ماندالا، دایره های تو در تو و درهم تنیده ای است که از دایره ای مهین آغاز، و به دایره ای کهین به فرجام می آید و این دایره های تو در تو دست کم برای فراهم آمدن حواس (تمرکز حواس) و دست بالا برای نشان دادن مرکز روان، یعنی «خود» به کار برده می شود. این نگاره آن سری و جادویی، در باور ما، ریختار (= فرمول) ساخت اسطوره، حماسه اسطوره ای و عرفان است، و حتی با نگاهی فراگیر، ریختارِ ساخت همه هستی است که ما در...

بسیاری از باورها و آیین های باستانی ملل مختلف در حکایت ها و افسانه های کهن آنان تجلّییافته اند. هدف پژوهش حاضر بررسی بن مایه های اسطوره ای حکایت خیر و شرّ در هفت پیکر نظامی گنجه ای و پیوند آن با شاهنامه فردوسی است. در این راستا، با روش توصیفی و کتابخانه ای و تحلیل محتوا، ارتباط حکایت خیر و شرّ در هفت پیکر با داستان کاوه و ضحاک در شاهنامه و پیوند این دو با یکی از باورهای بنیادین آریاییان، یعنی باور...

تصاویر سفال سامانی نیشابور که با اسلوب رنگارنگ در زیر لعاب شفاف ایجاد شده است به علت دارا بودن نقوش پیکره ای و مضامین روایی از اهمیت بسیاری برخوردار است. پیدایش این تصاویر در منطقه خراسان موجب شده تا شاخصه های هنر پارتی بیشتر از دیگر ادوار در شکل گیری این آثار موثر باشد. به علاوه تأثیرات هنر ساسانی، مانوی، بیزانسی، سغدی و...نیز در این تصاویر قابل شناسایی است. مضامین این تصاویر را می توان بازتا...

نقد کهن الگویی از نظریه های مدرن نقد ادبی و مبتنی بر نقد روان شناختی است که براساس آرای یونگ بنا شده است. در این نوع نقد، ضمن مطالعه و بررسی کهن الگوهای یک اثر، چگونگی جذب آنها توسط ذهن شاعر و نویسنده نشان داده می شود. کهن الگوها که محصول تجربه های مکرر بشر در زندگی است و در ناخودآگاه وی به ودیعه نهاده شده، از زوایا و ابعاد گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. برپایه ی این مطالعات، سفر قه...

ارامنه، آریایی و هم‌نژاد ایرانیان هستند که به جهت اعتقادی اشتراکات زیادی دارند، از جمله پرستش ایزدان مهر، اناهیتا و اهورامزدا که معمولاً در بلندی‌ها به نیایش آنان می‌پرداختند. رسم برپایی معابد برفراز کوه‌ها و تپه‌‌ها و تبدیل آن به کلیسا و صومعه‌های قرون اولیه مسیحی از این باورها برخاسته چنان‌که نمونه‌های آن در زیارتگاه‌های بی‌شماری بر تپه‌ها و کوه‌ها وجود دارد که پیشینة آنان به گذشته‌های دور و ز...

معماری آیینی فرهنگی، حاصل تعامل دوسویۀ انسان و طبیعت در طول تاریخ بوده است. از این رو مطالعۀ بناهای آیینی در بستر جغرافیایی، درک و شناخت معناداری از این آثار پیش روی ما قرار می دهد. با بررسی نوع معماری آیینی سرزمی نها، بخشی از رفتارهای فرهنگی جوامع بیان می شود. یارسان یکی از مسلک های آیینی است که توانسته بسیاری از رفتارهای اعتقادی و فرهنگی آیین های کهن را در درون خود حفظ کند. پیروان این مسلک به...

پژوهش حاضر تلاشی است بی ادعا برای بررسی و ارزیابی ظرفیت ها و قابلیت های فرهنگی و فولکلوریک هنر- آیین « عاشیقی » در آذربایجان و کنکاش پیرامون نقش کاربردی و کارکردی آن در تولید گونه های مختلف برنامه های تلویزیونی برای پخش از رسانه ی ملی به ویژه در مناطق ترک نشین کشور که خاستگاه اصلی و اولیه ی این هنر- آیین می باشند و همچنین استفاده متقابل از نقش تأثیرگذار و قابلیت های رسانه ی ملی برای معرفی هرچه ...

سفال به عنوان نخستین کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان. پایداری و ماندگاری فرهنگی این نقوش دیرپا بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری واحیای آن تأثیرات مثبت و کارآیی است که درگذشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم...

-1-پیشینه و شرح موضوع: بیان احساسات درونی بشر در طول تاریخ، بعنوان ابزاری جهت گسترش مفاهیم فرهنگی و قومی به صورت های مختلفی انجام پذیرفته است. اولین فرم این انتقال از ترکیبات حرکات موزون و اصوات طبیعی بصورت نمایش های قبیله ای ریشه در فرهنگ و آداب و آیین های قبیله داشته است. ادبیات، مذهب و موسیقی در کنار صحنه آرایی بستر نمایش را شکل می دهند که این نکته موجب اهمیت هنرهای نمایشی در ارتباط با سایر...

هوم یا هئومه که در فرهنگ ودائی سئوما نام دارد، گیاهی پررمز و راز است که خود را در جایگاه خدایان و ایزدان در پهنه اساطیر هند و ایرانی جای داده است. ردپای این ایزدگیاه، در کهن ترین آثار مکتوب نظیر وداها و نیز اوستا، تا ادبیات دوره میانه و سپس شاه نامه فردوسی بچشم می خورد. هم اکنون نیز جایگاه این گیاه و افشره مقدس آن در آیین های دینی زرتشتیان، یادگاری از پیشینه درخشان و فراتاریخی آن است. این پژوهش...