چکیده: این پژوهش در 20 فصل در موضوعات مختلف از قبیل: پزشکی،نجوم، موسیقی،مشاغل،مراسم عروسی و عزاداری و میهمانی ها و جشن ها، ورزش ها و سرگرمی ها،علوم غریبه، باورهای مربوط به حیوانات، ضرب المثل ها،مباحث زنان و کودکان،خوراک،پوشاک، مسکن و معماری، ابزار زندگی و ابزارجنگ ،سنگ ها و باورهای عامیانه متفرقه و آداب و رسوم اجتماعی را در مثنوی کاوش قرار داده است و با تفکیک و تقسیم بندی و با توجه به موضوع هر...

این مقاله می کوشد ابتدا به پیشینة فرهنگ عامه، تعریف، منابع، تاریخچه و تأثیر آن در اشعار محمدعلی بهمنی و حسین منزوی (اعتقادها و باورها، ادبیات عامیانه، کنایه ها، گیاهان، جانوران، رسوم، علوم، افسانه ها و بازی ها) بپردازد و به این وسیله گامی در مسیر شناخت بیشترِ شعرِ این دو شاعر و فرهنگِ عامه، بردارد و در پایان از نوشته ها نتیجه گیری نماید.

قتل‎های شرافتی یکی از واقعیت های اجتماعی است که از گذشتۀ دور وجود داشته و تا به امروز به حیات خود ادامه‎داده‎است. قتل های شرافتی یا ناموسی در مواردی نظیر روابط عاشقانۀ غیرمتعارف، خیانت به همسر، زنا، فرار از خانه، ازدست‎رفتن بکارت و نمونه های مشابه که اعمال و رفتارهای ضد ناموسی ـ ‎بی‎عفتی، بدنامی و فضاحت ‎ـ تلقی می‎شوند، رخ‎می‎دهند. در وقوع این پدیده مسلّماً علل و عوامل گوناگونی همچون آداب و رسوم،...

این پژوهش بررسی انعکاس ادبیات و هویّت قوم ترکمن و تأثیر و تأثر اجتماعی آنان در ادبیات فارسی دوره ی معاصر است. در این پژوهش آثاری بررسی شده اند که یا درباره ی قوم ترکمن هستند یا به حیات علمی و فکری و فرهنگی آنها توجه کرده اند. در این آثار باورها و اعتقادات، آداب و رسوم و اسطوره های خاص این قوم نمود یافته است. میزان و چگونگی این انعکاس و دسته بندی آنها از اهم کارها و اهداف این پروژه است. شاعران و ...

تصوّف، از جمله گرایش­های درون­گرا و عرفانی در اسلام است که در ابتدا با سرلوحه قرار دادن زهد و دنیاگریزی سعی بر طهارت جان داشتند و در ادامه با بارورسازی مبانی نظری خود، تزکیه نفسانی را مقدمه ای برای شناخت خداوند و فناء در او معرّفی کردند. خاستگاه تصوّف و این که این فرقه تا چه حدّ، وامدار اسلام اصیل و سنّت نبوی و جانشینان برحقش بوده، پیوسته محل بحث و جدل بوده است. از یک سو خود صوفیان پیشین? خود را به ...

سفرنامه نویسان اروپایی براساس نگاه بیرونی در خصوص نقش فرهنگی زنان عصر صفویه و قاجاریه نقش هایی را متصور گشتند که گوناگون یا متفاوت با تاریخ سیاسی ایران است، لذا نقش های گوناگون زنان در عرصه های مختلف فرهنگی و تطبیق این امور در دو عصر مذکور مهم می نماید. شناخت نقش زنان در پدیده ی مهم فرهنگ و تأثیرگذاری آنان در توسعه و انتقال فرهنگ در مطالعات اجتماعی قوت یافته ی حال حاضر می تواند راهگشا باشد. زن...

از زمان شاه عباس بزرگ که تجارت ایران و اروپا پررونق شد و ایران صفوی به واسطه جنگ های دائمی که با همسایه غربی می کرد، در اروپا مشهور و محبوب گشت، تاجران و سیاحان و مبلغان بسیاری روی به این کشور آوردند، و آثاری از خود بر جای گذاشتند که یکی از منابع مهم عصر صفوی (1135-906ه/1722- 1501م)، گردید. برخی از این سفرنامه نویسان با تسلطی که بر زبان های شرقی و به ویژه فارسی داشتند، موفق شدند که از وضعیت درب...

فرهنگ و ادبیّات عامیانه یا فولکلور شامل آداب و رسوم، افسانه ها و قصّه ها، اشعار و ترانه های محلّی، لالایی ها، بازی ها و سرگرمی ها، چیستان ها و ضرب المثل ها، اعتقادات و باورها، آیین ها و .... است که همه ی جنبه های زندگی مردم یک منطقه را دربر می گیرد. فرهنگ و ادبیّات عامیانه بازتاب زندگی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اخلاق و رفتار، اعتقادات و بینش، و مذهب و احساس یک ملّت است که واقعیّت ها را بیان می کند. ...

یکی از شیوه های نقاشی که در صحنه هنر معاصر ایران بروز کرد(نقاشی قهوه خانه ای) نام دارد و آن اصطلاحی است که به بخشی از نقاشی عامیانه ایران(خیالی سازی) در سده حاضر اتلاق می شود. نقاشی قهوه خانه هنر این سرزمین را وارد مرحله تازه می کند. مرحله ای که تلاش دارد با اتصال به اندوخته های هنر ایران زمین و اعتقادات و فرهنگ توده ایرانی برای خود پشتوانه اساسی و استوار بیابد. این تصاویر توسط هنرمندان مردمی و...