فارابی و غزالی از تاثیرگذارترین اندیشمندان در جهان اسلام هستند که آراء و اندیشه هایشان تفاوت بسیاریبا یکدیگر دارد. فارابی فیلسوفی مشائی و موسس فلسفه اسلامی است، در حالیکه غزالی یک متکلم اشعریبا گرایشات صوفیانه و از بزرگترین منتقدان فلسفه مشاء است. از این جهت مقایسه و بررسی دیدگاه این دوبسیار حائز اهمیت است. در آراء این دو اندیشمند می توان نظرات ایشان درباره هنر را جستجو کرد. م...

به نظر می رسد که چشم انداز "قدرت" در تجزیه و تحلیل بسیاری از روش های سیاسی، و در ذهن بسیاری از متفکران حاکم بوده است که ذکر شده است، در این روش، منبع تجزیه و تحلیل سیاسی نیروهای سیاسی وجود داشته باشد، و آنچه مهم است، حالت و چرا که نه "جوهر از گذشته، یا آینده" نظام سیاسی و چگونه آن را تحت تاثیر قرار تولید و توزیع قدرت سیاسی در طرز سخن گفتن از امروز، رویکرد جامعه شناختی به ساز و از نظر که گروه آن...

مناسبات نبی و فیلسوف در فلسفه سیاسی اسلامی همواره موضوع بحث و گفتگو بوده است. این مسئله به ویژه در پاره ای از آثار فیلسوفان مسلمان به گونه ای مناقشه آمیز فهم شده است. برای مثال برخی از برتری فیلسوف بر نبی در فلسفه سیاسی فارابی سخن به میان آورده اند. در عین حال این مسئله در فلسفه دیگر متفکران مسلمان از جمله فلسفه متعالیه صدرالمتألهین شیرازی نیز جای بحث دارد. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که جایگا...

بررسی ارتباط عقل و اخلاق، از مباحث گریز ناپذیر فلسفی در زمینۀ اخلاق است. فارابی نیز یکی از تأثیرگذارترین فلاسفۀ مسلمان در حوزۀ اخلاق است. اما این که از منظر فارابی، عقل چه نقش و جایگاهی در اخلاق دارد، پرسشی است که در این نوشتار در پی پاسخ گویی به آن است. از این رو، ابتدا نظریۀ عقل از دیدگاه فارابی مطرح می شود. نظریه ای که پایه و اساس آن، بر ارتباط عقل انسانی با عالم مفارق از ماده، به وساطت و فی...

انسان برای رسیدن به کمال و سعادت حقیقی آفریده شده است و تنها راهی که بواسطه ی آن به سعادت حقیقی و پایدار می رسد، وحی است. خداوند از طریق فرستادن پیامبران، نیک و بد امور را تعیین کرده و مسیر زندگی انسان را در ارتباط با سعادت و شقاوت ابدی مشخص می سازد. اما شناخت حقیقت وحی چون پدیده ای ماوراءطبیعی است امکان ندارد و درک و فهم ما آنقدر نیست که بتواند تمام حقایق عالم را بشناسد. آنچه در این تحقیق آمده...

حکمت عملی بدون شک مهمترین دغدغ? فلسف? فارابی است. نتیج? واحدی که از کتب متعدد فارابی دربار? حکمت عملی بدست می آید، تأکید بر نقش أنبیاء و فیلسوفان در این عرصه است. فیلسوف و نبی با ورود به این عرصه و دست اندازی به ابعاد و زوایای حکمت عملی، در استکمال و غنای آن می کوشند. پرسشی که در این رساله ( با استفاده از روش کتابخانه ای – توصیفی ) به دنبال پاسخ آن هستیم این است که: فیلسوف و نبی چه جایگاهی در ح...

امروزه در محافل دانشگاهی و در حوزه های علوم انسانی، بحث در مورد علوم انسانی اسلامی و بومی بصورت جدی مطرح و پیگیری می شود. از اهداف این جریان می توان در مورد امکان و یا عدم امکان تاسیس علوم انسانی بومی مبتنی بر مولفه های تاریخی و فرهنگی این کشور نام برد. در ذیل این مجموعه می توان از امکان ایجاد و تاسیس جامعه شناسی اسلامی با توجه به تعدد دانشمندان اجتماعی مسلمان در ادوار گذشته کشورمان نام برد. در...

 اگر بخواهیم مهم‌ترین وجه مشخصه اندیشه سیاسی ایرانی را در سده‌های میانه شناسایی کنیم باید به نظریه زمامداری رجوع کنیم. نظریه زمامداری محور اندیشه سیاسی ایران در سده‌های میانه است، چنان‌که زمامدار آرمانی، به نوبه خود، محور نظریه زمامداری است. این نوشته می‌خواهد با نگاهی تحلیلی به نظریه زمامداری آرمانی مهم‌ترین مشخصه‌های زمامداری را در اندیشه سیاسی ایران شناسایی و معرفی کند. فرضیه اصلی این نوشته ...

تلاش جستار حاضر آن است که رویکرد فارابی را نسبت به موضوع زبان در حیطه فلسفه زبان دریابد. در این راستا، نخستین چالش پیش رو، پرسش از چیستی ماهیت زبان است. فارابی با طرح سه معنای نطق، در پی بیان سطوح مختلف زبانی است. درجات سه گانه نطق یا زبان، ارتباطِ بیان الفاظ و کلمات را با قوای ادراکی موجود در نفس انسان و نیز قوة تعقل آشکار می نماید. فارابی تعریف معینی از زبان ارائه نمی دهد، بلکه زبان نزد وی تعب...