این پژوهش در پی تجزیه‌وتحلیل تأثیرات پروژه دولت-ملت‌سازی استعماری در ظهور دولت‌های نوین در خاورمیانه و تاثیر آن در رابطه با بحران‌های اخیر خاورمیانه است. آغاز دولت ملی که بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و با طراحی قدرت‌های بین‌المللی استعماری وقت صورت‌گرفت خود عامل وگرانیگاه بحران در خاورمیانه بوده‌است. اساس استدلال آن در این نهفته است، که دولت‌های متعددی که در خاورمیانه که توانستند از بوغ استع...

محمد ارکون نقد سنت را پیش شرط آزادی واقعی مسلمانان قلمداد می‌کند و محمد عابد الجابری آن را «بحران نوآوری می‌داند که نمی‌توان آن را حل نمود، مگر با بازخوانی انتقادی و امروزین سنت ما. الجابری مقصود خود از سنت را اینچنین بیان می‌کند: منظور از سنت به همان سان که در گفتمان نهضت عربی نوین و معاصر مشخص است، همان عقیده و شریعت، زبان، ادبیات، هنر، کلام، فلسفه، تصوف و… البته پیش از عصر انحطاط است.سنت اسل...

منازعات فلسطین و اسرائیل، در منطقۀ استراتژیک خاورمیانه، از زمانی شکل گرفت که پس از تجزیه امپراتوری عثمانی، متعاقب جنگ جهانی اول در سال 1918م.، سرزمین استقلال یافتۀ فلسطین، به تحت‌الحمایگی انگلیس درآمد و متعاقب آن به تدریج انتقال یهودیان سراسر جهان به این سرزمین گسترش یافت. در نتیجه سیاست‌های حساب شدۀ انگلیس و صهیونیست‌ها، روز به روز یهودیان فلسطینی پرشمارتر، سازمان‌یافته‌تر و نیرومندتر شدند و ا...

جهان عرب در قرون اخیر سه موج بیداری را پشت سر گذارده که بیداری نخست عربی به‌ویژه پس از جنگ جهانی اول و با هدف کسب استقلال کشورهای عربی از امپراتوری عثمانی به اوج رسید. در موج دوم که پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفت، این کشورها با رویکرد پان‌عربیسم در پی رهایی از سلطة استعمار بودند. دو موج مذکور فرهنگ نخبه‌گرایانة سیاسی را بر جهان عرب حاکم ساخت که به گسترش و استحکام اقتدارگرایی انجامید. موج سوم بیدا...

  پول [1] به عنوان واسطه‌ای در مبادلات، همواره بازتابی از اوضاع اقتصادی یک دوره‌‌ی تاریخی است. اقتصاد عصر صفوی، اقتصادی مصرفی و کالایی بود که پول (به‌ویژه در بخش تجارت خارجی و اقتصاد شهری) نقش واسطه را در آن ایفا می‌کرد. سکه‌های طلا، نقره و مس، بیشتر از معادن داخل ایران یا از صادرات اجناسی از جمله ابریشم و فعالیت‌های بازرگانان خارجی تأمین می‌شد .   در این دوره‌ مرکز عمده‌ی گردش پول در اقتصاد شه...

هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات جایگاه زنان در دوره‌های مختلف تاریخی و نیز بیان زمینه‌های تغییر در حقوق و جایگاه آنان در جوامع اسلامی در آغاز قرن چهاردهم هجری است که بر اساس روش تاریخی تحلیلی، از نوع تحلیل محتوا می‌باشد. ظهور دین اسلام سرآغاز تحولاتی عظیم در حقوق و جایگاه زنان بود. زنان در دوران پیامبر(ص) در تمامی عرصه‌های اجتماعی فعالیت و اظهارنظر می‌نمودند؛ اما این دوران عزّت، چندان به‌طول نینجامی...

چنگیز در آغاز سده ی هفتم هجری حکومت جوان و نیرومندی را در مغولستان بنیان و در سال 624 ق به هنگام مرگ، امپراتوری پهناوری را به میراث نهاد . او با تدبیر در انتخاب جانشین، حفظ یکپارچگی امپراتوری و پیگیری برنامه ی جهانگشایی را به جانشینان خود سپرد. با این وجود ، به سبب ماهیت و ساختار امپراتوری مغول، مسأله ی جانشینی و تصادم منافع و قلمرو اولوس های مغولی امپراتوری چنگیزی را پس از او گرفتار چالش های د...

با مرگ شاه عباس یکم و روی کار امدن شاه صفی،دولت صفوی از جهت داخلی و خارجی دچار مشکلات به گونه ای موجب از بین رفتن اقتدار عصر شاه عباس یکم گردید.در عرصه روابط خارجی دولت صفوی با دو جنگ ناخواسته از سوی عثمانی مواجه شد.سلطان مراد چهارم،در 1044ه.ق با لشکری بزرگ به مرزهای شمال غربی ایران حمله کرد و با تصرف ایروان بخشی از قفقاز را به خاک عثمانی ضمیمه ساخت.سپس به تبریز تاخت و این شهر را ویران کرد.اگر ...

در این پژوهش، فعالیت‎های علمی و فرهنگی نخبگان ایرانی در عثمانی از آغاز شکل‎گیری دولت عثمانی تا اوایل قرن دهم هجری مورد بررسی قرار می‎گیرد تا نشان داده شود که فعالیت‎های علمی آنان چه تأثیری بر حیات علمی و فرهنگی عثمانی به جا گذاشت و در این دوره علمای سنت‎گرا چه واکنشی نسبت به عقل‎گرایان داشتند و نتایج آن چه بود. از دورۀ ایلخانان و حتی قبل از آن، ایران به عنوان کانون علمی محل ظهور علمای بزرگی در...

حکومت صفویان در شرایطی شکل‎گرفت که امپراتوری عثمانی در مناطق غربی و خانات ازبک در شرق قلمرو ایران تمایلات توسعه‎طلبانه‎ای را دنبال‎می‎کردند. اختلافات جغرافیایی و تعارضات مذهبی باعث پدیدآمدن جنگ‎های طولانی بین صفویان با این دو قدرت منطقه‎ای شد. این منازعات بخش بزرگی از مناطق جغرافیایی ایران را تحت‎تأثیر قرارداد و آسیب‎های اقتصادی و اجتماعی را برای ساکنان به‎دنبال‎داشت. مسئلۀ عمده در این نوشتار د...