چکیده مقالة حاضر مطالعة تطبیقی دو ترجمة فارسی از نمایشنامة اتللوی شکسپیر، به ترجمة ابوالقاسم خان ناصرالملک و م.ا. به آذین است. هدف از نگارش این مقاله، نشان دادن ضرورت آشنایی مترجم با نشان هشناسی فرهنگی در مطالعة متون نمایشی است. در گام نخست، هدف از این پژوهش، یافتن پاسخ برای این پرسش بوده است: آیا مترجم علاوه بر تسلط به دو زبان مبدأ و مقصد، می بایست به نشانه های فرهنگیِ این دو زبان تسلط داش...

ترجمه متون دینی به­ دلیل ویژگی­های خاص این متون، مبانی نظری ویژه­ای به­ همراه دارد. این متون به دو دستة وحیانی و غیر وحیانی تقسیم می­شوند که حساسیت هر یک در گذر از ترجمه با دیگری متفاوت است. کتاب نهج البلاغه از متون دینی غیر وحیانی اسلامی است. از ترجمه­های بنام آن یکی اثر سید جعفر شهیدی و دیگری اثر محمد دشتی است که سبک ترجمة هر یک از آن­ها با دیگری تفاوت دارد. نتایج بررسی مقایسه­ای موردی این دو...

پژوهشگران تاریخ اندیشه دورة اسلامی، حنین بن اسحاق (194-260ق) را به درستی، نماینده فرهنگ یونانی ـ رومی در عصر نخست عباسی دانسته اند. او مترجمی توانا و پزشکی حاذق به شمار می آمد و در فلسفه و کلام مسیحی دست داشت. بی تردید می توان حنین را بزرگ ترین مترجم نهضت ترجمه عصر عباسی خواند، چنان که منابع کهن نیز او را «شیخ المترجمین» نام داده اند. او در این عرصه شیوه گذار بود و مکتب دار. به اعتقاد حنین هر ت...

ترجمة متون حقوقی به هر زبانی، نیاز به دقت و مهارت خاصی دارد. زبان، انتقال دهنده اطلاعات است و به کمک زبان فکر قانون گذار که در متن حقوقی بیان شده است، قابل استفاده برای عموم می شود. ترجمة ضعیف متون حقوقی باعث برداشت های متفاوت و چندگانه می شود. مفهوم متن حقوقی در نتیجه خواندن آن به دست می آید و خواننده است که متن را در ذهن خود تحلیل کرده و معنی آن را می فهمد. البته باید در نظر گرفت که همة خوانن...

موضوع مسندٌإلیه به عنوان یکی از مباحث علم معانی دارای ظرفیّت های معنوی خاص می باشد که لازم است از سوی مترجم مورد عنایت ویژه قرار گیرد. حال اگر متن مورد ترجمه کلامی همچون نهج البلاغه باشد، این عنایت باید دوچندان گردد. در رهگذر بررسی هایی که از برخی ترجمه های فارسی این اثر گرانسنگ انجام گردید، نویسندگان با گزینش آن احوال مسندٌإلیه که کارکرد مفهومی و معنایی خاصّی در کلام دارند، بدین نکته دست یافته اند...

در تحقیق حاضر از دسته بندی عوامل و عناصر فرهنگی از دیدگاه نیومارک (1988) به منظور بررسی و تحلیل عناصر فرهنگی در ترجمة کریم امامی از رمان گتسبی بزرگ نوشتة اسکات فیتز جرالد استفاده شده است. نگارنده ابتدا اقدام به طبقه بندی شخصیت های اصلی داستان و سپس استخراج عناصر فرهنگی مربوط به هر شخصیت نموده است تا میزان موفقیت مترجم در برگردان آنها بر اساس طبقه بندی نیو مارک مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج بدست...

مقالة حاضر به بررسی و نقد نمایشنامة «مرگ فروشنده»، ترجمة بین زبانی آن به فارسی و ترجمه بین فرهنگی- بین نشانه ای آن به یک تله تئاتر ایرانی می پردازد. نمایشنامه از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده و ترجمة فارسی مبنای ترجمة بین نشانه ای آن بوده است. بر این اساس نگارنده هر دو ترجمه را با متن های پیشین مربوطه مقایسه کرده و در هر دو ترجمه، نشانه هایی که مشخصاً کارکرد ایدئولوژیک دارند تعیین و بررسی شدند...

ترجمة متون و ایجاد پل ارتباطی میان دو بستر مفهومی در دو قالب متفاوت نه تنها علم بلکه هنر است. غالباً ترجمه ای درخور توجه است که توانایی کاربرد مفاهیم مناسب را در زبان دوم داشته باشد. با اذعان به پیچیدگی کار ترجمة متون تاریخی و پاس داشت کار مترجمان، اشاره به برخی نکات ظریف اما کلیدی در ترجمة این متون، دورنمای بهتری را برای این دسته از ترجمه ها دربر خواهد داشت. انتقال نام های تاریخی از زبان های خا...

جست­وجوی زمینه ها و عوامل دخیل در تکوین عهدین (کتاب مقدس) خود موضوعی است که هم از جنبه های تاریخی ـ فرهنگی و هم از جهت الهیاتی ـ کلامی، در فهم روح حاکم بر این اثر بسیار موثر است. فرض بر آن است که دو سنت «عبرانی ـ یهودی» و «یونانی ـ یونانی مآبی»، سرچشمه های اصلی شکل گیری کتاب مقدس و البته خود مسیحیّت بوده اند. امّا تحلیل تاریخی و ریشه شناسانة دو سنت مذکور، از یک سو عوامل و مؤلفه های کمتر شناخته شد...