شیطان از جمله موضوعاتی است که از دیرباز در حوزه های مختلف بشری مورد توجه بوده است. شناخت ساختار لغوی و معنایی شیطان با عناوین ابلیس، عزازیل به معنی خداوند است که با خلقت آدم(ع) دشمن او می شود خدا را سرکشی و نافرمانی می نماید و مبغوض و منفور درگاه الهی شده، از درگاه رانده می شود و مهلت می یابد تا «روز معلوم» زنده بماند و فرزندان آدم را فریب دهد و گمراه سازد. برخی مفسرین و به خصوص عرفا، تلقّی ...

چکیده عرف در لغت به معنی رسم، آیین، خصلت، خوی، عادت و آنچه انجام دادن آن در میان افراد جامعه جایز شناخته شده و معمول می باشد عرف ستیزی از ویژگی های برجسته عرفان در همه اعصار بوده و عارف در دو سطح زبان و معنا همواره شگردهایی اتخاذ کرده است تا با پس زدن غبار عادت، چهره ی حقیقت را بنمایاند. عین القضات همدانی یکی از عرفایی است که پیروی از عرف را مذموم شمرده است، در این پژوهش با گردآوری نمونه ...

 از آنجا که بهترین وسیلهء شناخت هر گوینده و شاعری،آثار قلمی‌ اوست؛در این نوشته کوشش شده است ضمن ارائه تصویری کلی از نور الدین‌ عبد الرحمن جامی-بزرگترین شاعر و ادیب قرن نهم هجری-و منظومه‌های‌ هفتگانهء وی،جریان افکار و اندیشه‌های او در مورد برخی مسایل،از قبیل‌ وحدت وجود،تشبیه و تنزیه،جبر و اختیار و عشق ترسیم شود و نیز برخی‌ دیدگاههای اعتقادی و انتقادی او در قبال طبقات مختلف اجتماع بر مبنای‌ هفت ا...

واژه «شیطان» که به دفعات در قرآن کریم آمده است، از پیدایش لفظ تا کسب مفهوم قرآنی­ اش تطور قابل ملاحظه­ ای داشته است. با معناشناسی این واژه به‌روش تاریخی، معلوم می­ شود بر خلاف تصور اکثر اهل لغت، لفظ «شیطان» اشتقاقی از ریشه «شطن» به معنی دور شد یا «شیط» به معنی سوخت و هلاک شد، نیست، بلکه در پیدایش این کلمه و حتی تطور معنای آن تا مفهوم قرآنی ­اش انتقال معانی حسی مقدم بوده است. اما در بخش معناشناس...

موضوع گفت وگوهای خدا با پیامبران در زمینه مسائل اعتقادی از جمله توحید، معاد، نبوت و مسائل اخلاقی از جمله گذشت، صبر و دعا است که به روشهای مختلفی شکل گرفته است. گفت وگو با غیر پیامبران شامل گفت وگو با انسان، ملائکه، ابلیس و کائنات است. مهمترین آداب و نکاتی که از این گفت وگوها برداشت می شود؛ آزادی بیان، ادب، محبت و نرمی و قاطعیت است.

این پژوهش به بیان و بررسی تطبیقی الهیات سلبی از دیدگاه دو اندیشمند شرقی و غربی به نام قاضی سعید قمی و افلوطین پرداخته است. قاضی سعید بر مبنای مطلق و غیب الغیوب بودن ذات خدای متعال، او را بی اسم و رسم و غیرقابل شناخت می داند و معتقد است آن ذات نهان به گونه ای است که اعتبار هیچ کثرتی از جمله کثرت صفات در آن ممکن نیست و اسماء خدای متعال مرتبه ای از مراتب هستی و تجلیات آن ذات نهان اند که وجودشان بر...

مناطق جنوب شرق ایران در نیم قرن اخیر کانون پژوهش ها و دستاوردهای مهم باستان شناختی در سطح ملی و بین المللی بوده اند. کشف بقایای متعلق به مراکز شهری عصر مفرغ به ویژه شهرسوخته یا تمدن حوزه هیرمند و هامون در استان سیستان و بلوچستان، شهداد و جیرفت یا تمدن حوزه هلیل رود در استان کرمان همه مهر تاییدی است بر اهمیت باستان شناختی، تاریخی و فرهنگی این مناطق. با این همه دانش ما در رابطه با فرهنگ های پیش ا...

وجود صدها تپه و محوطه باستانی منعلق به دوره های فرهنگی گوناگون، در حوزه درون فرهنگی هلیل رود نشانه غنا و سرشاری این حوزه فرهنگی کشور می باشد. یکی از مهم ترین این دوره ها دوره مس و سنگ است زیرا پایه های فرهنگ بزرگ عصر مفرغ منطقه در این دوره شکل گرفته است. هدف از انجام این پژوهش مشخص کردن توالی فرهنگی دوره مس و سنگ و شناسایی عوامل موثر بر استقرارهای این دوره بوده که با توجه به اهداف موجود، پرسش ه...

اندیشه وحدت وجود ابن عربی آرام آرام در سراسر سرزمین های اسلامی به ویژه در ایران و پس از آن در هندوستان، گسترش یافت. یکی از مهم ترین راه های گسترش این اندیشه متون ادبی عرفانی مخصوصاً شعر شاعران عارف بوده است. اندیشه وحدت وجود در رباعیات بیدل دهلوی نیز به نحو بارزی تجلییافته است. موضوعاتی چون وحدت وجود، تشبیه و تنزیه، ظاهر و باطن، وحدت و کثرت و دیگر موضوعات در رباعیات بیدل مطرح شده است و می توان گ...