در زمان ریاست‌جمهوری جرج بوش بحران‌های منطقه خاورمیانه افزایش یافت؛ البته کشورهای خاورمیانه همواره در فضای ژئوپلیتیک تعارض‌آمیزی قرار داشته‌اند. یکی از علت‌های اصلی این افزایش بحران‌ها را می‌توان تأخیر در روند دولت‌سازی و مداخلة قدرت‌های بزرگ در این منطقه دانست. هرچند تنوع منابع اقتصادی خاورمیانه نیز زمینه‌های افزایش تعارض را به وجود آورده است. پس از 11 سپتامبر، ایالات متحده امریکا با به‌کارگیر...

در پرتو تحولات اخیر در خاورمیانه به‌ویژه تحولات جهان عرب که در اوایل سال 2011 رخ داد و پیروزی دوباره حزب عدالت و توسعه در ژوئن2014 و انتخاب رجب طیب اردوغان به عنوان نخستین رئیس جمهور منتخب، مقاله حاضر به بررسی مؤلفه‌های جدید سیاست خاورمیانه‌ای ترکیه خواهد پرداخت و سعی در پاسخ به چرایی جهت‌گیری‌های اخیر سیاست خارجی ترکیه می‌کند که براساس دو گفتمان تمدنی و رویکرد ژئوپلتیک شکل گرفته است. پژوهش حاض...

مسابقه تسلیحاتی به ویژه در خاورمیانه به دلیل دخالت قدرت ها همواره وجود داشته است. اما مدتی است که این مسابقه با هیجان بیشتری دنبال می شود. بسیاری از صاحب نظران مسائل خاورمیانه بر این باورند که رقابت تسلیحاتی جاری در خاورمیانه پیامدهای وخیمی را درکوتاه مدت و بلندمدت برای منطقه و جهان در پی خواهد داشت. اولین پیامد منفی این فرایند را می توان در به تعویق افتادن فرایند های توسعه سیاسی در خاورمیانه ...

حادثه تروریستی 11سپتامبر2001موجب به وجود آمدن یکسری تحولات گسترده در سطح جهان گردید. و همچنین زمینه را برای حضور فعال نو محافظه کاران در سیاست خارجی امریکا فراهم نمود؛ که یک سلسه جنگ های پیش دستانه را در منطقه خاورمیانه از جمله حمله به افغانستان و عراق با عنوان مبارزه علیه تروریسم بین المللی آغاز نمود. بر مبنای این نگرش ایالات متحده سعی در دگرگونی ساختار منطقه خاورمیانه با از میان برداشتن رژیم ...

حادثه 11 سپتامبر باعث توجه بیشتر ایالات متحده به منطقه خاورمیانه به عنوان کانون بحران و تولید ناامنی و تروریسم گردید . آمریکا برای خنثی سازی افراطی دینی و مذهبی گروههای تندرو و ستیزه جو و تسلط بیشتر بر خاورمیانه و همچنین برقراری امنیت اسرائیل و به طور کلی اعمال سیاست های خود در منطقه نیازمند یک شریک و متحد نظامی و با نفوذ از لحاظ سیاسی بوده که ترکیه با داشتن یک حکومت اسلامی میانه رو و برخوردار ...

خاورمیانه یکی از مناطق جهان است که بیشترین میزان خشونت سیاسی(تروریسم) در آن رخ داده است. به عبارت دیگر، توسل به اقدامات خشونت آمیز سیاسی (تروریسم) جهت دستیابی به اهداف سیاسی و مذهبی به جزئی از فرهنگ مرمان منطقه تبدیل شده است. زمینه ها و بسترهای مختلفی در شکل گیری و تداوم افراط گرایی مذهبی(القاعده و طالبان) در خاورمیانه تاثیر گذار بوده است. گرایش به افراط گرایی مذهبی در میان مردمان کشورهای خاور...

خاورمیانة شمالی مفهومی ژئوپلیتیکی است که با تحولات جدید، امکان ظهور آن در بخشی از خاورمیانه فراهم آمده است. این بررسی تلاشی است برای بررسی شاخص های ارتباطی این حوزه (خوشه) از خاورمیانه با آسیای مرکزی در مقایسه با سایر حوزه ها و ترسیم چگالی ارتباطی و شبکه سازی درونی و فراشبکه ای آن در خاورمیانه. بدین سان در پاسخ به پرسش چگونگی ارتباطات امنیتی و اقتصادی خاورمیانة شمالی (ایران، ترکیه، عراق، افغانس...

ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه و رقابت قدرت ها دکتر عنایت الله یزدانی تاریخ دریافت: 09/11/86 مرتضی شجاع تاریخ پذیرش: 25/02/87 چکیده بررسی طرح های راهبردی برای نظم جهانی حکایت از محوریت جایگاه خاورمیانه در تمامی این طرح ها دارد. تحلیل چرایی این موضوع به میزان زیادی با ژئوپلیتیک خاورمیانه مرتبط است که از دیرباز مد نظر محققان و دولتمران سیاسی بوده و امروزه ابعاد نوینی یافته است. در مق...

این نوشتار به الگویی اشاره دارد که مطابق آن، همیشگی بودن دغدغه امنیت در خاورمیانه براساس یک چرخه علی از باز تولید بحران در این منطقه قابل توضیح است. الگوی به کار رفته در این پژوهش بر وجود یک هسته مرکزی تاکید دارد که از آن به «اَبر بحران» تعبیر شده است. درک ماهیت این ابر بحران و شیوه بازتولید آن در صُور بحرانی دیگر در خاورمیانه منوط به تاکید بر رهیافت نظری نوشتار پیش رو است. این مقاله باور دارد بر...