آنچه «گفتمان تهاجم فرهنگی غرب» نامیده می شود از ابتدای دهۀ هفتاد شمسی به گفتار غالب در سیاست گذاری فرهنگی جمهوری اسلامی بدل شد و هدف از آن مقابله با تاثیرات فرهنگ مهاجم غرب و برنامه ریزی برای حفظ و تعمیق فرهنگ دینی و ارزش های اسلامی بود. هدف این مقاله بررسی «گفتمان تهاجم فرهنگی» بر اساس منطق «نقد درونی» است. مقاله نشان می دهد که به واسطۀ برخی تغییرات گستردۀ عینی و شناختی در دو دهۀ اخیر و پیدایی...

شاهنامه ی فردوسی، بزرگ ترین اثر حماسی در زبان وادب فارسی است که مفاهیم و باورهای اسطوره ای و تاریخی در آن تجلّی می یابند. یکی از موضوعات مهم در این اثر، مسأله ی شرّ و تقابل آن ها با خیر است که تحت تأثیر باورها و مفاهیم ثنوی ایران باستان می باشد. با توجه به موضوع شاهنامه(تاریخ شاهنشاهی ایران قدیم از کیومرث تا یزدگرد سوم) و تاریخ پر فراز و نشیب ایران، در این اثر با نبرد ایرانیان و انیرانیان(به ویژه...

آب، عنصر شگفت‌انگیز طبیعت است که همواره مورد احترام و تقدیس ملل مختلف بوده و اسطوره‌های فراوانی پیرامون آن شکل گرفته‌است. ایرانیان باستان نیز آب را بسیار گرامی می‌داشتند و محافظت از آن را وظیفۀ آیینی خویش می‌دانستند. بسیاری از این اعتقادات درشاهنامه به‌عنوان مهم‌ترین جایگاه تجلی اساطیر و باورهای ایرانی، به تصویر کشیده‌است. فرزانۀ توس، حکیم ابوالقاسم فردوسی، در لابه‌لای اثر گرانسنگ خویش به موارد...

تأثیر کهن‌الگوها بر ناخودآگاه فردی و جمعی ما قدرتمند اما ناپیداست و می‌تواند شیوه‌ی تفکر و کنش ما را شکل دهد؛ اما بعضی از کهن‌الگوها تأثیر عمیق‎تر و گسترده‎تری بر روان جمعی یک ملت دارند این پژوهش بر آن است تا نخست نشان دهد این کهن‌الگو چگونه شکل گرفته است و دوم چگونگی باز تولید آن را با کمک نظام منظومه‎‌های روزانه و شبانۀ ژیلبر دوران در چهار رمان طلسم شهر تاریکی، دلیران قلعه آخولقه و راهزن‎ها ب...

بیداری اسلامی و مقاومت در برابر استکبار جهانی و قدرت های زورگو از موضوعات مهم عصر حاضر است  و شاعران زیادی در موضوع ادبیّات پایداری شعر سروده اند. یکی از مراجع تقلید شیعه که اشعار پر معنایی درزمینۀ مسائل جهان اسلام شروده است، علاّمه سیّد محمّدحسین فضل الله است. او در اشعار خود به بررسی مشکلات جامعۀ اسلامی پرداخته است. از موضوعاتی که او در اشعار خود از آنها سخن رانده، مسئلۀ فلسطین است. او معتقد است ...

وجود اساطیر در شعر شاعران ایرانی، با توجه به تاریخ و فرهنگ کهن این سرزمین، تازگی ندارد. زبان نمادینِ شعر شاعران معاصر، کارایی اساطیر در غنی کردن این زبان، آشنایی شاعران با شعر و اساطیر ملل دیگر، و کارکردهای اجتماعی و سیاسی شعر سبب شد تا اساطیر به وفور در اشعار شاعران معاصر به کار رود. حمید مصدق نیز با توجه به شرایط روز جامعه و زبان نمادین سروده هایش هرچند رویکردی گسترده به اساطیر دارد، اما این ر...

پژوهش حاضر به مطالعۀ رفتارهای زیبایی‌شناختی زنان طبقۀ متوسط و متوسط به بالای شهر مشهد می­پردازد. با نمونه‌گیری نظری و هدفمند، تعدادی از زنان شهر مشهد انتخاب، و با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینه‌ای مطالعه شدند. فرایند نمونه‌گیری نظری تا اشباع داده‌ها ادامه یافت. تحلیل اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت گرفت و یافته‌ها در قالب خط داستان (شامل 17 مقولۀ اصل...

ضحّاکمحوری­ترین موجود اهریمنی شاهنامه و معادل اژی‌دهاک اوستایی و اژدهای سه ­سر هند و ایرانی است که یکی از بارزترین موجودات زیان‌کار در نوشته‌های مزدیسنا بشمار می­رود. تفسیرهایی متعدّد از اسطورة ضحّاک انجام شده است که با توجّه به تازی بودن ضحّاک در شاهنامه و یک‌سان پنداشتن دشت سواران نیزه­گذار با صحاری عربستان، برخی از تفسیرها اسطورة ضحّاک را یادمانی از پیکارهای مهاجران با تیره­های سامی­نژاد چون آشوری...

بیداری اسلامی و مقاومت در برابر استکبار جهانی و قدرت‌های زورگو از موضوعات مهم عصر حاضر است  و شاعران زیادی در موضوع ادبیّات پایداری شعر سروده‌اند. یکی از مراجع تقلید شیعه که اشعار پر معنایی درزمینۀ مسائل جهان اسلام شروده است، علاّمه سیّد محمّدحسین فضل‌الله است. او در اشعار خود به بررسی مشکلات جامعۀ اسلامی پرداخته است. از موضوعاتی که او در اشعار خود از آنها سخن رانده، مسئلۀ فلسطین است. او معتقد است ...

چکیده:اسطورۀ اژی‌دهاک یکی از قدیمی‌ترین و شناخته شده‌ترین اسطوره‌ها در ادب فارسی از دوران کهنسال تا به دوران اسلامی است. اسطورۀ اژی‌دهاک از راه متون اوستایی شناخته شده است؛ در ادبیات زرتشتی به زبان پهلوی نیز، اسطوره‌ای شناخته شده بشمار می‌آید. بس پیداست که این اسطوره، یادگار نوشته‌های پسا-ساسانی را نیز به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است. مطالعۀ تطبیقی این اسطوره در منابع اسلامی از بن مایۀ همانند و ...