ادبیات ایران پیش از اسلام، در زمینه روایات دینی و ادبی، بیش از کتابت، به روایت شفاهی وابسته بوده است؛ تا آنجا که حتّی برای نقل شفاهی، فضیلت قائل می شده اند. در این میان، همراهی سروده های منظوم با موسیقی توسّط خنیاگران، یکی از مهم ترین ارکان سنّت های ادبی را در ایران باستان سامان می داده است. در ایران پس از اسلام، اگر چه کتابت آثار (که از دوره ساسانی آغاز شده بود) و میل به سوی شعر عروضی، شالوده ادب...

از گذشته تا به امروز شعرا در اشعار خود از عناصر طبیعت و مظاهر آفاقی آن برای مقاصدی گوناگونی همچون توصیف، مدح، ذم، تغزل، مرثیه و... بهره برده‌اند. نمود طبیعت در اشعار مولانا اعم از مثنوی و غزلیات شمس در راستای رویکرد آفاقی او به جهان هستی بسیار زیاد است این حضور هم به لحاظ کثرت و تعداد ابیات است و هم به لحاظ تنوّع عناصر طبیعی به کار رفته.آنچه شاعران عارف تجربه کرده‌اند، مفاهیم فرا‌ دنیایی و سرشار...

قرن شش و هفت هجری، از دوره‌های بسیار درخشان زبان و ادبیّات فارسی، به‌ویژه در حوزۀ شعر عرفانی است که ظهور و تکامل و اوج آن به دست سه تن از شاعران بزرگ عارف ایرانی ـ اسلامی (سنایی، عطّار، مولوی) رقم می‌خورد. درک و احساس نزدیک به هم در این سه تن دربارۀ خدا و جهان و... منظومۀ فکری واحدی را تشکیل می‌دهد تا جایی که درک و فهم آثار هر یک از این سه فرد، منوط به فهم آثار دیگری است با رنگ و تشخّص ویژۀ هر یک ...

تحلیل گفتمان انتقادی شامل نظریه ها و روش هایی است برای مطالعۀ تجربی روابط میان گفتمان و تحولات اجتماعی و فرهنگی قلمروهای گوناگون اجتماعی. تحلیل گران انتقادی گفتمان بر آن اند که متن های ادبی، مثل سایر متن ها، در خدمت ارتباط اند، بنابراین، آن ها را نیز می توان با نگرش و روش انتقادی تحلیل نمود. در این پژوهش یکی از قصاید مشهور سنایی غزنوی، بر اساس روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، در سه سطح توصیف، ت...

در این پژوهش با تحلیلِ حوزه های معنایی به سبک شناسیِ معناییِ غزلیات سنایی پرداخته می شود. بهره گیری از روش علمی- تحلیل حوزه های معنایی در این پژوهش- به شناختی دقیق از غزل سنایی می انجامد. بدین ترتیب هدف این پژوهش بررسی علمیِ نظامِ معناییِ غزل سنایی است که به شناخت عناصری که بالقوه مشخص? سبکی اند منجر می شود. این پژوهش در پی آن است که نشان دهد که آیا با تحلیل حوزه های معنایی غزلیات سنایی می توان به س...

این پایان نامه که موضوع آن نماز و نیایش از دیدگاه سنایی و عطار (با تکیه بر حدیقه الحقیقه سنایی و الهی نامه عطار نیشابوری ) است از نوع تحقیقات تطبیقی است و هدف آن شناخت هرچه بیشتر نظر دو عارف و شاعر بزرگ نسبت به نماز و ارکان و اجزا و آداب آن و نیز میزان پای بندی و اعتقاد یا عدم پای بندی آنان نسبت به آنچه در دین و شریعت در مورد نماز بیان شده می باشد. برای جمع آوری اطّلاعات در این پایان نامه از روش...

چکیده ولی و ولایت که در قرآن و اخبار و احادیث مکرر بدان اشاره شده است، از همان قرون اولیه اسلامی مورد توجه عرفا و متصوفه قرار گرفت و به دو شیوه با آن برخورد نمودند. کسانی که آن را اساس مکتب عرفانی خود قرار داده و ولایت را محور اساسی عرفان و تصوف می دانند وگروهی که فقط با صبغه مذهبی با آن برخورد نمودند و با تأثیر از قرآن مجید و احادیث به تبیین آن پرداختند. مسأله ولایت که به پیر و ولی این امک...

هر چند سنایی پیشرو شعر عرفانی است و نقش او در تدوین بوطیقای شعر عرفانی سرنوشت ساز است، امّا نباید از نظر دور داشت که او برآمده از دل یک سنّت ریشه دار فکری است که نشانه های زبانی آن را در مکتوبات عرفانی و کلامی پیش از وی می توان مشاهده کرد. پرسش اصلی مقاله، دقیقاً همین جا شکل می گیرد: آیا میان درون مایه های حدیقهسنایی، به عنوان نقطه عطف شعر عرفانی، با آثار عرفانی و کلامی پیش از وی شباهت ها و اشتراک...

چکیده: سنایی، شاعری است که شعر پارسی را شوری تازه بخشید و شاعران این سرزمین از او بسیار آموختند. با این وجود هنوز شناخته‏شده نیست. جای آن دارد که شعر او از جهات مختلف بررسی شود. یکی از این جنبه ها تأویل است. تأویل در دل معناها می‏رود و مفاهیم پنهان را آشکار می‏کند. حدیقه الحقیقه به عنوان تاج مثنوی های سنایی، اسرار بسیاری در صدف خود دارد. با بررسی تأویل در حدیقه، کوچه های پر رمز و راز آن برایم...

شاعران، اعلام جغرافیایی را دست‌مایه مضمون‌سازی و آرایه-پردازی نموده‌اند و همواره به شیوه‌های گوناگون در شعر خود دست به خلق تصاویر زیبای شعری زده‌اند و یا اینکه با روش-های مختلف شگردهای بلاغی گوناگون آفریده‌اند.یکی از این روش‌ها خلق تصاویر شعری با استفاده از شگردهای بلاغی و بهره‌گیری از اعلام جغرافیایی است. سنایی و بدر چاچی از جمله شاعرانی هستند که در قصاید خود از این شیوه‌ها بهره برده‌اند. در ا...