تدوین الگوی اسلامی ‌ایرانی پیشرفت به‌طور پیشینی نیازمند نظریه‌ای است که به ماهیت‌ آن بپردازد و حدود و ثغور این الگو را روشن سازد. این نظریه محصول نگاه درجة دو به عرصۀ الگو است و احکام آن می‌تواند مبنای تدوین الگو قرار گیرد. لذا شیوۀ تحلیل در نظریه‌پردازی درمورد الگو، تعمقی فلسفی و نقدی مبناگرایانه است. در کتاب نظریة اسلامی ایرانی پیشرفت (اصول و عناصر) نویسندة محترم تلاش کرده‌اند مفاهیم...

«فارسی عمومی» عنوان درسی سه‌واحدی در دانشگاه‌هاست که همۀ دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی، به‌جز دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، ملزم به گذراندن آن هستند. درس‌نامه‌های متعددی برای این سه واحد تألیف و تدوین شده است که بدون اهداف و ساختار منسجم‌اند و بیشتر از آنکه هدف و برنامه و رویکرد داشته باشند، ذوق و سلیقه بر آن‌ها حاکم است؛ بنابراین رویکردهای متفاوت و گاه متناقضی در چینش مطالب و انتقال...

حادث یا قدیم بودن نفس ناطقه انسانی از مسائل چالش برانگیز و قدیمی فلسفه است. ابن سینا در مقابل افلاطون که نفس را قدیم می دانست، با اقامه براهینی در صدد اثبات حدوث نفس بر می آید. در مقابل، فخررازی با طرح انتقاداتی به براهین ابن سینا، نظریه او به چالش می کشاند. در پژوهش حاضر اثبات می گردد که اشکالات فخر رازی ناشی سوء برداشت او از مبانی ابن سینا در اثبات ماده اولی از طریق برهان فصل و وصل، وحدت نوعی...

هدف: این تحقیق با هدف آسیب‌شناسی محتوایی اهداف و سرفصلهای دروس مبانی نظری اسلام، مصوّب شورای عالی انقلاب فرهنگی(23/4/1383)، با استفاده از دیدگاههای شهید مطهری، برنامه‌ریزی درسی و روان‌شناسی انجام شد و نتایج آن می‌تواند در بازنگری برنامۀ این دروس استفاده شود. روش: روش تحقیق، از نوع کاربردی- توسعه‌ای، با روش توصیفی- تحلیلی(محتوایی-کیفی) با استفاده از منابع کتابخانه‌ای بود. یافته‌ها: محتوای مصوّب با...

یکی از روایاتی که در منابع سیره، تراجم و تاریخ امامیه بارها بدان اشاره و استناد شده، روایت «ما منا الا مقتول او مسموم» است. بر پایه این روایت، به شهادت همه امامان معصوم - حتی امامانی که شاهد تاریخی محکمی بر شهادتشان وجود ندارد - حکم شده است؛ در حالی که این روایت تاکنون از مسیر مداقه‌های سندی و متنی نگذشته و ارزیابی‌های معمولِ فنی در متن و مدلول آن صورت نگرفته است. این مقاله، ضمن ارزیابی درجه اتق...

ماده ی 1133 قانون مدنی مرد را مختار کرده که هر وقت بخواهد زن را طلاق دهد، اما حق درخواست طلاق از جانب زن محدود به موارد خاصی از قبیل ماده ی 1130 ق.م است. ماده ی مذکور به عنوان منشأ تبلور قاعده ی فقهی نفی عسروحرج در قانون بدون تقیید به قید یا وصف خاصی معیار عسروحرج را به عنوان مفر رهایی زن از زندگی مشقت بار خویش معرفی و قاعده ی عام «الطلاق بید من اخذ بالساق» را تعدیل می کند. مقاله ی حاضر بر آن ا...

چکیده   عصمت ائمه اثنی عشر (ع) از سهو و گناه، از موضوعات اختلافی میان شیعه و اهل تسنّن است. در میان مفّسران اهل تسنّن، فخر رازی در تفسیر مفاتیح الغیب، ذیل آیه 59 سوره نساء، با بیانی استدلالی، عصمت اولی‌الامر را به اثبات رسانده، لکن در مورد مصداق آن بر خلاف شیعه امامیه، بر این باور است که مراد از اولی‌الامر نه امامان شیعه (ع) بلکه اهل حلّ و عقد از امّت اسلام است. در حالی که علّامه طباطبایی، ضمن پاسخ ب...

رسالۀ السفیر فی الهیئة از جمله رساله‌های مختصر هیئت است که غیاث‌الدین منصور دشتکی، دانشمند بزرگ دورۀ صفوی، آن را در سال 906ق تألیف کرده است. بررسی آن از چند منظر اهمیت دارد: اول، این رساله از جمله آخرین کتاب‌هایی است که در ادامۀ سنت هیئت‌نگاری در دورۀ اسلامی نوشته شده است. دوم، این رساله در دوره‌ای تألیف شده که ازآن به دورۀ افول علم اسلامی تعبیر می‌شود. سوم، در این کتاب، بر خلاف رویۀ کتاب‌های م...

در اینجا ابتدا به روش هایی اکه cook $ zhu مطرح کرده اند پرداخته و با روشی جدید اشکالات این روش را رفع می کند

طرح مباحث خداشناسی و الهیات بالمعنی الأخص در فلسفة اسلامی اهمیت خاصی دارد. در این میان، مسألة اثبات وجود خدا از اهمیت بیشتری برخوردار است و محوریت دیگر مسائل خداشناسی را به خود اختصاص می دهد. جایگاه و نقش ابن سینا و تأثیر او در حکیمان بعد از خودش از یک طرف و شهرت برهان سینوی در اثبا ت وجود خدا از طرف دیگر، تأملی دوباره در این استدلال را می طلبد تا با تحلیل ادلة آن، نقاط قوت و ضعف آشکار گردد، اش...