بی تردید یکی از سرچثمه های زلال مولانا در بیان حکایات مثنوی معنوی، مثنوی های عطار است، به حدی که ازمجموح ٧٩٠ حکایت در شش دفتر مثنوی ٤٢ حکایت درمثنویهای عطار (مصیبت نامه، الهی نامه، منطق الطیر، اسرار نامه) آمده است، که  بیانگر توجه مولانا به آثار عطاراست. ظاهرا مولوی مثنوی را به خواهثی حسام الدین چپلی و به تقلید از حدیقه نوشته است هرچند مولوی برای سنائی ارزش فوق العاده ای قائل بوده است و چندیئ ب...

دسته ای از اخبار در میراث حدیثی شیعه‏،تفاوت آدمیان را در آفرینش را مطرح می کند و از پیوند ایمان و کفر، با طینت آدمیان سخن می گوید. ظاهر این روایات، دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثانواندیشمندان امامیه،به تبیین مفاد این روایات و حل اشکالات آنهاپرداخته­اند. علامه طباطبایی با طرح الگویی جامع، بر اساس مبانی حکمت صدرا...

نقش انسان در افعال خود، از مباحث مهم کلامی و تفسیری است. فخر رازی همه اعمال انسان را منسوب به خدا می‌داند و انتساب خالقیت اعمال، توسط انسان را موجب نفی یا تضعیف قدرت خداوند دانسته و کفر و ایمان انسان را ناشی از خلقت خدا شمرده است. اما نظریه متقن و استواری ارائه نکرده، گاه انسان را مجبور شمرده، گاه به آزادی انسان تمایل نشان داده و گاه با طرح نظریه کسب و تمایز بین اراده و خلق خداوند، از پذیرش جبر...

تربیت مقایسه­ای از مهم­ترین و پرکاربردترین روش­های تربیتی قرآن است. در این روش، قرآن کریم دو امر متضاد مانند کفر و ایمان را مقابل هم می­نهد، به آثار و نتایج هر دو اشاره می­کند، آن­گاه از متربی می­خواهد که دو طرف را با هم مقایسه کند و به اختیار خود، یکی را برگزیند. اصلی­ترین مبنای خاص تربیت مقایسه­ای، از وجود تضاد در مجموعه­ی جهان هستی حکایت دارد. این مقاله به روش توصیفی_ تحلیلی،  با هدف کشف اص...

چکیده در طول تاریخ تصوّف و عرفان اسلامی، صوفیّه برای مصون ماندن از مخالفت‌ها و تهدیدات اهل شرع و متّهم شدن به کفر و زندقه، همواره کوشیده‌اند تا مبانی عقیدتی و اعمال طریقتی خود را با مستندات قرآنی و حدیثی توجیه کنند. قصّۀ اصحاب کهف به لحاظ مشابهاتی که عرفا بین «اولیاءالله» و «اصحاب کهف» قائل شده‌اند، در کتب عرفانی جایگاه ویژه‌ای دارد. اطلاق لفظ فتیـﺔ (جوانمردان) برای اصحاب کهف، تقویت ایمان و فزونی ...

چکیده   در این نوشتار به تشریح معنا و مفهوم لعن، علل واسباب لعن و عاقبت ملعونین در قرآن کریم پرداخته شده است. معنای لعن دورشدن ازرحمت خدا و دچارشدن به عذاب الهی است و این دورشدن ازرحمت و گرفتار شدن به عذاب الهی علل و اسبابی دارد که عبارتند از: کفر، دروغ، تهمت، شرک، سوءظن به خدا، اذیت خدا ورسول او، نقض عهد، نافرمانی از اوامر خدا، کفربعد از ایمان، کبر وغرور، ظلم، قتل عمد مومن، قطع صله ارحام، فسا...

دسته‌ای از اخبار در میراث حدیثی شیعه‏،تفاوت آدمیان را در آفرینش را مطرح می‌کند و از پیوند ایمان و کفر، با طینت آدمیان سخن می‌گوید. ظاهر این روایات، دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثانواندیشمندان امامیه،به تبیین مفاد این روایات و حل اشکالات آنهاپرداخته­اند. علامه طباطبایی با طرح الگویی جامع، بر اساس مبانی حکمت صدرا...

یکی از آموزه‌های شیعی که در تفاسیر قرآن دربارۀ آن بحث شده، آموزۀ طینت است. این آموزه تفاوت آدمیان را در آفرینش مطرح می‌کند و از پیوند ایمان و کفر با طینت آدمیان سخن می‌گوید. در نگاه اول، این آموزه دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثان و مفسران امامیه به تبیین مفاد این روایات و حل اشکال‌های آنها پرداخته‌اند. علامه طب...

شطحیات محصول نگاه تازة گویندة آن به خدا، انسان و شریعت و بازگویی تجربه‌های خاص روحی اوست و از آنجا که افق جدیدی در برابر خواننده متجلی می‌سازد، با بیان پارادوکسی همراه است و اعجاب و شگفتی را در خواننده بر می‌انگیزد و او را با معنایی خلاف انتظار روبه‌رو می‌سازد. از سوی دیگر، چون این معنی در یک ساختار منظم زبانی عرضه می‌شود، زبان شطح ارزش والایی می‌یابد. این پژوهش برآن است به بررسی شطحیات عین‌الق...