تحولات پس از رحلت پیامبر(ص)، همچنانکه بر سایر وجوه جامعه نوپای اسلامی اثر گذاشت، در پیدایش فرقه مرجئه نیز موثر بود. در این میان، جهتگیریهایی که در پی جنگ جمل و صفین پدید آمد، بر تمایلات سیاسی و مذهبی مسلمانان ازجمله آشکار شدن گرایشهای مرجئی تأثیر بیشتری داشت. مرجئه اولیه که با پرهیز از قضاوت در مورد دو جبهه علوی و عثمانی، اعلام موجودیت کرده بودند؛ بمرور توجیه کلامی مناسبی در تأیید سکوت خود بکار...

بدون تردید، از عوامل مؤثّر در بقای دولت‏ها (اعم از دینی و غیر دینی)، برخورداری از اقتصاد سالم است. دولت فاطمیان با استقرار در مصر و شام برای هزینه‏های تبلیغاتی داعیان اسماعیلی، مخارج گزاف دربار و رقابت با دولت عباسی و امویان اندلس، افزون بر بهره‏گیری از منابع مرسوم و مشروع گذشته، هم‏چون خُمس، زکات، جزیه، موقوفات و...، با ابتکار عمل، از منابع جدیدی نظیر احتکار، نجوا، رباع و... نیز بهره گرفت و توان...

چگونگی ورود ترکان به عالم اسلام از موضوعات قابل توجه تاریخی است. اعراب پس از فتح ایران به سوی ماوراءالنهر تاختند و روند پیشروی آنان در سرزمین‏های ترکان در دوره‏ی امویان تکمیل شد. این مقاله به بررسی اولین رویارویی ترکان و اعراب در روزگار خلیفه‏ی دوم پرداخته و فضای فرهنگی حاکم بر این رویارویی را ترسیم کرده است. این مقابله آغاز تعاملات مذهبی، اجتماعی و سیاسی بین ترکان و اعراب بود که تا سلطه ترکان ...

مرجئه یکی از نخستین جریان های فکری ـ سیاسی جهان اسلام به شمار می رود. تا کنون اغلب مطالعات انجام شده درباره این فرقه, معطوف به همسویی آنان با امویان بوده است. مقاله حاضر از منظری متفاوت به مرجئه و نقش آنان به عنوان یکی از عوامل موثر در انتشار اسلام در میان گروهی از اهل ذمه می پردازد و نشان می دهد که بعضی از اینان در دفاع از نومسلمانان, حتی رودرروی عمال اموی ایستاده و دست به شورش هایی نیز زده اند.

پس از فروپاشی دولت امویان، وروی کارآمدن عباسیان در اوائل قرن دوم هجری، جامعة اسلامی شاهد تحولاتی عمیق در تمامی زمینه­ها گردید که عمده ترین این تحولات متوجه مبانی اعتقادی مردم شده بود. ظهور مکاتب مختلف مذهبی و تنوع گرایشهای کلامی و فلسفی از شاخصه­های برجسته این دوران به شمار می­رود. بسیاری از علوم و معارف انسانی از جمله ادبیات و شعر عربی تحت تأثیر این امواج پرخروش فلسفی و کلامی قرار گرفت که حاصل...

نحو عربی در طول قرن ها به نهایت پیچیدگی و سختی رسید که در نوشته ها و دائره المعارف های نحوی پدیدار گشت و به همین سبب دانشمندان نحو و به ویژه دانشمندان آندلس به سهولت و آسانی آن همت گماشتند. در قرن هفتم هجری ابن مالک اندلسی کتابی را در نحو نوشت و آن را ألفیه نام نهاد و در آن قواعدعلم نحو را در هزار بیت بیان کرد. این کتاب با استقبال نحویون مواجه شد و به آن اهتمام ویژه ای کردند پس آن را شرح داده ا...

عنوان پژوهش سیر تاریخی خوارج تا پایان عباسیان می باشد. از آنجا که بروز حوادث.و رخدادها معلول علت های متعددی می باشند که در بستر مناسبات اجتماعی جامعه شکل گرفته و زمینه رشد می یابند، پدیده خروج نیز از این شرایط مبرا نبود از جمله این عوامل عبارتند از: تأثیر زندگی قبیله ای تأثیر سقیفه در شکل گیری بحرانهای جدید، فتوحات خارجی دوران عثمان بهره برداری سیاسی معاویه از قتل عثمان وتوطئه خزند? امویان و سا...

از جمله موضوعات قابل پژوهش ودر خور اهمیت در تاریخ اسلام ، مقابله ومواجهه فکری ،کلامی وروانی مخالفین با اسلام است . واژه جنگ نرم یا عملیات روانی و ذهنی، پیشینه قبل از اسلام ،در سرزمین عربستان دارد . وبهره گیری از این نوع عملیات معطوف به دشمنان یا مخالفان نیست بلکه بعنوان یک روش وسبک برای تحمیل اراده واندیشه خود بر دیگران نیز مورد استفاده قرار گرفته است . این شیوه به مرور ایام ابعاد وسیعتری پیدا ...

چکیده: با نگاهی به ایران و تمدن ایرانی، این مهم مشخص می گردد که ایرانیان توانسته اند نقش انکارناپذیری در احیای تمدن بشری داشته باشند. حکومت هایی همچون مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان همچون نگینی درخشان در تمدن ایران باستان بودند که توانسته اند نقش سازنده ای در آموزش شیوه حکومت داری و از همه مهم تر احترام به نوع دوستی داشته باشند. علیرغم تقابل اولیه بین اعراب و ایرانیان در بدو ورود اسلام...

عمربن عبدالعزیزهشتمین خلیفه اموی به خلیفه ای عادل و پرهیزگار مشهور است که اقرار به این مطلب تنها به علاقه مندان وی و امویان اختصاص ندارد زیرا خلفای بنی عباس نیزکه دشمنی دیرینه ای با این خاندان داشتند از او به نیکی یاد میکنند .عمر از دوران کودکی و نوجوانی ،به کسب علم و فقه علاقه نشان داد. وی در زمان ولید بن عبدالملک به عنوان والی شهر مدینه انتخاب شد و راه و رسم عدالت را پیشه کرد .با واگذاری خلاف...