بدون تردید دیوان یکی از مشکلترین آثار منظوم ادبیات فارسی بشمار می آید و علت آن هم علاوه بر سبک و شیوه گفتار وجود لغات مهجور و اصطلاحات فراوان می باشد و این امر باعث گردیده که علاقه مندان به ادبیات فارسی و حتی دانشجویان این رشته نسبت به آن بی اعتنا و از آن گریزان باشند. اما باید توجه داشت که در دیوان ناصر خسرو، بر خلاف آثار شاعرانی همچون نظامی و خاقانی استعارات و تشبیهات مبهم و ایهامهای دور از ذ...

علوم عقلی در اصطلاح به مجموع علوم و اطلاعاتی گفته می شود که با تعقّل و استدلال، سر و کار دارند و آنچه در زیر مجموعه این علوم قرار می گیرند عبارت اند از: حکمت ـ که شامل فلسفه و اخلاق می شده است ـ و کلام. اواسط قرن سوّم تا پنجم و ششم هجری را می توان «عصر خرد گرایی» و دوران رواج علوم عقلی دانست. از آنجا که بیشتر شاعران این دوره، «حکیم» بوده اند و آشنا به معارف و علوم گوناگون دوران خود، آثارشان آکنده...

لغت یکی از ارکان اصلی زبان است . برای اینکه یک زبان آموز بتواند تسلط بیشتری بر یک زبان داشته باشد و از آن استفاده بهتری ببرد، باید دایره لغت خود را توسعه دهد، ولیکن دانستن صرف معانی لغات به معنی داشتن دانش لغوی نیست . یعنی علاوه بر دانستن معانی لغات ، بایستی موارد کاربرد آنها را نیز دانسته و اینکه هر کلمه در کجا ، چگونه و به همراه چه کلماتی ممکن است استفاده شود . دانستن معانی عباراتی که " اصطلا...

ابوسعید ابوالخیر از عارفان مکتب خراسان است که اندیشه های این مکتب با اندیشه های هندی قرابتی فراوان دارد. سپهری نیز از شاعران بنام معاصر است که درباره شعر او، بویژه اندیشه های عرفانی اش سخنانی فراوان گفته شده است. برخی شعر او را دارای مبانی عرفان ایرانی اسلامی، برخی دارای مبانی عرفان هندی و شرقی و برخی تهی از عرفان دانسته اند.  گزینش واژگان مدخلی است بر طرز تفکر شاعران لذا پژوهنده یکی از راه های...

مطالعه ی حاضر برای کشف اینکه چه استراتژی هایی بیشتر در ترجمه ی اصطلاحات اغراق در شاهنامه ی فردوسی این شاهکار هنری فارسی به کار می روند انجام شده است . برای این منظور محقق گزیده ای از شاهنامه و سه ترجمه ی متفاوت از آن را به عنوان منبع اصلی تحقیق مورد استفاده قرار داده است. تجزیه و تحلیل محتوایی کاملی بر اساس چهارچوب نظری فشارکی(1387) برای تشخیص نوع اغراق انجام گرفته و 58 بیت فارسی را که اصطلاح ا...

چکیده پرسشی که در این مقاله پی گرفته می­شود، این است که آیا واژگان شرعی چون نماز، طهارت، زکات، روزه، حج و جز آنها که در آیات قرآن به کار رفته، پیش از اسلام به همین معانی شرعی معهود کاربرد داشته یا این معانی را پس از اسلام یافته اند. میان علمای اسلامی اختلاف نظر است. برخی بر این نظرند که این واژگان قبل از اسلام معنای شرعی نداشته اند؛ بلکه به معنای لغوی نظیر دعا، پاکی و قصد به کار می رفتند و پس ا...

     بر اساس نظریه‌ی استعاره مفهومی، مثل‌ها که بخشی از اصطلاحات رایج زبان هستند بنیان مفهومی- استعاری دارند. بخش وسیعی از دانش متعارف جامعه‌ی ایران که قابلیت برانگیختن مفاهیم را دارد به مذهب و اعتقادات دینی مربوط می‌شود. فرض بر این است که این مفاهیم گسترده دینی مبنای بسیاری از اصطلاحات رایج زبان فارسی بویژه ضرب‌المثل‌ها قرار گرفته‌اند و میدانی استعاری ایجاد کرده‌اند که رابطه‌ی حوزه‌های مبدأ و م...

مقالۀ حاضر به بررسی تطبیقی استعار‌ه‌های مفهومی عشق در زبان شعر و زبان روزمره می‌پردازد. این مقاله درصدد یافتن پاسخ این پرسشها است که مفهوم‌سازی عشق در دو گونة شعری و عادی فارسی معاصر چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند. همچنین، به فرض وجود شباهت ساختاری، چه عواملی موجب تفاوت و تمایز استعاره های شعری از استعاره های قراردادی در زبان روزمره می شود. بدین منظور، عبارات استعاری از زبان روزمره و اشعا...

In this article the different uses of the term “Akhbari” are studied in the course of the history. Up to the sixth century A.H, the first meaning of “Akhbari” was a story teller or a historian. After the sixth century, besides its previous implications, it was employed in the meaning close to the traditionalist. From the eleventh century A.H this term was applied to the followers of Astarabadi ...

" ضمیر" از جمله اقسام کلماتی است که تعابیر متفاوتی در خصوص ماهیت و جایگاه آن در نظام اقسام کلمات از سوی زبان شناسان و دستورنویسان روس مطرح می شود. اکثر زبان شناسان روس، با تأکید بر نقش "اشاره ای یا کنایه ای " بودن ضمیر به منزلة یکی از مهمترین مشخصه های دستوری آن، از تعیین "ضمیر" به عنوان یک قسم کلمة مستقل خودداری نموده اند و آن را بیشتر به عنوان " کلمهء ضمیرگونه" به اقسام کلمات مختلف نسبت می ...