علمای بزرگ شیعه سعی کرده‌اند جداگانه یا در لابه‌لای مباحث خود اشاراتی عمیق و یا کوتاه به نظریه ولایت فقیه داشته باشند. هر قدر به لحاظ زمانی به دوره معاصر نزدیک‌تر می‌شویم مباحث مربوط به این نظریه گسترده‌تر و عمیق‌تر می‌شود که سرآمد همه آنها نظریه ولایت مطلقه فقیه امام خمینی است. نوشتار حاضر بر آن است تا مراحل تولد، تکوین و تکمیل این نظریه سیاسی ناب را مورد بحث قرار دهد.

پژوهش حاضر بر اساس ادله کلامی ولایت فقیه طرح گردیده است. مطالب در قالب پنج فصل و یک خاتمه سازماندهی گردیده. 1- فصل اول که با عنوان کلیات نام گذاری شده 2- در فصل دوم بررسی و تبیین کلامی یا فقهی بودن مساله ولایت فقیه پرداخته شده است. 3- در فصل سوم دلایل عقلی ولایت فقیه طرح گردیده 4- در فصل چهارم دلایل نقلی ولایت فقیه مورد بررسی قرار گرفته 5- در فصل پنجم ولایت فقیه از منظر موافقان و مخالفان مورد ت...

بند نهم از اصل یکصد و دهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم سخن می گوید که از آن به کلمه تنفیذ تعبیر می شود. انجام وظیفه رئیس جمهور نه فقط منوط به طی کردن مراحل مختلف (ثبت نام و تأیید صلاحیت و کسب اکثریت آرا) است، بلکه طبق قانون اساسی به امضای ولی فقیه منوط می باشد. حال سؤال مهم و اساسی این است، که مفهوم فقهی و حقوقی امضای حکم ریاست ...

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به فاصله کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تدوین و به وسیله مجلس خبرگان تصویب شد. محتوای این قانون عمدتاً برگرفته از تعالیم دین مبین اسلام و در برخی موارد نیز بر اساس رویۀ عقلا بوده است که در این میان نقش اندیشمندان اسلامی بسیار پررنگ می­نماید. بر این مبنا تحقیق حاضر بر آن است تا اثبات کند که اندیشه­های فقهی و سیاسی شهید محمد باقر صدر در کنار اندیشه­های حضرت امام ...

بحث از امتزاج عرفان و سیاست، اساساً بحثی نوین نیست و این بحث از جمله مسائلی است که در سپهر تاریخی و اندیشه ورزی سیاسی ایران نقش آفرینی جدی ای داشته است و نمونه های آن را در عرصه ها، جنبش ها و حکومت های مختلف در طول تاریخ می توان برشمرد. اما نکته قابل اهمیتی که به صورت مستقل از آن صحبت نشده، نسبت «ولایت عرفانی و ولایت سیاسی» با یکدیگر است. امام خمینی(س) به عنوان عارفی واصل که پا در حوزه تدبیر اجت...

دردین مبین اسلام مواردی به عنوان مبنای درآمد برای حکومت درنظر گرفته شده است که به اعتقاد شیعه عبارت از: خمس و زکات و انفال است. اگر این اموال، به هر دلیل برای اداره ی جامعه اسلامی کافی نباشدو خمس و زکات به اندازه ی کافی در اختیار ولی امر نباشد و او تشخیص بدهد، به مقتضای ولایت خود می تواند به هر اندازه که مصلحت می داند مردم را به پرداخت مالیات وا دارد و مشروعیت این مالیات حکومتی بر اساس حق ولایت...

در این رساله ما از میان روشنفکران ایرانی بر سیدجواد طباطبایی متمرکز شده ایم. سیدجواد طباطبایی یکی از متفکران مطرح امروز ایران است. وی در نوشته هایش علاوه بر اینکه تاریخ اندیشه سیاسی را دنبال می کند خود نیز به ترسیم یک نظریه سیاسی در حوزه ایران دست می یازد. در این رساله آشکار خواهیم کرد که نگاشته هایش پیرامون امر سیاسی به دور از انسجام و دچار گسست اند از این رو در معرض خوانش های گوناگون می تواند...

از دیدگاه مکتب اسلام، قضاوت مختص ذات احدیت است. این مقام و منصب خطیر از جانب ایشان به پیامبر و از طرف پیامبر(ص) به ائمه معصومین(ع) به امانت گذاشته شد و از ائمه معصوم(ع) به فقیه جامع الشرایط سپرده شده است. در زمان غیبت امام معصوم و نداشتن فقیه جامع الشرایط به اندازه کافی، قضات مأذون از طرف ولایت امر به منصب قضاوت می رسند. بر همین اساس پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، سعی ...

چکیده از جمله موضوعاتی که در فقه امامیه مورد توجه بوده و بویژه با پیروزی انقلاب، توجه بیشتری بدان شده است، بحث ولایت فقیه است. اما در این زمینه سوالاتی وجود دارد که باید به آنها پاسخ داده شود.اینکه ولایت فقیه همان ولایت معصومین(علیهم السلام) است یا نه؟ مشروعیت ولایت به نصب است یا انتخاب؟ دامنه ی اختیارات ولی فقه تا چه اندازه ای است؟ قانون اساسی مقدم است یا امر ولی فقیه؟ وسوالاتی دیگر که سعی ش...

چکیده: قانون اساسی سند مهم سیاسی و حقوقی هر جامعه ای است که در آن مبنای حاکمیت و صلاحیت زمامداران تعیین و حقوق اساسی تبیین می گردد. از این رو در تدوین قانون اساسی محورهای اساسی حاکمیت ملت، حاکمیت قانون و حقوق و آزادی های مردم ملاک عمل قرار می گیرد. در جریان تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، شهید بهشتی یکی از موثرترین چهره های درخشان تأثیرگذار در روند تص...