بیداری در کشورهای اسلامی از پدیده های نوظهوری است که انتقال اطلاعات و اخبار در شکل گیری و گسترش آن از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. یکی از ابزارها و رهیافتهای مؤثر در گردش اخبار و اطلاعات در گردش اطلاعات، بهره گیری از فضای مجازی یا اینترنت است. این پژوهش ضمن بررسی ابعاد، مؤلفه ها و شاخصهای این رسانه نوین درصدد است نقش آن را در تعمیق بیداری اسلامی تعیین و تبیین، و نتایج را در قالب الگویی مبت...

پدیده بیداری اسلامی با مفاهیم حاکم بر انقلاب اسلامی ایران ارتباط وثیقی دارد. به طوری که مفاهیمی نظیر استکبار‌ستیزی، عدالت‌خواهی، استقلال‌خواهی، مردم‌باوری، دموکراسی و آزادی‌خواهی با رویکردی اسلامی و در چارچوب انگاره انقلاب اسلامی، در مقیاسی قابل توجه، دارای قابلیت انطباق بر انگاره حاکم بر تحولات موسوم به بیداری اسلامی است. این حد از انطباق علاوه بر خصوصیات ماهوی انگاره انقلاب اسلامی، بیش از هر ...

بیداری اسلامی و در پی آن تغییر در نظام‌های سیاسی و بروز بحران در برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، آثار وسیعی بر تعاملات سیاسی و امنیتی منطقه گذاشته، به نحوی که محورهایی از بازی‌گران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، در جهت شکل‌دهی تحولات به نفع خود، در مقابل یک‌دیگر صف‌بندی کرده‌اند. بروز بیداری اسلامی، موجب شد تا کشورهای عربی به‌ویژه عربستان، آن را تهدیدی علیه امنیت خود تلقی نمایند و با اع...

سؤال اصلی مقاله این است که آیا قیام مردم بحرین را می‌توان در قالب مفهوم بیداری اسلامی با شاخص‌های اصلی آن، یعنی اسلامی بودن، مردمی بودن و استکبارستیز بودن که از سوی مقام معظم رهبری بیان شده است، تحلیل نمود؟ فرضیه‌ مقاله عبارت از این است که قیام مردم مسلمان بحرین، رویداد و حادثه‌ای یک شبه نبوده که فقط و صرفاً تحت تأثیر انقلاب‌های تونس و مصر به وقوع پیوسته باشد. بلکه فرآیندی تاریخی از بیداری اسلام...

انقلاب یکی از پدیده‌­های نادر، جذاب و پیچیده اجتماعی می­‌باشد که تبیین آن متضمن در نظر گرفتن وجوه متعدد و متنوع دخیل در ظهور آنست. در اینجا و با توجه به موضوع، صرفاً بر وجوه فرهنگی انقلاب اسلامی اشاره خواهد شد. اصولاً انقلابها در بست...

مقابله مسلمین با عقب‎ماندگی حاصل از دو پدیده استعمار و استبداد در قالب توسل به سه گفتمان غرب‎گرایی، ملی‎گرایی، و اسلام‎گرایی چاره‎جویی شد. اما تجربه تاریخی نشان داد با توجه به عمق اعتقادی مسلمین و جغرافیای فرهنگی جهان اسلام، تنها دست یازیدن به گفتمان اسلام‎گرایی می‎تواند مسلمین را در این مبارزه به اهداف نهایی برساند. البته گفتمان اسلام‎گرایی نیز گفتمانی همگن و یک‎دست نبوده و بر اساس مقتضیات زما...

بیداری اسلامی که با انقلاب در کشورهای عربی در سال 2011 وارد مرحله جدیدی شد، پیامدهای گسترده ای را به همراه داشت. امید آن می رفت که با موج فزاینده انقلاب های مردمی، نظمی جدید، منطقه ای و درون زا شکل گیرد؛ اما با ناتمام ماندن انقلاب و انحراف در بیداری اسلامی، وضعیت تضاد، دشمنی و جنگ داخلی در برخی کشورهای منطقه حاکم و سرنوشت ملل منطقه با چالش هایی خطرناک مواجه شد. مطالعه زمینه ها و عوامل مؤثر در ا...

جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژه­ای را در سطح جهان و به­ویژه در خاورمیانه به وجود آورد که مبتنی بر سه محور اسلام گرایی، استقلال­گرایی و وحدت­گرایی است. و با آغاز تحولات بیداری اسلامی در خاورمیانه نیز تلاش کرده است تا با حمایت از تحولات انقلابی، نقش مؤثرتری را در شرایط جدید منطقه ایفا نماید. نگارندگان با طرح این سؤال که فرصت­ها و چالش­های تحولات ژئوپولیتیک نوین مصر بعد از وقو...

در میان کشورهای اسلامی، مصر از جایگاه ویژه‌‌ای برخوردار است به دلایل مختلف ازجمله، وجود دانشگاه الازهر، حرکت اخوان المسلمین، مصلحان بزرگ، دین اسلام، تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران در ماهیت اسلامی انقلاب مصر با توجه به پیشینه بلندی که در اسلام‌گرایی دارد نمی‌‌توان تشکیک کرد. مصر پیشتاز حرکت‌‌های اسلام‌گرایانه در جهان اسلام است و تبلور آن اخوان المسلمین است. به همین سبب مقابله باجنبش اخوان ال...