نظریه تفکیک قوا یکی از مهم ترین نظریه ها و مفاهیم در حقوق عمومی می باشد که نخستین بار توسط مونتسکیو به صورت یک نظریه منسجم ارائه شد. برداشت ها و سنت های متفاوت و متعددی از این مفهوم در کشورهای مختلف به وجود آمده است. ایرانیان نیز برای نخستین بار از خلال انقلاب مشروطیت با این مفهوم از طریق نوشته های روشنفکران آشنا شدند و در قانون اساسی مشروطه به آن اشاره کردند. در این مقاله پس از نگاهی به مفهوم ...

پیدایش گروه روشنفکران در ایران و به‌دنبال آن آغاز جنبش روشنفکری با هدف نوسازی جامعه، به آستانه مشروطیت بازمی‌گردد .روشنفکران عصر مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول نقش تاریخی دوران‌سازی را به‌عهدهداشتند. آنان پیشگامان مدرنیته و نوسازی بودند. خاستگاه اجتماعی و اندیشگی این روشنفکران و مفاهیم و مسائلی که به آن می‌پرداختند از زمینه‌های موضوعی جامعه‌شناسی تاریخی و از مباحث اصلی جامعه‌شناسی روشنفکران ای...

زرتشتیان در دوران اسلامی ایران تا حد یک اقلیت دینی نزول کردند. با ورود دین اسلام به ایران پیروان دین زرتشتی چندین راه پیش رو داشتند : یا به دین اسلام ایمان آوردند ، یا عده ای مهاجرت کردند؛ این گروه به پارسیان هند معروف شدند که کمک های آنان در پیشرفت کار زرتشتیان ایران بسیار موثر افتاد؛و یا گروهی که نمی خواست به اسلام بگرود و نیز در پی آن نبود که وطن آباء و اجدادی خویش را ترک گوید چاره ای نداشت ...

شکستهای ایران از روسیه در اوایل حکومت قاجاریه و تحمیل دو قرارداد گلستان و ترکمنچای که براساس آن مناطق زیادی به روسها واگذار شد موجبات نگرانی انگلیسها درباره تحقق هدف روسها در دستیابی به آبهای گرم گردید لذا، طرح مسئله شرق یا بازی بزرگ از سوی آنها در ایران برنامه ریزی شد که برای مدتی اساس سیاست انگلستان درباره ایران به ویژه در عرصه سیاسی و تجاری و رقابت با روسها بود. اما به تدریج با تحولاتی که در...

نهضت ضد استبدادی و عدالتخواهانهء مشروطیت ملت مسلمان ایران،یکی‌ از درخشان‌ترین و مهم‌ترین رویدادهای سیاسی-اجتماعی ایران پس از اسلام‌ می‌باشد.هدایت و رهبری دینی مشروطه خواهان اصفهان،به دست حاج آقا نور الله نجفی اصفهانی نیز،موقعیت برجسته‌ای به رهبری علما در مشروطیت‌ و تأثیرگذاری این خطه از سرزمینمان،در انقلاب مشروطه بخشید.انقلاب‌ مشروطیت،با بهره‌گیری از فضای مذهبی شهر اصفهان و حضور عالمی روحانی‌ د...

هفتاد سال پس از انقلاب مشروطیت، انقلابی در ایران رخ دادکه سکان رهبری آن در دست روحانی فقیهی قرار گرفت تا در شبی تاریک در میان گرداب و امواج حایل دریایی توفانی به ساحل نجات رهنمون شود. ناظران با رویکردهای گوناگونی به این رخداد نگریسته اند. از یک منظر برخی آنرا پسا مدرن، برخی مدرن و گروهی پیشامدرن می دانند. گروهی نیز آن را در تقابل با مشروطه مدرنیته گرا، انقلاب تئوکراسی رهش ایران را سنتی و یا ارت...

فارسی دری که از زمان نخستین خاندانهای حکومتگر ایرانی به عنوان زبان رسمی ایرانیان دراین سرزمین کاربرد داشته است، در طول عمر هزار و چند صدسالة خود دوره‌های تاریخی گوناگونی را پشت سر گذاشته و متناسب با هر یک از این دوره ها، تغییراتی، بویژه در محتوای واژگانی آن پدیده آمده است. این زبان که در نخستین دوره کاربرد رسمی خود از درجه ای قابل ملاحظه از خلوص واژگانی برخوردار بوده است، در تماس با اقوامی با ز...

انقلاب مشروطه ایران و رضایت حاکمیت مطلق به برقراری نظام مشروطه که نهاد آن مجلس بود ریشه در حوادث، باورها و تحولاتی داشت که در دوران سلطنت قاجار شکل گرفت، رشد یافت و به ثمر رسید. در نوشته حاضر تلاش بر این است که ضمن بررسی این روند تاریخی، ساختار سیاسی ایران در دوره قاجاریه و جایگاه مشروعیت سلطان را روشن ساخته و سپس مسائلی که باعث تغییر در این نحوه نگرش شد و نیز نقش و جایگاه گروهها و طبقات مختلف ...

انقلاب مشروطیت فصل مهّمی در تاریخ تحّولات سیاسی – اجتماعی ایران به شمار می رود طی این دوره بسیاری از مفاهیم و باورهای سنتی که سالیان دراز در عرص? سیاست و اجتماع ایرانی حاکمیت داشت جای خود را به مفاهیم نوینی چون آزادی ،مشروطه ، قانون ومجلس داد.انقلاب مشروطیت تبلور جریان اصلاح طلبی بود که از دوره فتحعلی شاه قاجار آغاز، در دور? ناصرالدین شاه عمق و شتاب یافت و سرآنجام در دور? مظفرالدین شاه به سال 132...

نسبت قانون و شریعت در اندیشه سیاسی علامه میرزای نایینی دکتر جلال درخشه چکیده: دوره مشروطیت، یکی از خواندنی ترین فصول تاریخی جامعه ایران از حیث تأثیر و تأثر حوزه های فکری سنتی و مدرن به شمار می رود. انقلاب مشروطیت، در عین حالی که پاسخی به نیازها و شرایط حاکم بر ایران بود، نتیجه فرآیند تحولات فکری رو به رشدی بود که از جهان غرب وارد ایران شد و در قالبی ساختارشکنانه، منطق نوینی را بر مناسبات سیاسی...