ابن عربی حقیقت انسان را لطیفه‌ای ربانی می‌داند که حق تعالی آن را از روح خود در جسم انسان دمید. این لطیفه همان «قلب» است؛ جوهر نورانی مجرّدی که واسطة میان روح و نفس است و انسانیّتِ انسان با آن تحقق می‌یابد. قلب، رییس بدن و مورد خطاب الهی است، عقلی است که خدا را تعقل می‌کند و از آنجایی که حقیقت انسان است، قادر به ادراک ذات تمامی اشیاء است و چون به نور معرفت روشن شود، آیینة تجلی همة معارف الهی می‌گرد...

یکی از واژگانی که در حوزة معنایی کتابت در قرآن قرار می‌گیرد، لوح محفوظ است. واژة «لوح محفوظ» یک مفهوم بنیادین بوده و به این شکل تنها یک ‌بار در قرآن آمده و همین امر سبب به‌وجودآمدن اختلاف‌نظرها دربارة ماهیت این واژه از دیرباز میان قرآن‌پژوهان بوده است. واژه‌شناسان در بررسی معنای لوح از تورات، قرآن و منابع عصر نزول استفاده کرده و معانی الواح موسی، تخته­های کشتی و هر چیزی را که بتوان بر روی آن نو...

امروزه همه فرهیختگان و باورمندان به ادیان الهی برای نیل به تفاهم و همزیستی دینی و انسانی، مراوده و گفتگوی دانشمندان مذهبی را لازم می‌دانند و تأکید می‌کنند که انجام این گفتگو‌ها موجب پیدایش حس تفاهم و درک حقیقی دینی خواهد شد. طبیعی است که محور اصلی این گفتگو‌ها متون مقدس و حیانی است. در این میان قرآن کریم و کتاب مقدس بیشترین پیروان الهی را به خود اختصاص داده‌اند. از این رو، یکی از محور‌های اصلی،...

چکیده تحقیق حاضر به بررسی سه نمونه از ادعاهای تعارض قرآن و علم می‎پردازد. ساکن‎انگاشتن زمین، ریزش تگرگ از کوه‎هایی در آسمان و اختصاص علم به جنین به خداوند، در زمرۀ مصادیقی هستند که مدعیان تعارض قرآن و علم ـ ‎از جمله «کامل نجّار» در کتاب قرائۀ منهجیه للاسلام‎ ـ بدان‎ها استشهاد جسته‎اند. مقالۀ حاضر بر آن است تا با بازکاوی آیات مربوط بدین سه موضوع و عرضۀ مدالیل آنها به دانش تجربی، ناتمام‎بودن ادعای...

 بررسى و نقدِ کتاب «قرآن و پلورالیزم» اثر آقاى محمد حسن قدردان قراملکى است. نویسنده کتاب، با استناد به آیات قرآن، بر انحصارگرایى پاى مى‌فشارد و نادرستى تکثرگرایى را نتیجه مى‌گیرد. ناقد، پاسخهاى نویسنده کتاب را در قبال مستندات قرآنى تکثرگرایان ناکافى مى‌داند. از این رو، دلایل قرآنى وى را از جمله: آیه میثاق، آیه مهیمن، آیات جهان شمول، اوصاف قرآن، بشارت عهدین، فراخوانى به اسلام، اسلام شرط هدایت اهل...

از داستانهای مشهور در بارۀ خاستگاه بشر و سرآغاز زندگی انسان بر زمین، حکایت خلقت و هبوط آدم و حوا و گسترش نسل آنها ست. هم در عهد عتیق و دیگر آثار کهن دین یهود، و هم در قرآن کریم تحریرهای مختلف این داستان دیده می شود. به تناسب ذکر آن در قرآن، بحثهای مفصلی در بارۀ جزئیات حکایت را می توان در تفاسیر اسلامی نیز بازجست؛ جزئیاتی که هر یک برخوردار از خاستگاهی متفاوتند. پیشینۀ این داستان در ادبیات کتاب م...

موسی از شخصیت های کتاب مقدّس، قرآن و کتاب های تاریخی، بویژه تاریخ طبری است. در نظر پیروان ادیان سامی (شامل یهودیّت و مسیحیت و اسلام) وی از پیامبران بزرگ است و مطابق روایات سنّتی این دین ها، قوم بنی اسرائیل را از مصر بیرون برد. در روایات سنّتی، تبار وی چنین است: موسی پسر عمران پسر یصهر پسر قاهت پسر لاوی پسر یعقوب پسر اسحاق پسر ابراهیم. مادرش یوکابد دختر لاوی و خواهرش مریم یاغی بود. برادر بزرگ او هار...

این رساله به زبان عربی و در یک مقدمه ، سه باب و یک خاتمه تنظیم یافته است. باب اول به شرح دوران زندگی بلاغی و حوادث آنروز عراق و دیگر مناطق اسلامی و معرفی آثار تفسیری و شعری این نویسنده می پردازد. باب دوم در روش تفسیری بلاغی و بیان قواعدی است که به آن اعتماد جسته است و در آن به بحث از موضوعاتی چون جمع قرآن ، اعجاز ، مناسبت ، قرائات و اسباب نزول ، نسخ و آیات الاحکام است. باب سوم نشانگر تلاشها...

در این مقاله، مبانی مشترک و ویژه در مورد وحی و نبوت با استناد به عهدین و قرآن و تفاسیر آنان مورد بررسی قرار گرفته است. مفاهیم و آموزه های موجود در ادیان حکایت از آن دارد که نقاط مشترک بیش از نقاط افتراق است و باید برای بهتر فهمیدن عقاید یکدیگر، گفت وگوی میان ادیان را بر پایه مشترکات آغاز کرد. نویسنده، پس از یاد کرد تلاشهای متألهان ادیان در جهت تقویت گفت وگو میان پیروان ادیان و ضرورت تداوم تلاشه...

مخاطب واژه‌ای به جامانده از اعصار منتهی به ارتباطات شفاهی است که حتی می‌توان اثری از آن را در نوشته‌های ارتباطی 2300 سال پیش ارسطو نیز دید.آنان گروه‌هایی از مردم بودند که به عنوان مخاطب «خطابی» برای شنیدن یک سخنرانی، گفتار یا بحث در یک جا جمع می‌شدند. بعدها و پس از اختراع رسانه‌ها، انسان‌های آن سوی رسانه‌ها - از جمله کتاب‌های چاپی مقدس - نیز با اصطلاح «مخاطب» شناخته شدند. مقاله حاضر متمرکز بر گ...