اوامر و نواهی قرآن چه دلالت ها و استلزامات سیاسی در حوزه های عقاید و اخلاق و فقه دارند؟ آموزه ها و دستورات دینی در سه بخش کلی اعتقادات، اخلاق و فقه قابل تصور می باشد. با توجه به سه بخش کلی دستورات دینی، برای انسان هم سه بعد وجودی عقل (حیطه عقاید)، نفس (حیطه اخلاق) جسم (فقه) قابل تصور است. با این مبنای نظری، تحقیق حاضر، آیات اوامر و نواهی قرآن که به شکل صیغه های امر و نهی آمده اند را استخراج نمو...

از دیرباز برخی از نویسندگان تلاش کرده اند نظریه وکالت سیاسی را بنیان نظری مشروعیت حکومت در جامعه اسلامی قرار دهند. با این حال، به نظر می رسد مبانی اعتقادی و بینشی پذیرفته شده در اندیشه سیاسی شیعه از یک سو و ضعف های کم و بیش آشکار این نظریه در تبیین واقعیت های نظام های سیاسی از سوی دیگر، مانع موفقیت این نظریه در ارائه تبیینی موجه از بنیان مشروعیت حکومت در اندیشه سیاسی شیعه شده است. در مقاله حاضر...

با گسترش جنبش موسوم به جنبش وهّابی در جزیرةالعرب، سایر مسلمانان جهان اسلام به این جنبش واکنش نشان دادند و آراء محمد بن عبد الوهاب در بین مسلمانان، مخالفان و موافقانی جدی یافت. به‌نظر می­رسد خبر پیدایش این جنبش در همان سال‌های آغازینِ شکل‌گیری، به گوش مسلمانان شبه‌قاره هند هم رسیده بود. با ورود اندیشه‌های محمد بن عبد الوهاب به شبه قاره، برخی از مسلمانان هندی «وهابی» خوانده شدند؛ ولی معنای این اصطل...

مقوله احیای تفکر دینی از جمله مسائل اساسی جهان اسلام در طی قرون نوزدهم و بیستم میلادی به شمار می آید و این اهمیت از آن جا ناشی می شود که جهان اسلام پس از مشاهده سکون تمدنی خود و طلوع و شکوه تمدن غرب، نیازمند نفخه ای بود که در کالبد آن روح حیات بدمد و راه را برای مجد و عظمت گذشته هموار کند. در این میان، مردانی از درون جهان اسلام برخاسته و پرچم احیاگری دینی را برافراشتند که می توان پیشگام آنان را...

عصر امام باقر و امام صادق? مصادف با بروز اندیشه هایی چون امامیه، کیسانیه، غلات و زیدیه از مکتب کلامی شیعه و معتزله، جبریه، مرجئه و خوارج از مکتب کلامی اهل سنت و زندقه، مسیحیت و یهودیت از غیر مسلمانان است. مکاتب فقهی شیعه و اهل سنت و اندیشه های سیاسی و اقتصادی بخش دیگری از اندیشه های آن عصر را به خود اختصاص داده است. امام باقر و امام صادق? در برابر هر یک از اندیشه ها مواجهه ی خاصی داشتند. سیره...

هدف پژوهش حاضر بررسی مسأله حقوق شهروندی در اندیشه امام خمینی بوده و کوشیده است با بهره‌‌گیری از رویکردی نشانه‌‌شناسانه، نشانه‌های مفهومی دال بر حقوق افراد به مثابه شهروندان حکومت اسلامی را در منظومه فکری امام خمینی واکاوی نماید. در این تحقیق از نشانه‌شناسی به عنوان روش تحلیل و چارچوب نظری بحث استفاده شده و تلاش گردیده تا از برخی امکانات روش‌شناختی الگوی ایزوتسو، به خصوص مفهوم «میدان‌‌های معنایی...

 زمینه و هدفبیداری اسلامی، پدیده‌ای است که در عصر سیطرة فکری، فرهنگی و سیاسی استعمار در جهان اسلام از اندیشه‌های بزرگانی چون جمال‌الدین اسدآبادی آغاز گردید؛ اما نتوانست طرحی نو دراندازد. امام خمینی نخستین متفکری بود که بیداری اسلامی را به گفتمان و رفتار سیاسی بدل نمود و توانست با رهبری فکری تحول برانگیز، خیزش اسلامی علیه نظام سل...

هدف این پژوهش، شناخت و واکاوی نسبت یا رابطه ی میان اندیشه ی سیاسی با اندیشه ی دینی در ادیان ایران باستان، و به ویژه ادیان رایج در دوره های تاریخی هخامنشی و ساسانی بوده است. اهمیت این پژوهش در آن جاست که بدون شناختِ نوع رابطه و نسبت اندیشه ی سیاسی با اندیشه ی دینی و هم چنین میزان تأثیرات متقابل این دو مقوله بر هم در طول تاریخ ایران، نمی توان عناصر فکری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه ی امروز را ...

این مقاله ابتدا به معرفی ساختاری و محتوایی کتاب اندیشه سیاسی در اسلام سده های میانه می پردازد. محتوای آن دو بخش اصلی دارد که در مجموع ده فصل را در برمی گیرند. سپس در بخش اصلی مقاله، نکات انتقادی مهم مطرح و پیشنهادهای اصلاحی و سازنده برای بهبود آنها ارائه می شود. سرفصل مهم ترین انتقادهای آن به قرار زیراست: فقدان روش شناسی روشن و چارچوب نظری آشکار، رویکرد تحلیلی پوزیتیویستی، تاکید بر اندیشه سیاسی...

نوشتار پیش رو می کوشد با تعریف الهیات سیاسی در بستر الهیات مسیحی، روایت خاص اشمیت از این واژه را افاده نماید. اشمیت با به کارگیری مفهوم الهیات سیاسی در معنای جامعه شناسانه می کوشد نشان دهد چگونه مفاهیم مدرن نظریه سیاسی دولت، همان مفاهیم الهیاتی است که از بار الهیاتی خود تهی گشته است. در این معنا از الهیات سیاسی، که حد واسطی است میان سیاست دینی شده و کارکردهای سیاسی دین، اشمیت دانش و عقل نهفته ش...