میان مبانی نظری و بناهای عملی فاصله ای وجود دارد که مانع از تحقق همیشگی عمل مبتنی بر نظر و حتی تحقق کلیت عمل می شود. پراگماتیسم با اصالت بخشیدن به عمل مبتنی بر پیامدهای تجربی، فاصله مبانی نظری را با سیاست گذاری فرهنگی از بین برده و به کارایی و حل مسئله بسیار نزدیک شده است. این پژوهش با رویکردی فلسفی و تطبیقی، این پرسش را مطرح می کند که سیاست گذاری فرهنگی پراگماتیستی چه تمایزی با سیاست گذاری فره...

چکیده نوشته حاضر در ضمن تمرکز بر مقوله هرمنوتیک و تعریف مدارس گوناگون آن، به تحلیل و بررسی مسئله عینی گرا بودن دیدگاه معاصر «اریک دونالد هرش» و شرح نظریه هرمنوتیکی وی، پرداخته است. اهمیت دادن به مراد و مقصود مولف، میدان دادن به ثبات معنا و جلوگیری از دخالت دنیای ذهنی مفسر در فهم معنای اثر، ویژگی های بسیار مهمی است که نه تنها ایشان را در مقابل ذهنی گرایی تفسیری و پیامدهایی ازجمله تکثرگرایی و نس...

در مکتب تشیع، امامت یکی از اصول مسلم اعتقادی است. این اصل در ردیف مقام نبوّت جای دارد. متفکران و اندیشمندان زیادی همواره در طول تاریخ تشیع، در قالب مکاتب فلسفی و کلامی به اثبات و تبیین این اصل پرداخته اند. آن ها ویژگی های دارنده این مقام را به طور مفصل تفسیر کرده اند. در همین راستا، حکمت متعالیه به عنوان یکی از مکاتب مهم فلسفی در جهان اسلام به تبیین و تحلیل شئونات و جایگاه امامت پرداخته است. پیر...

در طول تاریخ تفکر، برهان و شهود دو روش دست یابی به حقیقت تلقی شده است. در این راستا آنچه در وهلۀ اول اندیشمندان را به فکر واداشته این است که کدامیک از این دو طریق معتبرتر و کاربردی تر است. بررسی این دو روش نشان می دهد که، گرچه هر یک از آن ها به تنهایی از مزایای خاصی برخوردار هستند، ولی در عین حال حصر نظر به یکی از دو روش برهان و شهود، در مسیر حقیقت یابی، چندان راهگشا نبوده، و توانایی حل بسیاری ...

ازلیت خداوند پرداخته می شود. در فلسفة دین معاصر، دیدگاه های گوناگون دربارة ازلیت خداوند، در سه تفسیر 1. فرازمانی استمراری، 2. فرازمانی غیر استمراری، و 3. زمانی گرایی خلاصه شده است. با بررسی آثار ملاصدرا به سه تفسیر از ازلیت الهی دست می‏یابیم که از آن‏ها به 1. فرازمانی غیر استمراری، 2. احاطه بر همة زمان‏ها، و 3. فرازمانی استمراری تعبیر می‏کنیم. این سه تفسیر در آثار او بیش تر با تعبیرات ازلیت، او...

همسان­سازی به­ویژه همسان­سازی انسانی از جدیدترین و پیشرفته­ترین فناوری­های بشر امروز در زمینه­ی علوم پزشکی و ژنتیک است که به «بحث قرن» معروف شده است. موفقیت دانشمندان در به کارگیری این تکنولوژی بر روی حیوانات متعدد، نگرانی­های زیادی برای اندیشمندان برجسته­ی حوزه­ها­ی علوم مختلف به دنبال داشته است. صدمات فیزیکی ناشی از دستکاری تخمدان زنان، هسته و جنین، و نیز امکان آسیب­های روحی و روانی، بیماری­ه...

عرفان اجتماعی مولود طبیعی حقیقت و واقعیت عرفان از رهگذر سیرانفسی در اسفار چهارگان عرفانی است که دو سفر اول و دوم مقدمه حدوثی آن در سفرسوم و سپس تجلی تام عرفان اجتماعی در سفر چهارم در اصول"نبوت و امامت" خواهد بود. عرفانی که سه آموزه بنیادین:1- هدایت 2- تربیت 3- ولایت را درعناصری مثل هادی، مربی و ولی در درون خود می پرورد و نهضت حسینی و قیام کربلا و واقعه عاشورا بعنوان "فعل معصوم" دراین خصوص از من...

وحدت وجود یکی از مهم ترین مدعیات عرفاست که همواره با بحث ها و چالش های فراوانی همراه بوده است. در میان نظام های فلسفی در جهان اسلام، ملاصدرا، که توجه خاصی به آرای عرفانی داشت، بر این باور بود که اولین کسی است که توانسته وحدت وجود را تبیین فلسفی کند. اما بعدها در شرح مراد ملاصدرا اختلافاتی پدید آمد؛ در اینکه وی توانسته بود وحدت تشکیکی وجود را اثبات کند، بحثی نبود، اما بحث بر سر این بود که آیا وح...

از نظر قرآن خداوند متعال قاهری است فوق هر چیز و در هیچ شأنی از شؤون خود محدود نمی شود؛ وجودی است که هیچ حد، مرز و قید و شرط در او راه ندارد، همچنین اتّصاف او به وحدت و کثرت عددی محال است. قرآن کریم وحدت عددی و کثرت عددی را از پروردگار جهان نفی می کند و جهتش این است که لازمه وحدت عددی محدودیّت و مقدوریّت است و واحدی که وحدتش عددی است، به طور قطع محدود به حدود مکانی و زمانی و هزاران حدود دیگر است و ...

بدون تردید، ایمان یکی از مهم ترین و سرنوشت سازترین مقوله های مرتبط با انسان است، چراکه انسان ها دغدغه ای مهم تر و دیرپاتر از نیل به سعادت و رستگاری و نیک فرجامی ندارند و ایمان سنگ بنای سعادتمندی و رستگاری انسان است. نخستین مسئله - و شاید مهم ترین مسئله - دربارۀ ایمان چیستیِ معنا و مفهوم آن است. این مقاله درصدد تبیین  معنا و مفهوم  ایمان در حکمت متعالیه است. بررسی  دقیق آثار فلسفی و کلامی ملاصدرا...