اندیشه تاریخ نگاری در تواریخ رسمی و سلسله ای دوره صفویه،بر پایه ساختار سنتی پیشین و بر مبنای نگرش سلطان متدین و مروّج شیعه ادامه یافت. شیوه تاریخ نگاری اسکندربیگ منشی نیز ادامه تاریخ نویسی سنتی عصر صفوی است اما در نگارش تاریخ خود دارای ویژگی و امتیازاتی است که او را از تاریخ نویسان سنتی عصرش متمایز کرده است. مسأله اصلی پژوهش این است که آیا اسکندربیگ منشی در بیان حوادث گیلان در تاریخ عالم آرای عب...

رشد مباحث نظری درباره ادبیات جهان در یکی دو دهه اخیر حاصل واکنش به محدودیتهای رشته ادبیات تطبیقی و تلاش برای بازتعریف اصول نقد ادبی در قالب ادبیات جهان است. یک هدف ادبیات جهان، توسعه روشهایی علمی است که برای مطالعه ادبیات های غیرغربی در نقد ادبی و، در نتیجه، نگارش تاریخ ادبیات جهان کافی باشد. با ترجمه جمهوری جهانی ادبیات اثر پاسکال کازانووا، بخشی از این مباحث اخیراً به زبان فارسی هم راه پیدا کرد...

درونه¬گیری یکی از شگردهای نوآشنا امّا دیرینه، کارآمد و پربسامد روایی است که استفاده از آن به زمان یا گون? ادبی مشخّصی محدود نمی¬شود، چنانکه دربرگیرند? پیوستاری تاریخی از نخستین نمونه¬های روایت¬گری تا روایت¬های معاصر و نیز متون گوناگون مکتوب و غیرمکتوب ادبی است. با وجود گستره و تنوّع کاربرد، نگره¬پردازان ادبی و روایت¬شناسان به این تمهید ادبی کمتر پرداخته¬اند و دست¬آوردهای این پژوهش¬ها نیز¬ به ندرت ...

شرق و غرب واژگانی هستند که پیشینه طولانی در ادبیات و اندیشه‎ی ایرانیان دارند. با پذیرش همراهی ادبیات و اندیشه به این نکته پی می بریم که ریشه‎ی این اصطلاحات از کجا وارد ادبیات ما شده است. مفهوم شرق و غرب نخستین بار توسط عرفاء به‎کار گرفته شد. این واژه ‎ها در مسیر تاریخی خود چندین بار تغییر معنا یافته و در نهایت به فضای جدید رسیده اند. تمرکز این مقاله بررسی این دو واژه در اندیشه فردید است، این‎که...

نگارنده این سطور در این مقاله قصد دارد پس از بیان مقدمه ای در آهنگ شناسی شعر فارسی و ذکر نکاتی چند در تاریخ علم عروض، به اصل و معیار وزن در شعر فارسی بپردازد. به همین منظور به کمک نت نگاری ابیات به این نتیجه رسیده است که علت آهنگین بودن مصراع و بیت، تکرار میزان های موسیقایی است. در ادامۀ مقاله به ذکر برخی انحرافات وزنی در شعر فارسی پرداخته شده است.

در تاریخ ادبی هر ملتی سرآمدانی هستند که مبتکر بوده و به پیشرفت ادبیات کمک کرده اند، در عرصه داستان به معنای امروز نیز پیشگامانی هستند که در تحول ادبیات عرب تأثیرگذار بوده اند؛ و قالب های داستانی متنوعی را در مکتب های مختلف به عرصه ظهور رسانده اند. نجیب محفوظ از بزرگان داستان نویسی مصر است که قالب داستان را برای بیان اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه برگزید و در مکتب واقع گرایی، اسلوبی جدید...

داستان کوتاه، همواره به عنوان یکی از ژانرهای اصلی بسیاری از روایات ادبی مطرح بوده و مطالعات فراوانی که در زمینه ویژگی ها و عناصر سازندة آن صورت گرفته، مؤید همین مهم است. در واقع همین ویژگی هایند که روایت را در داستان های کوتاه از سایر انواع ادبی متمایز می سازند. اما گاهی ادبیات معاصر فرانسه این مرزها را در هم آمیخته و تشخیص ژانرهای ادبی را بسیار دشوار می سازد. اغلب داستان های ژان ماری گوستاو لو...

"سره نویسی" یا فارسی نویسیِ خالص، یکی از جنبش های ادبی و زبانی و از جمله مباحثی است که با فاصله ی اندکی پس از غلبه ی زبان عربی بر حوزه های فرهنگی ایران-زمین مطرح گردید. این نوع نوشتار پس از غلبه ی فرهنگ و زبان عربی همراه با سلطه ی سیاسی حاکمان عرب و برانگیخته شدن احساسات ملی و قومی ایرانیان پدید آمد. چندی پس از گذشت حکومت عرب زبانان بر ایران در دوره ی سامانی، هویت ملی تقویت شد. در حقیقت، اقدامات...

از زمان ژان ژاک روسو تا به امروز‘ عرصة ادبی فرانسه شاهد ظهور نویسندگانی بوده که به شرح جزئیات زندگی خویش می پرداختند و به این ترتیب موجب پیدایش نوع جدیدی از نگارش به نام حسب حال نویسی شدند. نویسندة چنین آثاری‘ با نگارش شرح حال زندگیش‘ به دنبال بازسازی حقیقت و هویت واحد خویش می گردد. در کنار این پدیدة ادبی‘ ادبیات فرانسه همچنان شاهد خلق حسب حال نویسی های دیگری بوده که از ساختاری نا متعارف بهره ج...