چکیده: برای بررسی نماد براق در نگاره های معراج مکتب های هرات و تبریز (2)، به کلیاتی درباره ی عناصر اسطوره و رابطه ی آن با هنر، دین و نماد پرداخته شده است و تعدادی از حیوانات ترکیبی به عنوان عناصر متداول در اساطیر معرفی و ارتباط آنها با براق مورد بررسی قرار گرفته است. اسطوره، دریچه ای به تجربه های ماورایی است؛ بنابراین، بهترین بستر برای بیان تجربیات عمیق انسان در برقراری ارتباط با مبدأ هستی ...

اساطیر و باورهای دینی دو عنصر جدا نشدنی هر جامعه ی انسانی می باشند که از اندیشه، احساسات و نگرش افراد آن جامعه شکل می گیرند. از آنجایی که این باورها از محبوبیت عمومی برخوردار بوده و به گونه ای برای زمانی طولانی کارکرد خود را حفظ می کرده تاثیرشان در سطوح مختلف هر جامعه ای دیده می شود. آثار هنری مهمترین تجلی گاه تفکرات جوامع انسانی محسوب می شوند که از گذشته های بسیار دور نگاره هایی را در ارتباط ب...

چکیده کتاب شناسی توصیفی- تحلیلی اساطیر ایران، هند، بین النهرین، چین و ژاپن در زبان فارسی (1300-1389) به وسیله ی عظیم جبّاره ناصرو از آغاز دهه ی سی تاکنون کتاب های متعددی در زمینه ی اساطیر ملل مختلف به ویژه ملل مورد بررسی در این رساله، به نگارش درآمده؛ اما هیچ مرجعی این آثار را معرفی و نقد نکرده است. در رساله ی حاضر، کتاب هایی که درباره ی اساطیر مناطق ایران، هند، بین النهرین، چین و ژا...

ناصرخسرو، یکی از سخن سرایان مشهور و شاعران حکیم قرن پنجم ادبیّات فارسی است. وی در اشعار خویش از دو فرهنگ اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است که البته به تأثیر پذیری او از فرهنگ ایرانی کمتر توجه شده است. این نوشتار، نیز بر آن است تا با تکیه بر منابع اصلی و دست اوّل عربی و ایرانی به بررسی تأثیر پذیری ناصرخسرو از فرهنگ و حکمت ایران باستان بپردازد. اهداف و محورهای اصلی این نوشتار عبارتند از: الف. پیشگف...

این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و باورها و نیز نقشمایه های به جای مانده بر روی آثار هنری، کهن الگوی شیر را در هنر ایران، میانرودان و مصر تا آغاز دوران هخامنشی (هنگامه یکی شدن این فرهنگ ها) پیگیری کند، و در این راه با پژوهشی کتابخانه ای و موزه ای، به پی جویی تطبیقی و تحلیلی ارتباط میان این فرهنگ ها بپردازد. شیر در اندیشه مردمان خاور باستان همواره نماد شهریاری و دلاوری است. نماد سلطنت و ن...

وصف در این پژوهش ، عبارت از هر تعبیر و بیانی است که شاعر به کمک آن بخشی از ویژگیها و حالات درونی و بیرونی ، جسمی و روانی ، مادی و معنوی اشخاص و قهرمانان را معرفی می کند.

سفال و گلیم نماد هایی از ذوق ، هنر و روح زیبایی خواه جامعه ایرانی هستند ، این دو مصنوع بشری به مدد نقش و نگاره هایی که بر آنها ایجاد می شود در مرحله ای والاتر با تعالی و زیبایی و هویت ایرانی پیوند می خورند . سفال قدیمی ترین دست ساخته برجای مانده بشر با درجه بالای ماندگاری در طبیعت است و گلیم به عنوان گونه ای از دست بافته های فرسایش پذیر ، عمری کوتاه نسبت به سایر مصنوعات بشری دارد . به همین دلیل...

تالشی و گیلکی از گویش هایی کنارة دریای خزرند، هرچند تالشی بیرون از گیلان هم گویش ورانی دارد. تالشی فقط از جهاتی به گیلکی شباهت دارد و به لحاظ تاریخی، از جهتی با لهجه های مرکزی ایران و لهجه های تاتی نزدیک است. با این حال، آن گویش های تالشی که در گیلان به آنها تکلم می شود، به لحاظ آوایی و واژگانی و دستوری، در ضمن تفاوت ها، شباهت هایی با گیلکی - مخصوصاً گویش های غربی گیلان- دارد. در این نوشته تفاوت...

طبیعت عنصری حائز اهمیت در اساطیر و ادیان و واجد جایگاهی متفاوت در ایدئولوژی ها بوده است. از آنجایی که عناصر و عوامل متعددی در بوجود آمدن اساطیر نقش داشته اند، این پژوهش در پی روشن ساختن نقش طبیعت در شکل گیری اساطیر ایران می باشد. به طور کلی ساختار اساطیر ایران نوعی باور به دوگانگی در طبیعت، در وجود انسان و در نیروی متعارض موجود در جهان است که از مهم ترین وجوه این تقابل ها در اساطیر، نبردی مداوم...

دین و اساطیر هیچ ملتی را نمی‌توان جدا از بافت تاریخی آن دریافت و اساطیر نمایندۀ پیشینۀ فرهنگی و عقاید و تفکرات ملل مختلف است. رابطۀ انسان و حیوانات، همچنین انسان و خدایان، در اساطیر و روایات کهن از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در این میان گاو به خاطر ویژگی‌ها و مشخصه‌های خاص، بیشتر مورد توجه بوده است. این نوشتار به بررسی موقعیت و جایگاه گاو در اساطیر و به دلایل اهمیت آن در اساطیر و فولکلور ایر...