هر گونه تغییر در زبان به عنوان یکی از کانون‌های معناساز در متن، منجر به خلق سبک و معنایی جدید خواهد شد. یکی از شگردهای فُرمی و معنایی زبان، کارکرد فرازبانی آن است. در فرازبان، توجه متن به خود زبان معطوف، و در نتیجه، بر عینیت و مادیت زبان تأکید می‌شود و در ساحت معنایی متن نیز تغییراتی رخ می‌دهد. فرازبان در متون تعلیمی که قصد القای معنی خاصی را دارند، از اهمیتی مضاعف برخوردار است. بر اساس این تمهی...

حرکت خیالی یکی از سازوکارهای جالب ‌توجّه در زبان است که از طریق آن وضعیّت هستاری ایستا به کمک حرکت توصیف می‌شود و علی‌رغم‌آن‌که جمله، فعلی حرکتی را دربردارد، حرکت واقعی را منتقل نمی‌کند. پژوهش حاضر قصد دارد در وهله اول به تمایز حرکت استعاری و حرکت خیالی در زبان فارسی بپردازد و سپس برخی ویژگی‌ها و محدودیّت‌های ساخت حرکت خیالی را در زبان فارسی توصیف نماید. در این ‌راستا، با جستجو در موتور جستجوگر گو...

یادگیری نقش های زبانی و نحوه­ی اجرای آنها، از جمله اهداف مهم در تدریس زبان خارجی/دوم است. از آن جا که تاکنون پژوهش چندانی جهت شناسایی نقش ها و مفاهیم زبان فارسی صورت نگرفته است، ضرورت داشت که  پس از شناسایی صورت های بی نشانِ پنج نقش پرکاربرد زبانی در موقعیت های مختلف، از آنها در تدریس زبان فارسی به غیرفارسی زبانان استفاده نماییم. از این رو، پس از جمع آوری داده های لازم از مکالمات صورت گرفته بین ...

در مقاله حاضر نگارندگان با توجه به نزدیکی زبان فارسی به زبان عربی و مناسبات فرهنگی و تاریخی مشترک میان آنها در طول ادوار مختلف و نیز وامگیری واژه­های بسیار از این زبان در زبان فارسی معاصر ، به گونه­ای که بخش چشمگیری از واژگان فارسی امروز به ویژه جزء غیرفعلی در افعال مرکب به واژه­های قرضی از این زبان اختصاص یافته است ، به بررسی افعال مرکب ساخته شده با مصادر عربی و مشتقات آنها می­پردازند. با توجه...

بازشناسی متون، در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. ارائه الگوریتم های بازشناسی برگرفته از ساختار گرامری و معنایی این زبان می تواند روش موثری در پردازش های دیگر مربوط به خط و زبان فارسی باشد. در این مقاله با استفاده از شاخه علمی پردازش زبان-های طبیعی، یک الگوریتم سه مرحله ای به منظور بازشناسی متون فارسی بر مبنای بازشناسی جملات فارسی ارائه می شود. این روش شامل مراحل ترکیب زیرکلمات به ...

در این مقاله نظام واجگونه های زبان فارسی در چارچوب نظریه واج شناسی تولیدی تجزیه و تحلیل می شود. برای این منظور‘((بستارهای تولیدی)) به عنوان واحدهای کمینه تجزیه و تحلیل واجی تعریف می شوند. بستارهای تولیدی ‘ الگوهای گرفتگی در جهاز صوتی هستند که چون برخلاف مشخصه های تمایز دهنده ذاتأ زمان بند هستند‘ با ترکیب غیر خطی خود در فضای زمانی-مکانی‘واج ها و واجگونه های زبان در بافت cc انتخاب شدند. نگارنده ب...

نیما، شاملو و اخوان ثالث از تأثیرگذار ترین شاعران معاصر در عرصه¬ی زبان و ادبیات فارسی هستند که هر کدام به سهم خود به دگرگونی وغنای ادبیات کمک شایانی کرده اند. نیما یوشیج با ساختارشکنی در قالب های پیشین و با استفاده از واژگانی با گویش مازندرانی درشعرش پایه گذارتحولی نو شد. اخوان ثالث نیز با زبان و بیان حماسی و با الگو پذیری از سبک خراسانی به نحوی دیگر باعث تحول در زبان شعر شد؛ احمد شاملو نیز با ...

شکل‌گرایان با تأکید بر نقش ادبیِ زبان و برجسته‌سازی نشانه‌ها، میان دو فرایند زبانی «خودکاری» و «برجسته‌سازی» تمایز قائل شده‌اند. شیوه‌های به کار رفته در روند تبدیل زبان خودکار به زبان ادب از دیرباز مورد توجه بوده است، که در ادبیات فارسی در پی بررسی این روند، در تحلیل زیبایی‌شناسی متون ادبی، به ویژگی‌های سبکی متون توجه می‌شود. آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد نحوة انتخاب و ترکیب بر روی «...

خواجه شمس الدین محمد مشهور به حافظ شیرازی، یکی از شاعران بی بدیل ادب پارسی است، که اشعارش سال ها ورد زبان عارف و عامی بوده و می توان گفت شعر کمتر شاعر ایرانی به وسعت اشعار حافظ در میان مردم رواج یافته است. حافظ در عرصة انتخاب و کاربرد واژه ها و ترکیب های خاص نیز، شاعری مبدع بوده و نه تنها برخی واژه ها را در شعر خود در معنی خاصی به کار برده؛ بلکه ترکیب هایی نیز ساخته است که حاصل ذهن پویا و خلاق ...

سالیان متمادی تحقیق در باب آموزش زبان منتج به راهکارها و نظریه های متفاوت در جهت بهبود روشهای موجود در این زمینه شده است. مهارت گفتاری زبان آموزان در میان سایر مهارتها همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. در میان روشهای نوظهور، خودمحوری و تفکر انتقادی توجه صاحبنظران را به خود جلب کرده اند. تحقیق حاضر تلاشی بود در جهت مطالعه تاثیر مقابله ای تدریس خودمحوری، تفکر انتقادی و ترکیب خودمحوری و ت...