود خدا حکومت الهی بر حکومت سکولار رجحان دارد و به همین دلیل حکومت سکولار نامحتمل است و فقط در یک صورت می توان حکومت سکولار را محتمل دانست که اثبات شود که مردم بال...

از دیدگاه شیخ ابی ‏الصلاح حلبی (فقیه و متکلم قرن پنجم هجری) انسان موجودی مکلّف آفریده شده و برای انجام درست تکالیفش و رهایی از شرّ نیازمند ریاستی مقتدر و با تدبیر است تا او را به خیر و رستگاری رهنمون کند. چنین ریاستی در عصر حضور، توسط معصوم علیه‏ السلام که اعلم الناس به احکام دینی و تدبیر سیاسی است محقق می ‏گردد و در عصر غیبت از طریق فقیه عادل، که نیابت در ولایت از سوی معصوم را دارد، عملی می‏گردد...

اجرای حدود در عصر غیبت یکی از موضوعات پر ماجرا در فقه امامیه است. در بعد درون فقهی، در خصوص این که در عصر غیبت اقامه کننده حدود چه کسی خواهد بود، بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. عده ای از فقها اجرای حدود را جزء وظایف اختصاصی امام معصوم و نایب خاص آن حضرت می دانند و با استناد به اصل عدم ولایت، معتقدند اجرای حدود در زمان غیبت باید تعطیل شود. در مقابل، گروه کثیری از فقها با استناد به اطلاقات دلایل ...