این مقاله به بررسی زندگی ،نسب و جایگاه ادبی زیاد اعجم،نخستین شاعر ایرانی عربی گوی می پردازدو توانایی های او را در موضوعات مختلف شعری چون مدح ، مرثیه و هجاء بیان می کند و جایگاه او را در موضوعات مذکور بین سایر شعرای معاصرش تبیین می نماید. او شاعری است که درسده اول هجری می زیست.بعد از قبول اسلام، به سال 23ه ق .به همراه ابوموسی اشعری و عثمان بن ابی العاص،دو فرمانده عرب،شاهد فتح استخر بوده است.با ...

جوهرة ناب شعری در سخن شاعران بزرگ امری است بدیهی که در کمال آن مسایل و تکنیک‌های ادبی تأثیری فراوان دارد. شعر شاعرانی چون حافظ و سعدی از چنین جوهره‌ای ناب و والا برخوردار است و در مقایسه با شعر مولانا شاید بتوان گفت که شعر تر است. لیکن آن چه به شعر مولانا تشخص و والایی می‌بخشد عشق خاص و نوع بیان احساس مافی‌الضمیر مولاناست. بطور کلی دو عامل اصلی موسیقی و عشق در القا نمودن احساسات پاک مولانا به ...

شاعران و ادیبان برای بیان آراء و نظریاتشان با توجه به مقتضای حال از اسلوب های گوناگونی استفاده می کنند اسلوب انشاء یکی از اسلوب های مورد استفاده در متون ادبی خواه شعر و خواه نثر می باشد. و ساختاری لغوی و مفهومی دارد که بطور مستقیم و غیر مستقیم باعث تحریک و تهییج و لذت در خواننده می شود و در همین حال به بیان اغراض شاعر نیز توجه دارد و آن ها را به مخاطب نشان می دهد. از آنجا که این اسلوب دارای مع...

یکی از اسلوب‏های بیانی قرآن کریم، که در این کلام الهی، بسیار استفاده شده، اسلوب اعتراض است. این اسلوب عبارت است از آوردن یک یا چند جمله که محلی از اعراب ندارند، در‏میان یک یا دو کلام که معنایی به‏هم‏پیوسته دارند، با هدفی غیر‏از دفع ایهام. اسلوب اعتراض در قرآن، زاید نیست؛ بلکه در جای خاص خود قرار گرفته و به‏مقتضای حال، کاربرد پیدا کرده است؛ به طوری که با شناسایی موارد کاربرد آن، زمینۀ فهم درست پ...

چکیده از آنجا که قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی و معارف آن برای همة زمان هاست. از این رو، علاوه بر معنای ظاهری،دارای لایه های عمیق باطنی نیز می باشد که پی بردن به آنها اسلوب و روش خاصّ خود را می طلبد. یکی از این روش ها، اسلوب منطوق و مفهوم است. منطوق یعنی معنایی که به صراحت می توان از آیات برداشت کرد؛ به عبارت ساده تر، منطوق همان معنای ظاهری آیه است که با دلالت های متفاوتی بیان می شود. مفهوم یعنی ...

ابوالحسن علی حسنی ندوی (متوفای1999م) نویسنده ی برجسته ی هندی است که در زبان عربی، اردو و فارسی صاحب قلم است. وی نزدیک به یک قرن با قلم و بیان خویش به اسلام، زبان و ادبیات عربی خدمت کرد و بیش از 150 کتاب تألیف نمود. بخش بزرگی از این کتاب ها مانند کتاب «نظرات فی الادب»، «مختارات من أدب العرب» و «القراءه الراشده» در موضوع زبان و ادبیات عربی نگاشته شده است. هدف از این پژوهش شرح حال ندوی، معرفی آثار...

مبحث «فصل و وصل» یکی از مباحث اصلی علم معانی است که موضوع آن علم و وقوف بر تنظیم جملات از نظر عطف بر یکدیگر (وصل) یا عدم عطف در آن¬ها و آوردن جملات به شکل پراکنده به دنبال یکدیگر (فصل) است که در این صورت هر جمله نسبت به ماقبل خود, جمله¬ای مستأنفه و ابتدایی به شمار می¬رود. در اهمیّت این بحث همین بس که برخی بلاغت¬پژوهان، این باب را حدّ بلاغت قرار داده¬اند و فهم آن را متّکی بر ذوق سلیم دانسته¬اند. ...

اسلوب تقدیم و تأخیر در اغلب مباحث بلاغی ودلالی مورد توجه دانشمندان علم معانی و تفسیر بوده است و این توجه در کنکاش در جنبه های مختلف تقدیم و تأخیر در قرآن کریم متجلی است. بلاغیون از جنبه ی معنا اهتمام وافری به این موضوع داشته اند و مفسران بیشتر به جنبه ی دلالی پرداخته و در آن متعمق شده اند. نگارنده در این پژوهش در هر دو وادی یعنی معنا و دلالت کنکاش نموده و به کشف اسرار آیات و بیان قرآن در تقدیم ...

ایرانیان، در طول تاریخ، در پیشبرد ادبیات عربی، سهم زیادی به خود اختصاص داده­اند، به­طوری که در صرف و نحو، علوم بلاغی، لغت، شعر، کتابت و ... نام ادیبان و علمای ایرانی بر تارک علوم می­درخشد. نقش ایرانیان در تولید شعر و انواع نثر از چنان اهمیتی برخوردار است که نویسندگان بسیاری انگیزه ایرانیان را در روی­آوردن به زبان عربی بررسی کرده و به بیان میزان هنرآفرینی نیاکان ما در این زبان پرداخته­اند.