می دانیم از میان شاخصه های رشتهٔ علمی، قدما بیشتر به «موضوع» و متأخران به «روش» توجه دارند. در این میان، کتاب روش شناسی علم کلام با تلفیقی از خوانش اصولی و برخی آرای تفکیکیان، عهده دار بیان اصول استنباط و دفاع از عقاید در قالبی نو است. این اثر، که در قالب سه بخش سامان یافته، می کوشد فضای جدیدی برای علاقه مندان به مباحث کلامی بگشاید؛ اما در عین بی رقیب بودن، به لحاظ مقاصد مؤلف محترم، از حیث محتوا...

پیش‌ فرض‌های فلسفی و دیدگاه‌های کلان هر نظریه‌پرداز از عناصر اساسی و انکارناپذیر نظریه‌های علمی وی می‌باشند. نظریات مطرح در حیطه تعلیم و تربیت نیز از این امر مستثنی نبوده و پیش‌فرض‌های فلسفی و متافیزیکی، نقطة اتکاء این نظریات به شمار می‌روند. به سخن دیگر می توان گفت مبانی فلسفی جایگاه رویش نظریه‌ها در تعلیم و تربیت می باشند. در این مقاله سعی شده  تا با بررسی بخش‌هایی از آرای فلسفی صدرالمتالهین،...

بدون تردید ایجاد و یا گسترش بیشتر علوم اسلامی، مرهون احادیث منقول از معصومین (ع) بوده است؛ اما عدّه ای گمان کرده اند که تقریباً همة مسائل علم اصول فقه از علوم دیگر اقتباس شده و قواعد آن مبتنی بر عقل، عرف، لغت و یا سیرة عقلاست. در این مقاله، پس از بیان مقدماتی، اثبات می شود که حدیث در اصول فقه شیعه، هم موضوع مهم ترین مسائل اصولی (مانند حجیّت خبر واحد و تعادل و تراجیح) است و هم در استنباط برخی قواعد...

مکتب متکلمان، از مشهورترین مکاتب اصولی در میان اهل سنت، معتزله و اباضیه است. در این مکتب، به شیوه ای قیاسی و از راه تنقیح گرایی قضایا و بدون دخالت فروع فتاوا، به تقریر و تکوین قواعد اصولی پرداخته می شود. منابع این مکتب در پژوهش، قواعد اصولی، علم کلام، لغت، فقه و منطق است. راهبردهای اصلی این روش، نظر و مسالک جدلی است. این مکتب دارای جنبه های مثبت و قابل دفاعی چون تجرید مسائل و بی طرفی در تحلیل و...

ریشه دانش جغرافیا در ایران، به سده های پیش از اسلام می رسد. با این وجود، جغرافیدانان مسلمان ایرانی در گسترش این دانش نقش انکارناپذیر و خدمات ارزنده ای داشته اند. شاید بتوان تشکیل بیت الــحکمه، با حضور دانشمندان ایرانی در روزگار مأمون عباسی و شکل گیری نهضت ترجمه را آغازی برای تــلاش سازماندهی شده مسلمانان برای آگاهی از دانش دیگران از جمله دانش جغرافیایی ایرانیان، رومیان، یونانیان و هندیان دانست....

مناظره به‌عنوان سنّتی با جایگاه ویژه­ در فرهنگ اسلام، نیازمند اصول و مبادی خاصی بوده که لازمة موفقیت در آن، فراگیری و رعایت این اصول و موازین است. در یک نگاه، این اصول به دو دستة علمی و اخلاقی تقسیم می‌شوند: اصول علمی، مهارت­ها و علومی است که مناظره­کننده باید پیش از ورود به عرصة مناظره، به آنها مجهز باشد. امّا صِرف مجهز بودن به علوم لازم و رعایت نکات فنی در ارتباط با هر گفتگو کافی نیست، بلکه ...

از جمله مباحثی که همواره در طول تاریخ فلسفه، محل بحث و گفت وگو بوده، مسأله ی جنبش ذاتی طبیعت یا به تعبیر عام تر، صیرورت و دگرگونی آن است. تا آن جا که تاریخ فلسفه نشان می دهد، اندیشه ی فیلسوفان همواره میان ثبات و تغییر، مردد بوده است: برخی به کلی، واقعیت داشتن حرکت در طبیعت را انکار کرده و تغییر و تحولاتِ مشهود را ساخته و پرداخته ی ذهن تلقی کرده اند؛ برخی دیگر اما، از حرکت به مانند حقیقتی انکارنا...

خلط بین مفاهیم حقیقی و اعتباری در استنباط احکام با رویکردی به نظر حضرت امام خمینی (ره) علم فقه و اصول از جمله علومی است که با مفاهیم اعتباری سرو کار دارد و اعتباریات نیز قلمرو خاص خود را دارند چنانکه حیثیت وجودیشان بید المعتبر می باشد و معتبر با توجه به نیازها و شرایط هرگونه که خواست آنها را اعتبار می کند . اما در این میان عده ای از فقها و اصولیین بدون توجه به این خاصیت مفاهیم اعتباری،احکام و...

رسالت مهمی که علم اصول فقه بر عهده دارد، زمینه سازی برای استنباط احکام شرعی فرعی است. از مهمترین و اساسی ترین مباحثی که در علم اصول مطرح است، مباحث حجّت می باشد که استنباط احکام نیز بر آن توقف دارد. چرا که در خصوص ادلّه ای بحث می شود که می توانند صلاحیت دلالت بر احکام شرعی را جهت امر استنباط داشته باشند. از آن جا که علم اصول، همچون دیگر علوم التقاطی، متأثر از علم منطق و قواعد استدلالی آن بوده ، و...

این پژوهش با هدف بررسی سوره انعام و استخراج اصول و شیوه های تربیتی آن و ارائه راهکارهای عملی در عرصه تعلیم و تربیت با نظر به اصول و روشها بوده است . در این تحقیق که از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است، شیوه تحلیل داده ها به صورت کیفی است و بر پایه آن ، با جستجو در آیات سوره انعام با تکیه بر تفاسیر قرآن از جمله : تفسیر المیزان ، نمونه ، مجمع البیان ،تفسیر بیان و تفسیر مشکوه و دیگر کتب مربوطه ...