تشبیه مرکّب گونه‌ای از تشبیه است که در آن دو هیأت به یکدیگر مانند می‌شوند. مشبّهٌ به در این تشبیه، بیش از یک جزء و تصویر حاصل از تشبیه، مرکّب است. در تشبیه مرکّب، عناصر متعدّدی از مشبّهٌ به مورد نظر شاعر هستند که ضمن ترکیب با یکدیگر به صورت یک «کلّ واحد» به مشبّه پیوند می‌خورند. در خصوص تشبیه مرکّب گفته‌اند: تشبیهی است که می‌توان تصویر حاصل از آن را به صورت یک تابلو نقاشی درآورد. این تشبیه در روند تطوّر هن...

صفات خبری خداوند متعال، از جملۀ مباحث کلامی و تفسیری است که در قرآن و روایات آمده است. صفات خبری آن دسته از صفات خداوند هستند که عقل بر آنها دلالت روشنی ندارد و تنها به آن سبب که در متن دینی (اعم از قرآن و حدیث ) به خداوند نسبت داده شده اند، می توان آنها را به خداوند نسبت داد. شناخت صحیح و دقیق صفات خبری و دستیابی انسان به این معرفت، به درک بهتری از باری تعالی منجر می شود. تفسیر این صفات از دیر...

در این مقاله نوعی تشبیه متمایز و نوآورانه در مباحث بلاغی با عنوان تشبیه سلب و ایجاب معرفی می‌شود که علمای بلاغت تاکنون بدان توجه نشان نداده‌اند؛ در حالی که این تشبیه در شکل‌گیری صور خیال بدیع نقشی بسزا داشته است. شاعر در تشبیه سلب و ایجاب، ابتدا همانندی مشبه را به کسی یا چیزی ردّ و بلافاصله در پی آن شباهتِ همان مشبه را به کسی یا چیزی درست در نقطه مقابل مشبهٌ‌به پیشین اثبات می‌کند. نگارنده با آ...

تشبیه یکی از مهم‌ترین صورت‌های خیالی شاعرانه است و برجسته‌ترین جوهرة شعر است، در بررسی صور خیال شاعران تشبیه بالاترین کاربرد در شعر شاعران خود را نشان می‌دهد. در این مقاله سعی تمام داشته‌ایم به صورت اختصار برجستگی سخنوری و هنرآرایی در به کارگیری تشبیه در اشعار شهریار را نشان دهیم و همت گمارده‌ایم تشبیه‌های مختص و البته شهریار وار که به سبک شهریار در کلامش متجلی شده، بیاوریم. استفاده شهری...

تشخیص (شخصیت بخشی) آرایه­ای نویافته و نوظهور نیست؛ به جرأت می توان پیشینه آن را به درازنای کلام بشر دانست که امروزه بلاغت­نگاران معاصر به جدّ به آن پرداخته­اند. این آرایه ادبی به سادگی همراه با دیگر آرایه ها از جمله تشبیه در کلام پدیدار می شود در این باره هر کدام از دو رکن اصلی تشبیه (مشبّه و مشبّه به) می­توانند دیگری را وارد حوزه تشخیص کنند و از اسباب نو شدن یک تشبیه شوند. در این جستار با نگاهی ب...