یکی از مراحل مهم هر انقلاب، انتقال قدرت و تثبیت نظام سیاسی جدید است. در دوره ­ی گذار انقلاب اسلامی، تثبیت نظام جدید، بر دوش دولت موقت گذاشته شد. ناتمام ماندن کار دولت موقت، این سؤال را مطرح می کند که مناسبات دولت موقت با نهادها و نیروها سیاسی اجتماعی، چگونه بود؟ در این مقاله با رویکرد تاریخی و روش اسنادی، در پی آن است که به مناسبات دولت مهندس بازرگان با نیروهای سیاسی در عرصه­ های انتخاب اعضای ک...

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیرگذاری سفرهای چهارگانه‌‌ی عرفانی در تحلیل و تبیین اندیشه‌‌ی سیاسی اسلام بوده و اندیشه‌‌ی سیاسی را از نظر ملاصدرا با رویکرد عرفانی و با نگاه به «اسفار اربعه» بررسی کرده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن توصیف اسفار اربعه، دستاوردهای عقلی-شهودی هر یک از سفرها در اندیشه‌‌ی سیاسی اسلام به بحث می‌‌گذارد . یافته‌‌ها بیانگر آن است‌‌که اسفار اربعه‌‌ی عرفانی می‌‌ت...

دولت – شهر پیامبر اسلام اصطلاحی است که به جامعه سیاسی جدید التاسیس مسلمانان در شهر یثرب اطلاق می شود این نوع از ساخت سیاسی /حقوقی متعاقب هجرت پیامبر اسلام در سال 622 م . بدان شهر شکل گرفت و به همین لحاظ درتاریخ اسلام با عنوان شهر پیامبر ؛ مدینه النبی نامیده شده و شهرت یافت این مقاله تفسیر گونه ای است که بر سندی سیاسی از پیامبر اسلام که دراوایل هجرت به یثرب تهیه و به تایید مهاجر و انصار و دیگر ش...

این مقاله با واکاوی خلافت الناصر لدین الله، سی وچهارمین خلیفه عباسی در صدد پرداختن به رابط ههوشمندی و تدبیر سیاسی خلفا با توسع ه سیاسی، اجتماعی دستگاه خلافت و نیز جهان اسلام است. بهسخن دیگر نویسنده کوشیده تا با واکاوی کارنام ه این خلیفه، چگونگی و چرایی دستیابی به این موفقیترا دریابد. آنچه یافته این پژوهش است آنکه، تاریخ خلافت در دور ه الناصر، شاهد پیشرف تهای سیاسی،فرهنگی و اقتصادی چشمگیری بوده ...

«اندیشه‏های سیاسی در اسلام و ایران» یکی از عناوین دروسی است که در رشته‏های علوم سیاسی و تاریخ تدریس می‏شود. کتاب حاضر نیز با این‏انگیزه به نگارش در آمده و منتشر شده است تا خلأ ناشی از فقدان «متن» برای درس مزبور را پر کند. اکنون با توجه به این مطلب، در دو بخش به معرّفی کتاب پرداخته و سپس ملاحظاتی درباره آن ارایه خواهد شد.

در این مقاله، اهداف و ابزار دیپلماسی مورد بررسی قرار گرفته و تأمین سعادت و کمال از رهگذر استقرار صلح و امنیت جهانی و همچنین استقرار عدالت اجتماعی و تأمین منافع ملی مسلمانان از مهم ترین اهداف دیپلماسی اسلامی تلقی گردیده است. در بحث از ابزارهای دیپلماسی به طرح این مقوله در سه حوزه اصلی: سیاسی ـ فرهنگی، اقتصادی و نظامی پرداخته و تلقی اسلامی از این ابزارها را بحث کرده است.

ساحت اندیشة سیاسی در اسلام به مثابة نظام منسجم و ساختارمندی، واجد آموزه هایی ناب و قدسی و کارویژه هایی درخور، برای اداره و تمشیت امور سیاسی، اجتماعی و تربیتی انسان هاست. از این رو می توان بازتاب بسیاری از ایده های اجتماعی امروزین را در نصوص، روایات و آرای متفکران اسلامی به عیان دید و محکی برای ارزیابی و نقد دیدگاه های گوناگون در آن سراغ گرفت. از جملة این ایده ها، مشارکت شهروندان در مدیریت کلان ...

هدف اصلی این مقاله، بررسی مبانی و مفاهیم اندیشه ای سازمان القاعده است. شناخت این مبانی و مفاهیم خود می تواند اقدامات تروریستی این سازمان را نشان دهد. به عبارتی، بعد از عملیات یازدهم سپتامبر بدلیل اسلامی بودن این سازمان، رابطه دو سویه اسلام و تروریسم به طور رسمی وارد قاموس روابط بین الملل شد. پیوند گفتمان القاعده با وهابیت تندرو در شبه جزیره عربی و ارائه روایت هایی از اسلام، باعث معمای اسلام و ت...

مسئله «اسلام‌ گرایی» و «اسلام‌ سیاسی» در برگیرندة مباحثی گسترده، دامنه ‌دار و مجادله ‌برانگیز است که ابعاد و دامنه‌‌های آن در سال های اخیر به واسطة شکل‌گیری آثار و نظریات گوناگون، غنی‌تر شده است. در درون مباحث و نظریات موجود می‌توان مجموعه‌ای متنوع و متفرق از مباحثات و مجادلات فکری را در ارتباط با «هویت اسلام سیاسی» و چرایی و چگونگی پدیدار شدن آن، ملاحظه نمود. اما علی رغم این تلاش ها، آنچه که د...

امر سیاسی در درون یک گفتمان، براساس دوگانه­ی ضدیت و همدلی و یا رابطه­ی متضاد و خصمانه با گفتمان­های "دگر" شکل می­گیرد. گفتمان­ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می­دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع­های سیاسی در یک جامعه معنا می­بخشند. زوال حکومت پهلوی و در نهایت برچیده شدن آن، نتیجه­ی منازعه با گفتمان­هائی بود که در راس آن گفتمان اسلام سیاسی قرار داش...