در این مقاله تلاش شده است خاستگاه تربیت از بیرون به درون، از کسب به کشف، و از القا و تجویز، به الهام و پرهیز ارتقا یابد. زیرا هدف تعلیم و تربیت آن است که آدمی تمامیت خویش را در فعلیت بخشیدن به قابلیت های فطری خویش بیابد و در این خویشتن یابی، جوهرة روح الهی اش را بر اساس آیه «و نفخت فیه من روحی (حجر، 29)» تجربه کند. روش تربیت فطری، فاعلی، قلبی وشهودی است که غالباً از طریق کنش های الهامی و پرهیزی،...

این مقاله در دو بخش ارئه شده است: در قسمت نخست ضرورت بحث توجیه در حوزه اخلاق فطری، مفهوم توجیه، رواج نظریه «غیر شناخت گرایی» ـ که نقطه مقابل نظریه «واقع گرایی اخلاقی» و خاستگاه نسبیت اخلاقی است ـ در غرب و رویکرد به فطرت با نگاه روان شناختی که ویژگی توجیه پذیری را نیز دارد، توضیح داده می شود. بخش دوم به توجیه اخلاق از نظر قرآن اختصاص دارد و در آن، مکانیزم شهود فطریات، آثار عینی شکوفایی گرایش های...

در خصوص فلسفۀ مجازات، دیدگاه های متعددی مطرح گردیده است که می توان آنها را در دو گروه پیامدگرا و پیشینه گرا جای داد. پیامدگرایان کیفر را تنها از جهت سودمندی آن می پذیرند. در مقابل؛ پیشینه گرایان معتقد به حسن ذاتی مجازاتند. پرکاربردترین رویکرد پیشینه گرا؛ نظریه ای موسوم به سزاگرایی است. این اندیشه قدمتی برابر با تاریخ حیات اخلاق داشته است. سزاگرایان در منطق کیفری خود بیش از آنکه به دنبال تکیه بر...

پژوهش حاضر به منظور مطالعه تأثیر شخصیت و عدم اطمینان بر منطق تصمیم گیری و پیامدهای کارآفرینانه آن، تهیه شده است. مدل نظری تحقیق به تعامل ویژگی های شخصیتی و عدم اطمینان (بعنوان متغیرهای مستقل) بر پیامدهای کارآفرینانه با در نظر گرفتن نقش واسطه ای متغیر منطق تصمیم گیری توجه دارد. ویژگی های شخصیتی (عوامل هفت گانه) به شاخص های فطرت یا سرشت و سیرت یا منش دسته بندی شده است. برای سنجش ویژگی های شخصیتی،...

مسأل? «انسان شناسی»از قدیم الایام ذهن متفکران اسلامی و غیر اسلامی را بر خود مشغول کرده است.علامه جعفری از جمل? فلاسف? مسلمان است که به این مسأله توجهی خاص داشته است.به گونه ای که،این مسأله محور اصلی فلسف? او را تشکیل می دهد.علامه با تکیه بر آموزهای اسلامی به خصوص نهج البلاغه درصدد توصیف و تفسیر انسان و مقایس? مقام انسان در دین اسلام و مکاتب غربی که؛ انسان را محدود به خود طبیعی اش کرده اند،بر آم...

در این نوشتار به بیان" رمز جاودانگی اسلام در قرآن از نظر علامه طباطبایی و شهید مطهری " پرداخته می شود و هدف این است که بدانیم چگونه اسلام خود را با مقتضیات زمان و موقعیت های جدید تطبیق می دهد و آیا همان دینی است که فطرت و نهاد انسان در جستجوی آن است، آیا همان دینی است که سلامت جسم و روان را تضمین می کند و بر روابط فردی و اجتماعی تأثیر به سزایی می گذارد. در این نوشتار در فصل اول به بیان "کلیات...

بسیاری از اندیشمندان اسلامی در آثار و نظرات خود، میان احکام اخلاقی و فقهی قرآن تمایز نهاده اند؛ در حالی که با بررسی ساختار، مبانی، قلمرو، هدف و موضوع گزاره های اخلاقی حوزه خانواده و تطبیق آنها با گزاره های فقهی قرآن می توان به نتایج همسانی بخصوص در مسأله الزام دست یافت. این پژوهش از طریق بررسی منشأ الزام در فقه و اخلاق و نمایاندن همسانی منشأ آنها، عدم تمایز الزام را در برخی گزاره های فقهی و اخل...

میرزا معزالدین محمد موسوی خان فطرت فرزند میرزا فخرا و نواده دختری یکی از علمای بزرگ مشهد به نام «محمد زمان مشهدی » است که در سال 1050 هـ . ق در مشهد به دنیا آمد.در جوانی به اصفهان رفت و پس از تحصیلات دینی و ادبی به هند مهاجرت کرد.در آنجا مورد توجه اورنگ زیب، پادشاه هند قرار گرفت و هم داماد او شد. او در هند به مناصب بلند دیوانی رسید و در سال 1101هـ در همانجا از دنیا رفت. اشعار به جامانده از او ...

موضوع تحقیق حاضر بررسی حکم فقهی نفقۀ زن بیوه است. این پژوهش - با هدف تعیین محل تأمین نفقۀ زن بیوه تا یک سال پس از درگذشت شوهر و تبیین نوع حمایت قرآن از زنان بیوه - می‌کوشد با طرح آیۀ 240 سورۀ بقره به عنوان تنها آیه‌ای که به این دو نکتۀ اشاره دارد، دلالت آن بر دو نکتۀ پیش‌گفته را روشن کند. در این راستا با ارائۀ برداشت‌های متفاوت از آیة شریفه و عوامل اختلاف آن، دلایل دیدگاه مشهور اندیشمندان اسلام...

یکی از فضایل اخلاقی که نقش بسزایی در سازندگی انسان دارد، صداقت در گفتار و عمل است و راستی یکی از مهم ترین پایه ها و اصولی است که اساس جوامع انسانی را تشکیل می دهد. اصولاً فطرت بشر با راستی و صداقت سرشته شده است و اگر انسان به همان فطرت اصلی خود باقی بماند همواره به سوی پاکی های فضایل، متمایل و از رذایل پیراسته خواهد بود. ولی عوامل مختلف از قبیل تربیت، محیط و نظایر آن می توانند از بروز این صفات ج...