اصطلاح «نوستالژی» یا همان «غم­غربت» و «دلتنگی» در دوره­ی معاصر و به دلیل رویدادهای سیاسی و اجتماعی، رنگی دیگر به خود گرفته است. سیّاب و اخوان ثالث، به دلیل مواجه شدن با ناکامی­های سیاسی مشترک، نوعی دلتنگی سیاسی در سروده­های آن دو سایه افکنده است؛ و ناامیدی سیاسی، از بن­مایه­های اصلی شعر این دو سراینده به حساب می­آید. استفاده از نمادهای طبیعی و اسطوره­ها، از ابزارهای دو شاعر در ترسیم نوستالژی سیا...

این پژوهش به بررسی زندگی و اندیشه و آثار دو شاعر بزرگ ایران و لبنان ـ مهدی اخوان ثالث و ایلیا ابوماضی ـ از دیدگاه ادبیات تطبیقی و براساس مکتب فرانسه می پردازد و به ما این توانایی را می بخشد تا با واقعیّت های اجتماعی و سیاسی آن ها در یکی از حساس ترین دوره های تاریخی خاورمیانه آشنا شویم. در این پژوهش، ضمن بررسی زمینه های مشترک شعری این دو شاعر در می یابیم که آن ها، فرزند زمان خود بودند و اشعارش...

یکی از نقش‏های زبان، نقش ادبی آن است که نقطۀ پیوند زبان‏شناسی و ادبیات به شمار می‏رود. در نقش ادبی، تأکید بر پیام است و از اینجا است که زبان پیام بر زبان معیار برجسته می شود. زبان‏شناسان این برجسته‏سازی را به دو طریق انجام می دهند: انحراف از زبان معیار با عنوان هنجارگریزی، و افزودن قواعدی به زبان معیار با نام قاعده‏افزایی در سه سطح معنا، صورت و تحقق صوری زبان. هنجارگریزی سخن را به شعر نزدیک می‏...

چکیده اعتدال و افراط از موضوع های اساسی جنبش های اسلامی معاصر هستند؛ به بیان ساده، جنبش های اسلامی معاصر، اغلب به اعتدال یا افراط گرایش داشته اند یا در حال نوسان میان این دو طیف بوده اند. یکی از بزرگ ترین جنبش های اسلامی معاصر، اخوان المسلمین مصر است؛ به نظرمی رسد، این جنبش نیز از زمان تأسیس در سال 1928 تاکنون، میان اعتدال و افراط در نوسان بوده است؛ بر این اساس، پرسش اصلی این پژوهش، بررسی دلایل...

در ادبیات ایران، مهدی اخوان ثالث (م.امید، 1307ـ 1369) و در ادبیات الجزایر، مفدی زکریا(1908 ـ 1977) از شاعرانی هستند که مشخصۀ بارز شعرشان توصیف تاریخ اجتماعی و سیاسی است، و در متن این جریانات و مهم­ترین وقایع را در شعرشان منعکس کرده اند،  یکی از مسائل مهم که در شعر  هر دو به وضوح آشکار است پرداختن به استعمار است. اخوان­ثالث، روایت گر حضور استعمار انگلیس و آمریکا و زکریا روایتگر حضور استعمار فران...

چکیده این پژوهش بر آن است تا با بهره گیری از روش تحلیل انتقادی گفتمان، انعکاس مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را در شعر اخوان کشف کرده و به بازنمود رابطه ی متقابل شعر و جامعه بپردازد و از این رهگذر گفتمان های موجود در شعر او را تبیین نماید. تحلیل انتقادی گفتمان، نوعی مطالعه ی میان رشته ای است و به عنوان روشی نسبتاً جدید در نقد ادبی، در پی تجزیه و تحلیل متن، خوانشی دقیق و عمیق از آن ارائ...

اصطلاح «نوستالژی» یا همان «غم­غربت» و «دلتنگی» در دوره­ی معاصر و به دلیل رویدادهای سیاسی و اجتماعی، رنگی دیگر به خود گرفته است. سیّاب و اخوان ثالث، به دلیل مواجه شدن با ناکامی­های سیاسی مشترک، نوعی دلتنگی سیاسی در سروده­های آن دو سایه افکنده است؛ و ناامیدی سیاسی، از بن­مایه­های اصلی شعر این دو سراینده به حساب می­آید. استفاده از نمادهای طبیعی و اسطوره­ها، از ابزارهای دو شاعر در ترسیم نوستالژی سیا...

«نوستالژی» به عنوان یکی از مباحث مطرح در روان‌شناسی، در حوزه ادبیات نیز از موضوعات مهم شعر معاصر عربی و فارسی به شمار می‌آید. از جمله شاعران معاصری که حسرت گذشته‌های خوشِ ازدسترفته و یادکرد آن‌ها در اشعارشان بسامد فراوانی داشته نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث است. موقعیت و شرایط زندگی و جامعه، اندیشه و عاطفه قوی و آشنایی با بسیاری از شاعران و بزرگان منجر به برانگیخته شدن حس نوس...

   در این نوشتار، کارکردهای گوناگون عناصر فرهنگ عامه در اشعار اخوان ثالث بررسی شده است. اخوان که شاعری است ملی‌گرا و شیفته‌ی فرهنگ اصیل کشورش، اشکال متنوع فولکلور را از ادبیات شفاهی گرفته تا آداب و رسوم، باورهای عامیانه و خرافی، دانش عامیانه، بازی‌ها و... به طرزی گسترده، به انحاء مختلف و با مهارتی بی‌نظیر در سروده‌هایش به کار گرفته است. مطالعه‌ی دقیق اشعار او بیانگر آن است که علاوه بر استفاده‌ی...