شباهت‌ها و تفاوت‌های حماسه و تاریخ و نسبت میان آن‌ها از دیر باز توجه محققان هر دو حوزه را به خود جلب کرده است، زیرا هر دو از طریق بیان روایت به گذشته می‌پردازند. شباهت میان این دو روایت تا حدی بوده، که گذشتگان گاهی تفاوتی میان روایت تاریخی و حماسی قائل نمی‌شدند. این امر شامل حماسة ملی ایران و عالی‌ترین نمونة آن، شاهنامه، نیز می‌شده است که ایرانیان تا اواسط عصر قاجار آن را همان تاریخ ایران پیش ا...

یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی دورۀ اسلامی که آگاهی‌های ارزنده‌ای دربارۀ تاریخ ایران باستان، به‌ویژه دورۀ ساسانیان، و البته تاریخ اسلام تا مرگ خلیفه المُعتَصم بالله (218 - 227 ق) به دست می‌دهد، اخبار الطِّوال ابوحنیفه احمد بن داود بن ونند دینوری است. پاره‌ای پژوهندگان هم‌داستان‌اند که دینوری با گرایش و چشم‌انداز ایرانی و ملی‌گرایانه اخبار الطِّوال را به نگارش درآورده است، چنان‌که می‌کوشد رخدادهای تاریخ...

هدف: پ‍ژوهش حاضر  به مطالعه تطبیقی میزان همگونی عناصر اطلاعاتی شامل سرشناسه، عنوان، وضعیت نشر، مشخصات ظاهری، موضوع، رده­بندی و شناسه افزوده در ده حوزه دانش بشری درپیشینه­های  فهرستنویسی پیش از انتشار (فیپا) و فهرستنویسی بعد از انتشار (فاپا) کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، به منظور شناخت میزان ناهمگونی در هریک از عناصراطلاعاتی مذکور و علل وجود آنها و سعی در ارائه راهکارهایی برای  ایجاد همگونی ...

we would have forgotten useless kings of qaznavi, if everyone other than beihaqi had written the ugly history of the qaznavis. the history of iran would have lost in qaznavi era like the time of many unknown local emperors and kings, if beihaqi had not existed. i should say here that this is an astounding enigma that qaznavis had renowned historians such as bou naser moshkan and abolfazl beihaq...

نقش طبیعت در زندگی مردمان پیش از تاریخ اهمیت بسزایی داشته است؛ به طوری که عناصر سه‌گانه طبیعت شامل: آب، خاک و باد در زندگی بشری همواره به صورت نمادین و به شکل‌های مختلف، در آثار هنری پیش از تاریخ مشاهده شده است. سفالینه‌های منقوش ایران در بین سایر هنرهای پیش از تاریخ از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. نقوش سفالینه‌های پیش از تاریخ علاوه بر جنبه زیبایی، کارکردی نمادین را در بر می‌گیرد و بازخوا...

پیش و پس از تألیف کفایه الطب در تاریخ تمدن ایران کتب متعدد و ارزشمندی در زمینه ی علم طب تألیف و نگاشته شده است که هر یک به نوبه ی خود از اهمیت خاصی برخوردار است. اما در این میان کفایه الطب دارای ویژگی هایی است که موجب شده است از قرن ششم تا حدود یک قرن پیش جایگاه خود را در طب سنتی ایران حفظ نماید و مورد توجه باشد. این ویژگی ها عبارتند از:

درباره­ی تحلیل در تاریخ نگاری سنتی ایران نگرش رایج و غالبی وجود دارد. بر مبنای این نگرش تاریخ نگاری سنتی ایران غیرتحلیلی خوانده می شود. باور رایج این است که مورخان سنتی ایران وقایع نگارانی هستند که به تحلیل و تعلیل وقایع توجهی نداشته اند.این مقاله ضمن نقد این نگرش به بررسی چگونگی تحلیل وقایع تاریخی در تاریخ بلعمی می پردازد. هدف آن است که از طریق انتخاب تاریخ بلعمی به عنوان یکی از شاخص ترین متون...