پیشینه واژگان نگاری در سرزمین ایران، به دوران پیش از اسلام بازمی گردد و سنت فرهنگ نویسی یکی از بارز ترین شاخه های علمی و ادبی است که از دیر باز وظیفة حفظ و پاسداری از زبان وادبیات فارسی را به دوش کشیده است. ‏در این میان، ضمن یادکرد موجزانة تاریخ فرهنگ نویسی در ایران، به ضرورت پیدایش آثاری از این سنخ و نیز با حفظ و پاسداشت از اکثر مبانی بنیادین و مزایای گسترده آن نوع از آثار، به تحول و تغییرات و...

چکیده:در میان مباحث عمده ی داستان نویسی و نقد داستان فارسی، کشف و بازنماییِ تکنیکهایِ داستان مدرن، موضوعی است که تا کنون به شکل شایسته به آن توجه نشده است. نوشته ی حاضر تلاش می کند جایگاه ِ«تکنیک داستانی» در داستان نویسی معاصر را باز نماید و این امر میسر نیست مگر با در نظر گرفتن مفهوم دقیق تکنیک. تکنیک هایی چون به تعویق انداختن معنا از راه تمثیل، کشف زبان داستانیِ خودویژه، برقراری رابطه مبتنی بر بی...

حسین مکی کنشگر فعال سیاسی است که با باور به نظریه قهرمان مبادرت به نوشتن تاریخ کرده است. پژوهش حاضر نسبت کنشگری سیاسی مکی با حرفه تاریخ نویسی او را مورد بررسی قرار داده است و بر این فرضیه استوار است که باور به قهرمان و تغییر قهرمانان نزد مکی ارتباط وثیقی با پیشۀ سیاست مداری او دارد و پیشۀ مکی به عنوان یک سیاستمدار این رابطه را در تاریخ نویسی اش پررنگ جلوه می دهد. بر بنیاد نظریه قهرمان گرایی که ...

در بخشی از ادبیات عرفانی و سخنان برخی از منسوبان به عرفان، عقل و عرفان در برابر هم قرار گرفته، دو راه ناسازگار و مخالف یکدیگر تلقی شده اند. این گروه، عقل را یک منبع یا راه تحصیل معرفت نمی دانند و برای دستاوردهای عقل و در نتیجه علوم بشری، اعتباری قائل نیستند. از نظر ایشان، عقل نه تنها منبع معتبری برای معرفت نیست، بلکه مانع معرفت و موجب گمراهی نیز می باشد. جالب آن که برخی از اینان برای اثبات بی ا...

داستان شیر و نخچیران از جمله داستان های بلند و پیچیدۀ مثنوی است که ساختاری دو لایه دارد. این داستانِ تمثیلی، روساخت و ژرف­ساختی دارد که برای تحلیل آن به الگوهای ساختارشناسی نیاز است. در این پژوهش روساخت داستان که همان حکایت کوتاه کلیله و دمنه است، به روش پراپ بررسی شده و به این نتیجه رسیده است که داستان شیر و نخچیران از قصّه های عامیانه ای است که از نظر ساختاری با قصّه­های پریان پراپ مطابقت دارد؛ ...

در این مقاله به تبیین و توضیح مفاهیم حکایت، حکمت و علم و نیز رابطه آن‌ها با مفاهیم تاریخ، تفکر، فلسفه، علم قدیم و علم جدید، پرداخته شده است. سرزمین ایران در طول تاریخ، پیوسته محل تولد، توسعه و ظهور علم بوده و علم ایرانی دارای پیشینه، حکایت و حکمت خاص خود بوده است و آن حکایت و حکمت علم، از وجوه گوناگون هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، تاریخی و قومی با یکدیگر نسبت واقعی و حقیقی داشته‌اند و هرگز حکایت و...

یکی از مهم­ترین موضوع‌ها در زمینه سبک­شناسی روایت در متون کهن، چگونگی خوانش و تفسیر داستان­های تمثیلی است. ارتباط این موضوع با روایت­شناسی هنگامی روشن می‌شود که با صرف‌نظرکردن از محتوا و پیام تفسیرها، به ارتباط آن با خطوط داستانی توجه کنیم. مقاله حاضر درپی دست­یابی به مهم­ترین شیوه­هایی است که مولوی براساس آنها به تفسیر حکایت­های مثنوی پرداخته است. می­توان گفت ارائه تفسیرها بر محور هم‌نشینی مهم...

داستان شیخ صنعان از حکایات طولانی منطق الطیر است. این حکایت را از جنبه های مختلف: ادبیات سمبلیک، هرمنوتیک، شخصیت پردازی، روانکاری و عرفان بررسی کرده اند. در این پژوهش حکایت شیخ صنعان از جنبه ملامت اندیشی و اصول ادب ملامتی بررسی می شود. بررسی ها نشان می دهد که این حکایت ملامتی است و  عطار اندیشه  ملامتی را در آن به کار برده و شخصیت شیخ صنعان در حقیقت نمودی از خود شاعر است. نگارنده پس از تعریف م...

این مقاله با بررسی خدمات نمایه سازی و چکیده نویسی در 45 مرکز ایرانی تولید کننده این خدمات کوشش دارد تصویری از وضعیت فعالیت های نمایه سازی و چکیده نویسی کشور را ارائه دهد. بدین منظور امکانات و موانع پیشرفت مراکز دست اندرکار فعالیت های نمایه سازی و چکیده نویسی، زمینه موضوعی فعالیت ها، نوع پایگاه های اطلاعاتی، شیوه و زبان نمایه سازی آنها مورد توجه قرار گرفته است و همچنین از قابلیت های مدیران، نمای...

هدف مقاله حاضر، نشان دادن توان آزمون بندر-گشتالت در پیش بینی ابتلا کودکان پیش دبستانی به مشکلات دیکته نویسی است. در این پژوهش از روش طولی به منظور اعمال آزمون ها و  گردآوری داده، استفاده شد؛ در مرحله اول 830 کودک پیش دبستانی (609 دختر و 221 پسر) به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب و از لحاظ انواع و میزان خطا در آزمون بندر-گشتالت، بررسی شدند؛ سپس 300 دختر و 163 پسر از کودکان یادشده که...