پژوهش حاضر می‌کوشد چگونگی حضور اندیشه‌های خیّام را، به عنوان یکی از مفاهیم پر بسامد، در شعر عبدالوهّاب البیاتی شاعر نام­آشنای عراقی بررسی کند و برای انجام این کار دو دفتر شعری «الّذی یأتی ولا یأتی» و «الموت فی الحیاة» که بیشترین توجّه را به خیام دارند، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این مقاله خیّام به سه شکل در شعر بیاتی بازیابی شده و مورد کنکاش قرار گرفته است. نخست ذکر نام خیّام و توصیف او، دوّم اندی...

تمنّای جاودانگی از دیرباز، در رویکرد فرجام‏نگر اندیشه‏ی بشری، ناب‏ترین، دلنشین‏ترین و شاید، غم‏انگیزترین ترانه‏ای بوده است که در ادوار مختلف تاریخ، بن‏مایه و عصاره‏ی برجسته‏ترین غزلواره‏های آفرینش را در ذهن نوع بشر برساخته است و پرداختن بدین مفهوم نه تنها در دوران معاصر در ادبیات مشرق عربی و بویژه نزد سرایندگان مکتب تمّوز، امری دلکش و گریزناپذیر می‏نماید بلکه از گاهِ سرودن اسطوره‏ی گیلگَمش و جستجوی...

الکنیة من الظواهر اللغویة والثقافیة المتمیزة بها العرب بین غیرها من الأقوام، ولا غرو أن هذه الظاهرة قدیمة ومهما کان أصلها فهی من رسوم العرب التی أبقاها الإسلام ووجّهها، وموضوعها فی الاستعمال تجاوز الإنسان ووسع جمیع أنحاء الحیاة وأطراف الکون، بما فیها الإنسان والحیوان والنبات والجماد والمعانی. هناک دراسات قد تطرقت إلى هذه الظاهرة من جوانب مختلفة بعضها لغویة دلالیة وبعضها دینیة ثقافیة. أما هذه الد...

هذا البحث یتناول الخطاب الشعری الأنثوی بین الشاعرتین الفلسطینیة والإیرانیة، خاصة من حیث صلة هذا الخطاب بالرجل والمجتمع والتقالید والعادات، وقد بیّن البحث أنّ الشاعرتین لم تکونا أسیرتین للتقلید فی محاکاة العالم المحیط بهما، بل کانتا صادقتین فی فنّهما والتصاویر والاستعارات والتشابیه، تستمدّ مادّتها من رؤیتهما الأنثویة تجاه الحیاة. ولاحظنا أیضا أنّهما رائدتان للحرکة الشعریة النسویة فی بلدهما، واستخدمتا ...

یعتبر إیلیا أبو ماضی من أشهر الشعراء العرب الرومنسیین الذین عاشوا فی الغربة والتشرید. تحدّث فی شعره عمّا یعانی منه أبناء شعبه، من هموم ومعاناة تتصل بالواقع الذی فرضه علیه المستعمرون. ویتطرق فی شعره إلی القضایا الاجتماعیة التی حدثت فی عصره ویجسّد شعره طموحاته ورغباته ومشاکله. فعبّر عن مکانة الإنسان فی مجتمعه بذکر آلام الأمة العربیة. نجد فی شعره تأمّلات کثیرة فی مجتمعه وتجارب یأخذها الشاعر من حیاته ال...