از مسائل مهم و اساسی در باب معرفت، شناختِ خود انسان است که بدون آن، دستیابی به هیچ نوع معرفت و شناختی امکان پذیر نخواهد بود. آدمی قبل از هر نوع شناختی نسبت به جهان پیرامون، باید خود را بشناسد و گنجینه های معرفت و نهاد خود را کشف نماید. فطرت که از ویژگیهای اساسی حیات عقلانی انسان است، از جمله مسائلی است که توجه مکاتب علمی و فلسفی را به خود جلب نموده است و هر مکتبی به نسبتِ مبنای فلسفی خود در این ب...

چکیده فقیهان شیعه با توجه به روایات اهل بیت(ع) ـ در مقابل دیدگاه اهل سنت ـ بین مرتد فطری مرد و مرتد ملی تفاوت قائل شده اند، از این حیث که از مرتد فطری توبه خواسته نمی شود و حد ارتداد بر او جاری خواهد شد، اما از مرتد ملی حاکم شرع توبه می خواهد و در صورت توبه، حد ارتداد برداشته می شود. حال اگر مرتد فطری پیش از اقامه بینه ـ بدون اکراه و اجبار ـ توبه کرد آیا فایده ای بر آن مترتب است یا خیر؟ مشهو...

کرامت ذاتی یکی از اوصاف عالیه انسانی و از جمله حقوق بنیادین همه ابنای بشر است که هیچ شرطی آن را مشروط و هیچ قیدی آن را مقید نمی سازد. در آموزه های ادیان الهی و به ویژه در مکتب حیات بخش اسلام در این خصوص مباحث نافع و کثیری وجود دارد که می توان شمّه ای از آن را بدین نحو تنزل داد که بشر به لحاظ دمیدن روح الهی در او حائز مقامی بی بدیل شده است و بالتّبع، حصول بدین مقام منیع، تالی تلو کثیری برای او به ...

چکیده بدون تردید رعایت قواعد آمره از جمله اصول مسلم ، قطعی و لازم الاجرا در حقوق بین الملل می باشد . قواعدی که تخطی از آن به هیچ وجه امکان پذیر نیست .لذا احترام به دو اصل حاکمیت ملی و حقوق بشر نیز امری بدیهی و مسلم می باشد. . اما آنچه که در اینجا مورد سوال می باشد این است که در صورت تضاد بین این دو اصل از د قواعده آمره ، کدامیک را باید به عنوان اصلی برتر در نظر گرفت . که در اینجا دو دیدگاه کام...

کودکان از جهت ظرفیت و ظرافت‌های وجودی‌شان، آسیب‌پذیرترین افراد جامعه‌ی انسانی هستند و به دلیل این آسیب‌پذیری نیازمند حمایت می‌باشند؛ این آسیب‌پذیری بیشتر زمانی رخ می‌دهد که مخاصمه مسلحانه‌ای‌ اتفاق ‌افتد و با نادیده‌گرفتن حقوق فطری و شأن و کرامت انسانی موجب هلاکت، استثمار و سوء‌استفاده از کودکان - خصوصاً خشونت جنسی علیه دختران – ‌شود و سلامت جسمی و روانی آنان در معرض خطر قرار گیرد. وانگهی، بر اس...

چکیده واژه "ارتداد" در لغت به معنای"رجوع و بازگشت" و در اصطلاح فقیهان به معنای "اختیار کفر بعد از اسلام آوردن" است. در فقه امامیه ارتداد بر دو قسم "فطری" و "ملّی" است؛ ولی در فقه مذاهب چهارگانه، تنها یک قسم و با احکامی همانند مرتد ملّی مطرح می باشد. با وجود اتّفاق نظر در معنای مرتد ملّی، فقهای امامیه در تعریف مرتد فطری اختلاف نظر دارند. در این نوشتار، ضمن بیان اختلاف مذکور، به بررسی روایات دالّ بر...

حقّ تداوم حیات، یکی از اصلی ترین امتیازات طبیعی بشر می باشد که دیگر حقوق طبیعی بر آن مبتنی و زمینه تکامل با آن محقق می گردد. بداهت حق برخورداری از این امتیاز، موجب گردیده تا برخی معاندین، به توهم انکار کرامت نامسلمانان و برخی مجرمان از سوی مکتب اسلام، این مکتب رهائی بخش را متهم به نادیده انگاشتن حق حیات آنان نموده و با ادعاء تهافت بخشی از احکام جزائی اسلام با حقوق بشر مدرن، چهره ای خشن و ضدبشری ...

بعد از جنگ جهانی دوم و از زمان تصویب منشور ملل متحد و اعلامیه جهانی حقوق بشر، مجموعه‌ ای از اسناد بین‌ المللی حقوق بشر که به صورت خاص و یا عام ناظر بر زنان می باشد؛ از جمله میثاقین، کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان، برنامه ی عمل نایروبی، پکن، اعلامیه ی توسعه ی هزاره و... و سازوکارهای اجرایی برای این اسناد از جمله کمیسیون حقوق بشر سابق (شورای حقوق بشر)، کمیسیون مقام زن، کمیته ی حقوق بشرِ ...

قرآن کریم بر اصل «فطرت» تأکیدات مکرری کرده، اساس دعوت خود را بر آن قرار داده و این مفهوم را اساس روی­آوری انسان به «دین» خوانده است. از نگاه قرآن، فطرت، عبارت از شیوه ساختاری توحیدی است که جهان هستی و از جمله انسان طبق آن پدید آمده­اند و قرآن از همین منطق و خاستگاه عموم انسانها را فارغ از نژاد و زبان به صراط مستقیم دعوت می­کند. مقاله دارای سه بخش اصلی است: «چیستی فطرت و شمول گستره آن که به ساخت...

حق حیات ازجمله مهم‌ترین حقوق موضوعه برای انسان است که در ادیان الهی و اسناد بین‌المللی معاصر موضوعیت مربوط به خود را داشته است. علاوه‌بر این، حق حیات ازجمله مهم‌ترین اصول حقوق فطری است و دفاع قانونی از این حق و تأمین زیرساخت‌های امنیتی لازم برای آن از ضروریات اجتماعی تلقی می‌شود. در ادیان الهی، به‌ویژه دین اسلام نیز، حق حیات به‌مثابة موهبت الهی برای همة انسان‌ها، اعم از زن و مرد، به‌رسمیت شناخت...