نگرش ارسطو به نفس و بدن بر دیدگاه او دربارة اجسام، یعنی ماده و صورت  مبتنی است، اما حرکت، تغذیه، تخیل و تعقل را  که انواع حیات هستند  از اعمال نفس  بر می شمرد تا تفاوت آن را با دیگر صورت ها بیان کند. نگاه متفاوت ابن سینا به مسأله مادی یا مادی نبودن نفس و نسبت آن با جسم، بقا یا فنای نفس پس از بدن، به ضمیمة نوآوری های او در مباحثی چون اثبات وجود نفس، ماهیت ذهن، ادراکات حسی، حس باطن، قوای عقلی، ت...

این پژوهش به بررسی آراء دو اندیشمند مسلمان، آیت الله جوادی آملی و علامه مجلسی در خصوص «بهشت حضرت آدم×» پرداخته است. پژوهش از نوع استنادی و روش آن تحلیل و تبیین محتوا از نوع مقایسه‏ای است. طی بررسی‏های به عمل آمده از آثار علامه مجلسی، دو گونه اظهار نظر در این خصوص نمایان است. ابتدا با استناد به ظاهر ادله نقلی، بهشت حضرت آدم×<str...

ذهن جوانی که این نوشتار را قلم زده است، ایستاده بر سکّوی استوار اندیشه­های آسمانی فیلسوف بلندآوازۀ شیرازی، تکیه­گاهی جز متون کهن ندارد. پروندۀ ادراک، خیال، نفس حیوان، و در نهایت حشر حیوانات بدین امید از لابلای سخنان این اندیشمند بزرگ، و در قیاس با سخنان فیلسوفانی چون ابن­سینا و شیخ اشراق، ورق زده­ شد که بازخوانی گذشته ساحتی جدید فراروی آینده باز کند. نقطه آغازین سخن تعریف ادراک و بیان اقسام آن ...

چکیده: متکلمان مسلمان درباره ی نحوی وجود نفس دو دیدگاه اتخاذ کرده اند. یک نفس امری قدیم است، منظور از قدم نفس، قدم زمانی به معنای ازلی بودن و بی آغاز بودن نیست بلکه به معنای وجود قبلی نفس نسبت به بدن است؛ دوم نفس امری حادث است که منظور از حدوث، حدوث زمانی می باشد. پیروان هر گروه، برای اثبات نظریه خود ادله های عقلی و نقلی بسیاری آورده اند؛ معتقدان به قدم نفس عمدتاً به آیات و روایاتی که دلالت بر ...

برهان انسان معلق در فضا یکی از براهین اثبات نفس است که اولین بار ابن سینا آن را مطرح کرده است این برهان تقریرهای متعددی دارد که همه آنها در رساله مطرح شده است و مورد بررسی قرار گرفته است. در این رساله با استناد به برهان یاد شده علاوه بر اثبات وجود نفس، تجرد، بقا و مغایرت آن با بدن نیز اثبات شده است و نقدهای مربوط به آن نیز پاسخ داده شده است.

نوشتار حاضر به بررسی جسم‌انگاری متکلمان در باب نفس پرداخته است. عموم متکلمان به‌جز معدود اشخاصی که با رویکرد عقلی - فلسفی هماهنگ شده‌اند، نفس را جسم می‌دانند؛ این جسم‌انگاری شامل عرضیت نفس، جسم لطیف، جزء لایتجزی و هیکل محسوس می‌باشد. در ادامه بحث، لوازم هریک از این نظریات مورد تحلیل قرار گرفته و سپس به بررسی مبانی فکری ایشان در اتخاذ رویکرد جسم‌انگارانه پرداخته شده است. رویکرد ظاهرگرایانه به نص...

مسأله "نفس ـ بدن" که امروزه به معضله "ذهن ـ جسم"1 معروف است، یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی است که از دیدگاههای مختلف یگانه‌انگار و دوگانه انگار (مکتب مونیزمو دوآلیزم) به آن توجه شده است. لایبنیتس و ملاصدرا از جمله فیلسوفانی هستند که ضمن نقد دیدگاه اسلاف خویش (دکارت و ابن‌سینا) در حل این معضل اندیشیده و راه حل‌های تقریباً مشابهی ارائه کرده‌اند. از جمله این که ملاصدرا نفس را موجودی در مرز عالم ما...

یکی از عناصر اصلی حکمت اشراق اتکا به شهود و اشراق است که در نظریات شیخ اشراق به صورت چشم گیری یافت می شود نظریاتی که رسیدن به نورالانوار را هدف خود قرار داده اند ونیل به سوی این هدف را سیر میکند .و در برطرف کردن عواملی که او را از این هدف باز میدارد ، می کوشد و معتفد است هرچه نفس تجردش بیشتر باشد و در ظلمت کمتر گرفتار شود می تواند خودرا متصل به خداوند کند واز فیض انوار او غنی گردد. دانشمند فیلس...

سهروردی ادراک بصری را اشرف ادراکات حسی می داند. ویمعرفت شناسی اشراقی را با ابصار آغاز می نماید و قاعده اشراقی ابصار را چنان بسط می دهد که ادراکات مراتب بالاتر را نیز دربرمی گیرد، لذا در معرفت شناسی اشراقی نخست باید فعل ابصار را از دیدگاه فلسفی تحلیل و بررسی نمود تا بتوان در نهایت به درک حقیقت علم حضوری اشراقی نائل آمد؛ اما ملاصدرا که بحث های فلسفی خود را بر اساس اصالت و بساطت وجود مطرح می نماید...

در این پژوهش مسائل مربوط به نفس شناسی مانند تعریف نفس، تجردنفس، قوای نفس، حدوث و بقاء نفس، تناسخ و نحوه ارتباط نفس و بدن از دیدگاه ارسطو و اخوان الصفا مورد بررسی قرار گرفته است. ارسطو نفس را به کمال اول برای جسم طبیعی آلی تعریف کرده است. مطابق نظر ارسطو جسم زنده، جسمی است که دارای قوای معینی است، قوایی که موجود زنده را از سایر موجودات متمایز می¬کند. طبق تعریف ارسطو هم گیاه، هم حیوان و هم انسان ...