ادبیات معاصر عربی، مجموعه‌ای از مفاهیم نو را در‏بر دارد ‌که برخی از آنها را از غرب گرفته است. یکی از این مفاهیم، بینامتنیت است که در زبان عربی، واژۀ «تناص» معادل آن است. بینامتنیت، روی‏کردی فرهنگی- اجتماعی است که در همۀ حوزه‌ها به‏ویژه ادبیات، رسوخ کرده و دگرگونی‏هایی شگرف را به‌وجود آورده است و شاعران معاصر عرب نیز از آن بهره‌ برده‌اند. در این نوشتار، بر‏آنیم که بینامتنیت را در شعر صلاح عبد‏ال...

عوامل عدیده ای در شکل گیری دیوان غربی- شرقی گوته نقش تعیین کننده ای داشته اند، و در این میان نقش حافظ و عشق عرفانی این نویسندة نامدار آلمانی به ماریانه فون ویلمر (mariane von willmer) بسیار چشمگیرترند. در این که اندیشة حافظ و دیوان وی منبع الهام گوته برای خلق این شاهکار ادبیات غنایی آلمان شد و ارادت خاص گوته به حافظ انگیزة اصلی او برای پی ریزی این اثر و هجرتی روحانی و عرفانی از دنیای پرآشوب غرب...

تحت تأثیر رواج اندیشه‌های پوچ‌گرایی متأثر از وقایع و تحولات فلسفی، علمی، تاریخی و اجتماعی عصر مدرن، در ادبیات قرن بیستم، سبکی با عنوان ادبیات معنا باخته (Absurd  literature ) پدید آمد که با تأکید بر فقدان منطق در طبیعت و انزوای انسان در جهانی فاقد معنا و ارزش، به بیان اندیشه‌هایی همچون بی‌هدفی و پوچی، بی‌ایمانی، از خودبیگانگی، بی‌هویتی، تنهایی، مرگ‌اندیشی و... در زندگی انسان عصر مدرن می‌پرداخت....

با توجه به نقش ترکمن­ها در تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی ایران و مرکزیت فرهنگی شهر مرو ترکمنستان در دوران اسلامی، تأثیر و تأثر متقابلی بین ادبیات ترکمن و ادبیات فارسی به وجود آمده است. این نوشتار، با روش توصیف و تحلیل محتوا و کتابخانه­ای، تأثیرپذیری ادبیات ترکمن را (در محدوده قرن نوزدهم و بیستم) از ادبیات کلاسیک فارسی، با تأکید بر آثار پنج شاعر نامی ترکمن «مختومقلی فراغی، غایب­نظر غایبی، قربان...

پوشکین پدیدۀ فوق‌‌العاده‌ای در ادبیات روسیه و حتی جهان است که در آثارش ایده‌‌های جهانی می‌‌درخشند. هیچ‌کس مانند پوشکین توانایی مبدل شدن به انسان دیگر ملل و این‌چنین موثق از زبان او حرف زدن را ندارد. این ویژگی پوشکین در توصیف فرهنگ و نابغۀ بزرگ ایران، سعدی، آن‌قدر زیاد است که در سال 1824 میلادی و پس از چاپ منظومۀ فوارۀ باغچه‌سرای، با سرلوحه‌‌ای از سخنان سعدی، شاهزاده شالیکوف، ناشر مجلۀ دامسکی ژو...

یکی از شاخه­های ادبیات تطبیقی که به مقایسه و تطبیق آثار ادبی می­پردازد «ادبیات مقابله­ای» است. در این شیوه تأثیر ادبیاتی بر ادبیات یا شاعری بر شاعر دیگر در نظر گرفته نمی­شود و تکیه بر روی نقاط وحدت اندیشه است. ادبیات تطبیقی آمریکایی نیز برخلاف مکتب فرانسه، بر همین شیوه نظر دارد. در این نوشته براساس شیوه «ادبیات مقابله­ای» به مقایسه تعدادی از «عاشقانه» های احمد شاملو و ناظم حکمت پرداخته شده است....

شیر از جمله حیواناتی است که در ادبیات ملل مختلف در حوزه های گوناگون حضور دارد. در ادبیات تمثیلی ، تعلیمی و عرفانی زبان فارسی ، نقش های متعدد آن دیده می شود. آنچه در خور توجه است اینکه در تمام گونه های ادبی، شیر نشانهء عظمت و قدرتمندی و دلیری است و از این جهت با قدرت شاهی ارتباط دارد. همین امر موجب شده در داستانهای متعدد درباره قدرت با کنش هایی مختلفی درباره این حیوان و حضور آن مواجه باشیم.یکی ا...

هدف این پژوهش آن است که نقش ادبیات تطبیقی را در خدمت به ادبیات اسلامی و انتقال این ادبیات به همه سرزمین‏های جهان نشان دهد؛ زیرا ادبیات تطبیقی از زمان بوجودآمدنش، جهانی‌بودن ادبیات اسلامی و تأثیر آن را بر ادبیات جهانی، به‌ویژه بر ادبیات اروپایی، به رسمیت شناخته است و ما نیز بر اساس همین دیدگاه، می‏توانیم خطوط اصلی این پژوهش را به شکل زیر ترسیم نماییم: عواملی که به جهانی‌شدن ادبیات اسلامی کمک کرد...

عرفانیات ایران، یکی از کهنسال ترین و درخشان ترین ادبیات عرفانی جهان است. در غنای آن همان بس که در کلیاتش، مجموعه ای ان فرهنگ غنی و معارفی اسلامی و آیین و سنن ایرانی و حکمت شرق و غرب با تکیه بر ادیان خدایی و باستانی با تشخّص های گوناگون همراه با کمالات اخلاقی و معرفت بشری در هم آمیخته و عرفان ناب ایران اسلامی را به وجود آورده است. این خداوندان اندیشه تو انسته اند در تحول اوضاع و احوال اجتماعی و س...

درکتابهای تاریخ ادبیات عرب، مشهور است که می گو یند: اندلسی ها از شرق تقلید کرده اند. اما این نکته را نباید فراموش کرد که ادبیات اندلس در بعضی اغراض- بخاطر اختلاف طبیعت بین مغرب و مشرق- غنی تر و از نظر الفاظ، استوارتر است. البته این مقایسه، در موضوعات خاص است. در کل، غربی ها مقلد شرقی ها بوده و از این رهگذر، ادبیات خود را غنی ساخته اند. ارب اندلس، از دو جهت ضعیفتر از ادب شرق می باشد: یکی در عمق ...