این مقاله به بررسی چگونگی استفاده از شاهنامه برای کودکان امروز بر پایة تفکر نظری «شاهنامه در گذر از اسطوره به قصه» می­پردازد. بنیاد شاهنامه که دوره­ای از تاریخ اساطیری ایران را دربردارد، بر بستری از اسطوره­های ایرانی فراهم آمده ­است. این اسطوره ها با گذشت روزگار به تمثیل هایی در شاهنامه دگرگون شده و ویژگی­های مثبت و منفی خود را در رمزها، رازها، نمادها و پیام­های داستان­ها بجا گذاشته­ است که برخ...

در مقالة حاضر سعی شده است اشعار شاهنامه، مندرج در تاریخ جهانگشای جوینی، در دو بخش بررسی و ازحیث لفظ و مضمون با شاهنامه تطبیق شود و مطابقت یا اختلاف و مغایرت این ابیات با شاهنامه بیان شود. در بخش اول، به میزان ابیات شاهنامهشیوة درج آن‌ها در تاریخ جهانگشای جوینی با ذکر عنوان داستان‌های شاهنامه که این اشعار از آن‌ها انتخاب شده و نیز به نبود تعداد معدودی از این ابیات در شاهنامه اشاره شده است و ضمن ...

رستم یکی از پرآوازه‌ترین پهلوانان شاهنامه است. در شاهنامه، پدر او دستان، پدربزرگ او، سام و جدّ او نریمان است و اصل و نسب او از سوی مادر به ضحاک فرزند مرداس می‌رسد. با این اوصاف، روشن می‌شود که اسطورۀ رستم در شاهنامه به کلی دگرگون شده است؛ به این‌ترتیب که نه دستان پدر اوست و نه سام و نریمان، پدربزرگ و جد او هستند. از سوی دیگر، در اصل و نسب مادری او نیز، خلافِ آنچه در شاهنامه آمده است، ضحاک پسر مرد...

شاهنامه رشیدا با 93 نگاره بدون رقم، متعلق به قرن یازده ه.ق محفوظ در موزه کاخ گلستان، یکی از شاهنامه‌های مهم دوره صفویه به‌شمار می‌رود. خوشنویسی و نگارش زیبای آن به عبدالرشید دیلمی منسوب بوده؛ ازاین‌رو به شاهنامه «رشیدا» معروف شده است. به‌دلیل اینکه این شاهنامه امضا و شناسه‌ای ندارد، این مقاله به بررسی شیوه‌های شکل‌گیری در نگاره‌ها پرداخته و همچنین هنرمندان آن را شناسایی و معرفی کرده است. سؤال ...

شاهنامه 733 ، نسخه ای محفوظ در موزه سن پطرزبورگ روسیه است ، و شاهنامه731 نسخه محفوظ در موزه تویکای سرا استانبول ، این دو شاهنامه در قالب سبک متهورانه و بیان گر اینجوی شیراز کار شده اند.گرچه به لحاظ تاریخی ، زمان کار شدن دو نسخه به عهد تسلط مغولان در ایران باز می گردد _ و با وجود تاثیر فرهنگ مغول در تمام ایران حتی شیراز ،اما مکتب اینجو به سبب ملاحظات ملی و سیاسی ، کاملا متمایز و مستقل از نقاشی ه...

انسان در نام گذاری موجودات همواره در پی وجه تسمیه ای بوده است تا بدین طریق بین نام و هویّت آن موجود ارتباط بر قرار کند؛ یکی از بهترین روش ها برای رسیدن به این مقصود، یعنی ارتباط دادن و ارتباط یافتن بین نام و هویّت موجودات چه از نظر ظاهری و چه از نظر رفتاری و اخلاقی، تحریف در نام و روایت مربوط به هویّت و زندگی آن موجود بوده است. از این رو نام و روایات مربوط به سرگذشت برخی از اعلام همواره در حال دگر...

در این پژوهش تلاش شده است. تا وصایای شخصیت های شاهنامه مورد بررسی و تحلیل محتوایی قرار گیرد.منظور از وصایا آخرین سخنان، سفارش ها و درخواست هایی است که شخصیت های شاهنامه اندکی قبل از مرگ و یا زمانی که عازم جنگ یا سفر بودند و اطمینانی به بازگشت یا زنده ماندن خود نداشتند، بر زبان می آوردند. این سخنان به لحاظ موقعیت زمانی آن ها که اندکی قبل از مرگ بیان شده اند بسیار حائز اهمیت هستند. بررسی این سخنا...

چکیده با وجود این که شاهنامه تاکنون از مناظر گوناگون مورد بررسی قرار گرفته، در کمتر پژوهشی تلاش شده تا به طور مستقل سیر اسطوره ای این اثر سترگ پی گرفته شود و قوانین روایی حاکم بر آن تبیین گردد. شاهنامه به عنوان حماسه ای که بیش از هر چیز بر باورهای اسطوره ای استوار است، زمینه ی مناسبی برای پی جویی اسطوره های پنهان ایرانی است. پرسش اصلی نگارنده در این پژوهش این بود که آیا سیر حماسی رویدادهای شاه...

شاهنامه یکی از امّهات متون زبان فارسی است که در سالهای اخیر, بارها چاپ و تصحیح و شرح شده و گزیده هایی از آن در اختیار علاقمندان و خوانندگان قرار گرفته است. از آنجایی که شاهنامه یکی از متون درسی است و دانشجویان عمدتاً بدون تأمّل و دقّت, گزارشهای شارحان را می پذیرند, و شروح نوشته شده بر شاهنامه نیز خالی از اشکال نیست, انجام پژوهشی در زمینه بررسی و مقایسه شروح مهمّی که تاکنون بر این حماسه ملّی نگاشته ...