بررسى نقش علم اسباب نزول در تفسیر آیات وحى و بهره ورى از تفسیر آیه در جهت ارزیابى و نقد سبب نزول است. شکل روایتى اسباب نزول، کثرت اسباب نزول رسیده از طریق اهل سنّت، تأثیر پذیرى از اسرائیلیّات، تسامح و تساهل در برابر اسرائیلیّات و مسأله دار بودن راویان، اهمیّت نقد اسباب نزول و شناخت ملاکهاى آن را دو چندان مى‌سازد. از سوى دیگر، افزون بر ضعف‌هاى سندى، روایات اسباب نزول به لحاظ دلالت و محتوا با ضعفهاى...

بازشناسى تفکر سیاسى ـ مذهبى نیروهایى که در مقابل قیام امام حسین(ع) صف آرایى کردند و به انحاى مختلف در شکست آن سهیم بودند از موضوعات مهمى است که مى تواند در شناخت دقیق این برهه ى بسیار حساسِ تاریخ تشیع راه گشا باشد. این مقاله با ارائه ى برخى ادله و شواهد، حاکمیّت تفکّر عثمانى را بر این نیروها چه در کوفه و چه در کربلا نشان داده و آشکار ساخته که کوفى بودن نیروها را با تشیع آنان مساوى و ملازم دانستن، ...

ویژگى عمده بحران ‏ها، جهانى بودن و عدم کنترل آن‏هاست. بخش مهمى از حوادث و بحران‏ هاى حمل ونقل جبران‏ ناپذیر و غیر طبیعى هستند. در حال حاضر به دلیل کنترل و تسلط زیاد انسان بر محیط و مهار خشونت طبیعت از یک سو و بسط محیط تکنولوژیک و مصنوع انسانى دیگر، حوادث جاده ‏اى علاوه بر وجهه‏ ى طبیعى، وجهه غیر طبیعى پیدا کرده ‏اند. کشور ایران در مسیر هر دو دسته حوادث طبیعى و غیر طبیعى قرار دارد. ابتدا به خاطر...

شهرنشینى شتابان در نتیجه رشد جمعیت و مهاجرت از روستا به شهر، فرایندى بحرانى در نواحى شهرى محسوب مى‏ گردد. این مطالعه، پویایى چشم ‏انداز را با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره ‏اى دو شهرنفتى یعنى هاستون از ایالت تکزاس در ایالات متحده و داکینگ از ایالت هیلونگجیانگ در چین، بررسى مى‏ نماید. اگر چه هر دو شهر تحت زمینه ‏هاى متفاوت اجتماعى- سیاسى قرار داشته‏ اند، اما توسعه آنها در 50 سال اخیر بر پا...

از مهم‏ترین اختراعات بشر در قرن بیستم ماهواره مى‏ باشد که ثمره سال ها تلاش و نقطه اوج پیشرفت فنى بشر است. با توسعه و پیشرفت ماهواره‏ هاى مستقر در مدار زمین، امکان تصویربردارى از ارتفاع بالا و مستقل از مرزهاى سیاسى به وجود آمد. توسعه سیستم‏ هاى الکترونیکى تهیه تصاویر و سایر تکنیک ‏هاى تصویر بردارى از قبیل رادار و تصاویر مادون قرمز باعث ایجاد تحولات بسیارى در سنجش از دور گردید. امروزه ماهواره‏ ها...

هدف اصلى مقاله حاضر تحیل و تبیین جامعه‌شناسانه رویکردهاى اروپاى شرقى به جامعه مدنى در دوران سلطه رژیم‌هاى تمامیت‌خواه[1]  کمونیستى بر این جوامع است. در این رهیافت‌ها، جامعه مدنى به منزله جنبش اجتماعى نگریسته شده است که داراى خط‌مشى‌هاى کوتاه‌مدت و بلندمدت است. جامعه مدنى در شرایطى به منزله «خط‌مشى مقاومت» به‌کار رفت که رژیم‌هاى تمامیت‌خواه بر جوامع کمونیستى اروپاى شرقى حکومت مى‌کردند. در شرایط ...

سیاست قاجاریه در اداره حکومت ایالات و ولایات مبتنى بر به کارگیرى شاهزادگان و امیران دربارى بوده است و پادشاهان قاجار براى ممانعت از افزایش قدرت خوانین و سران ایلات و قبایل، از واگذارى قدرت و حکمرانى مناطق مختلف به حاکمان غیر قاجارى امتناع مى‏ورزیدند. امّا در بعضى موارد به دلیل عدم توانایى شاهزادگان به ناچار حکمرانى بعضى از مناطق هم چون شمال خراسان (که از ترکیب اجتماعى و جمعیتى خاص برخوردار مى‏با...

این مقاله سعى بر آن دارد تا به بازخوانى روند پیدایش وپیشرفت ادبیّات تطبیقى و نیز پژوهش­هاى تطبیقى بین فارسى وعربى در ایران وجهان عرب بپردازد وبا تمرکز بر روى جریان به حاشیه رانده شده ى اسلامى-شرقى ادبیات تطبیقى این کشورها، فضل وپیشگامى جریان عربى-فرانسوى ادبیات تطبیقى جهان عرب را در بکارگیرى واژه ى«الأدب المقارن» (ادبیات تطبیقى)، ونیز در نگارش اولین پژوهش عملى وآکادمیک، به چالش بکشد وآن را به گر...

مقالة حاضر چنانکه از عنوان آن برمى آید، تطبیقى است بین طنز و طنزپردازى در ادبیات ایران و عرب. در این تطبیق، طنز عبیدزاکانى به عنوان نمونه اى از طنز ادبیات ایران و طنز شاعران عصر انحطاط به عنوان نمونه اى از طنز ادبیات عرب با هم مقایسه شده است. در این مقاله کوشیده ام تصویر کاملى از عبید ارائه دهم، اما به منظور پرهیز از برخى سوءتفاهمات اجتماعى لازم دیدم از ذکر پاره اى از طنزهاى درخشان او صرف نظر ک...

مقدمه و هدف پژوهش: دوران هشت سالۀ جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، هرچند خسارت‌های فراوانی در عرصه‌های مختلف در پی داشت امّا تأثیر مثبت آن در پویایی ثروت‌های نهفتۀ ملی در عرصه‌های مختلف فرهنگی، حماسی، نظامی، اخلاقی، علمی، صنعتی، هنری و...غیرقابل انکار است. روایات دفاع مقدس، از جملۀ دست‌آوردهای جنگ تحمیلی است که پژوهش حاضر کوشیده‌است تأثیر این روایات را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ...