قدرت علمی نیاز و پشتوانه ی یک کشور برای برنامه های استراتژیک محسوب و به عنوان یکی از مهمترین فاکتورهای توسعه و الگوپذیری توسط سایر بازیگران شمرده می شود. یک کشور برای تبدیل شدن به قدرت منطقه ای یا جهانی باید بتواند مقبولیت خود را برای سایر بازیگران منطقه ای و جهانی بدست آورده و توانایی حفظ این مقبولیت را داشته باشد. هرچند قدرت علمی اولویت اول برای کشورها به حساب نمی آید لیکن جایگاه بسیارمهمی را...

با پایان یافتن رقابت ژئوراهبردی واشنگتن و مسکو در بسیاری از مناطق جهان بعد از جنگ سرد، چنین به نظر میرسد که در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز این رقابت ها تازه آغاز شده است. رقابت میان قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای با هدف کسب برتری های ژئوپلیتیک، توانایی شکل دهی به ساختارهای امنیتی، تسلط بر منابع انرژی و توسعه حوزه نفوذ است. مقاله پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی منافع و الگوهای رفتاری قدرت ها...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به سبب تغییر در ساختار نظام جهانی و نیز تغییر در جغرافیای سیاسی منطقۀ خزر،شرایط ژئوپولیتیک جدیدی بر این منطقه حاکم شد. از یک سو، با ظهور کشورهای تازه استقلال یافتۀ شوروی در اطراف این دریا، جغرافیای سیاسی منطقه دچار تغییر شده و به تبع روابط ژئوپولیتیک منطقه نیز شکلی جدید به خود گرفت. از سویی دیگر، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به افزایش تلاشهای ایالات متحده برای سل...

عوامل جغرافیایی و طبیعی، مخصوصاً رودخانه ها و کوه ها، همیشه چه در پیش از تاریخ، و چه در دوران تاریخی و معاصر  که انسان قادر به تغییر و کنترل شرایط و عوارض جغرافیایی است  نقش بسیار مهمی در شکل دهی استقرارها، روابط بین منطقه ای و فرا منطقه ای بازی کرده است. این عوارض در طول تاریخ گاهی تسهیل کنندۀ روابط یا مانع و سدی برای ارتباط بین جوامع بوده اند. رودخانۀ ارس در شمال غرب ایران یکی از این عوامل جغر...

امروزه توجه روزافزونی به علل و پیامدهای بحران های تهدید کننده امنیت در منطقه خلیج فارس می شود. در آستانه قرن بیستم و یکم نیاز مبرمی به تعریف مفهوم امنیت و پدیده ناامنی در منطقه مزبور احساس می شود جایی که رابطه مستقیمی بین امنیت در منطقه خلیج فارس و سرنوشت آینده کشورهای منطقه وجود دارد در این زمینه باید علاوه بر عواملی که در سطح منطقه برهم زننده ثبات و نظم امنیتی هستند به نقش بیشتر بازیگران سیاس...