از جمله فنون بلاغت در راستای تبیین و آشکارسازی اهداف و مقاصد کلام، تصویرگری در قالب «تشبیه تمثیل» است. تشبیهی که وجه شبه آن، امری آشکار و ظاهری نیست و نیاز به تأویل دارد. قرآن کریم و نهج البلاغه که به اعتراف صاحب نظران از عالی ترین درجات بلاغت برخوردارند، برای به تصویر کشیدن بسیاری از معارف عمیق و دور از دسترس فهم متعارف انسان، از این شیوه بهرة فراوان برده اند. این پژوهش بر آن است تا با ارائه و...

ابهام هنگامی پدید می‌آید که از یک گزارة قانونی بیش از یک معنا قابل برداشت باشد. بررسی عللی که باعث پدید آمدن ابهام می‌گردد نشان از وجود گونه‌های مختلفی برای آن دارد. مطالعة این گونه‌ها نشان می‌دهد که ابهام یک حالت عارضی است و ضمن اینکه به صورت ناخودآگاه به وجود می‌آید می‌توان تا حدودی از بروز آن پیش‌گیری نمود. افزون بر آن، با اینکه ابهام موضوع تفسیر است اما کانون بحث در تفسیر، رفع ابهام است و ک...

یک دانه گندم خرمن نمی سازد. افزودن یک دانه گندم به آنچه خرمن نیست، خرمن ایجاد نمی کند. پس هیچ خرمنی وجود ندارد. این پارادوکس مشهور به پارادوکس خرمن است. عباراتی در زبان طبیعی –نظیر خرمن- که مشابه پارادوکس مذکور برای آنها قابل بازسازی است، معمولا ویژگیهای دیگری نیز دارند که مهمترین آنها از این قرارند: نخست داشتن موارد حاشیه ای: انباشتهایی از گندم یافت می شود که نه می توان گفت خرمن گندم هستند و ن...

بنابه رأی مشهور ومورد اجماع نحویان دو اسم ازاسم های معرفه یعنی اسم اشاره واسم موصول، مبهم هستند وبرخی دیگرازنحوپژوهان ضمیرغایب را نیز به این دو افزوده اند. این پژوهش سعی نموده تا ضمن بررسی انواع معرفه وتعریف واحکام آنها، این سه اسم مبهم(اسم اشاره، اسم موصول وضمیرغایب) را درآیات قرآن مورد بررسی قراردهد. مراد ازاسم های اشاره مبهم دراین تحقیق، اسم های اشاره بدون مشارالیه درآیات قرآن هستند ومنظ...

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه باورهای فراشناختی و تحمل ابهام در افراد معتاد، سیگاری و عادی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر پس رویدادی بود. نمونه ی پژوهش شامل 120 آزمودنی (40 نفر معتاد،40 نفر سیگاری و 40 نفر عادی) بود که گروه معتاد آن افرادی بودند که طی بهار 1388 به مرکز معتادین خود معرف همدان مراجعه کردند و دو گروه افراد عادی و سیگاری نیز به صورت نمونه گیری در دسترس در سطح شهر انتخاب شدند. ابزا...

پژوهش حاضر به بررسی رابطة خودکارامدی و تحمل ابهام در بین دانشجویان ورزشکار گروهی و انفرادی و دانیجویان غیرورزشکار پرداخته است. به این منظور 116 نفر (62 غیرورزشکار، 34 ورزشکار گروهی و 20 ورزشکار انفرادی) در این پژوهش شرکت کردند. ورزشکاران بیشتر دانشجویانی بودند که برای شرکت در مسابقات انتخاب شده یا شرکت کرده بودند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامة خودکارامدی (17 سؤال) و پرسشنامة تحمل ابهام (22 سؤال) بو...

ترکیب، همیشه در دستور زبان با چالش‌هایی همراه بوده است. اختلاف نظر در تقسیم بندی ساختمان واژگان و جمله‌ها نیاز به توضیح نیست. هدف از این مقاله، شناخت جمله‌های مرکب و آشنا شدن با ساخت و اقسام جمله‌های مزبور است که از این رهگذر یکی از عناصر انسجام مثنوی به نام روابط معنایی منطقی هویدا می‌شود. کتاب‌های دستورزبان هنگام مطالعۀ ساختمان جمله، در توضیح و تبیین جملۀ مرکب نظرهای متفاوتی ارائه کرده اند. ت...

چکیده جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی تصاویر شعری از عوامل مهمّ ایجاد زیبایی، گیرایی و تأثیرگذاری، کلام به‌ویژه در شعرند که سخن را بلاغت و تازگی می‌بخشند. این نوع زیبایی‌ها نظیر تشبیه، استعاره، کنایه و نماد در رباعیات مولانا به شیوه‌ای طبیعی و متناسب با نیاز سخن و نیز به دور از نگرش‌های صرفاً شاعرانه و صنعت‌گرایانه به کار رفته‌اند. با توجه به بعد معنی‌گرایی شعر مولانا و گرایش او به ساده‌...

چکیده: إعراب همان تطبیق قواعد مسلم نحوی با متون برجسته زبان و ادبیات عرب است که در نتیجه باعث شناخت وجوه مختلف معنای وظیفی یک لفظ در جمله می شود. پرداختن به إعراب در قرآن و احادیث در بهره گیری درست از مفاهیم والا و مضامین عالی این دو منبع پرفیض نقش اساسی دارد؛ زیرا بدون توجه به آن درک صحیح نصوص و متون ادبی میسر نیست و هرگونه خطای إعرابی ممکن است به فهم نادرست سخن منتهی شود به گونه ای که از مقص...

پایان نام? پیش رو با عنوان "اعراب و بلاغت نهج البلاغه (خطبه 94 تا 102)" ضمن تحلیل خطبه های مورد نظر برای دستیابی به این مهم ابتدا به بررسی خطب از نظر اعرابی پرداخته که حاصل آن در قالب اعراب مفردات و اعراب جمل در فصل دوم ارائه شده است و سپس خطبه های مورد نظر را از نقطه نظر بلاغی در سه حوز? معانی، بیان و بدیع واکاوی نموده و نکات شاخص و اختلاف نظرهای هردوبخش را در فصلی جداگانه ارائه نموده است. ...