فقه امامی در طول تاریخ خود همواره با این واقعیت مواجه بوده که گاه حدیثی ضعیف السند مستند فتوای فقیهان بوده یا اصحاب به چنین حدیثی عمل کرده‌اند. این پدیده بحثی چالشی در میان فقیهان در پی داشته است مبنی بر اینکه آیا شهرت می‌تواند جبران‌کنندۀ ضعیف سند حدیثی باشد؟ همۀ فقیهان امامی در این باره هم‌نظر نیستند. از منظر برخی فقیهان، «شهرت» می‌تواند ضعف سندی حدیث را جبران نماید و اعتباربخش آن باشد. به نظ...

نگاهی به مدارس حدیثی نشان می‌دهد که تاثیرگذاران این مدارس، همگی اهل آن شهر نبودند و معمولاً، بزرگان و محدثان، در چند مدرسه حضور داشتند و به تعلیم و تعلّم پرداختند. آنچه مسلم است اینکه علمای اسلام از عصر صحابه به رحله‌های حدیثی اهتمامی ویژه داشتند و در این مسیر سختی‌های بسیاری را برخود هموار ‌نمودند. ما در اکثر بلاد اسلام شاهد تأثیر جدّی مسافران هستیم. پس از حرمین ‎(مکه و مدینه) که بدلیل مرکزیت دی...

مقاتل‌‌بن‌‌سلیمان بلخی در تفسیر قرآن، فردی گران‌‌‌‌قدر ولی در روایت مجروح خوانده‌‌‌‌شده‌‌است. پژوهش حاضر که به‌‌شیوۀ تحلیلی-توصیفی انجام شده‌‌است، ضمن بررسی و تحلیل اقوال مختلف دربارة شخصیت مقاتل و ملاحظۀ روایات و کارنامۀ حدیثی‌‌‌‌ وی و قیاس آن با کارنامة دیگر راویان و روایات آنان نشان می‌‌‌‌دهد که اگرچه او در صدر مفسران قرار داشته و در چارچوب مذاهب اهل سنّت اندیشه و عمل کرده‌‌است، از برخی ایراد...

چکیده علی بن إبراهیم فرزند إبراهیم بن هاشم، اولین نشر دهنده حدیث کوفه در قم، از محدثان بزرگ امامیه درنیمه دوم قرن سوم است. نقش وی در انتقال میراث حدیثی بر کسی پوشیده نیست اما مطالعه آثار و اندیشههای وی نشان میدهد علی بن إبراهیم تنها یک محدث صرف نیست بلکه دارای یک منظومه فکری و کلامی است . بررسی دیدگاههای او در مسائل مختلف کلامی نشان دهنده گرایش وی به جریان کلامی هشام بن حکم در کوفه است. به ب...

The transmitters and compilers of hadith attribute certain hadiths to the holy Prophet, peace be upon him and his household, which mainly refer to a kind of virtue and superiority of the Persians to the extent that it is said if knowledge were in Venus, the people of Persia would attain it. This superiority in narrations is mentioned at least three times in the words of “belief”, “knowledge”, a...

تمثیل که شاخه­ای از تشبیه است ذکر روایتی است به شعر یا نثر که مفهوم واقعی آن را از طریق برگرداندن اشخاص و حوادث به صورت­هایی غیر از آنچه که در ظاهر دارند حاصل می­شود یا بیان داستان و حدیثی است به طریق ذکر مثال و مثل در اصطلاح ادبی نوع خاصی است که آن را به فارسی داستان  (دستان) می­گویند و مثل و افسانه در معنی وجاهت اشتراک دارند. ادبیات تعلیمی، نوشته­ها و آثاری است که برای خواننده و دریافت کننده ...

حدیث جنود عقل و جهل، حدیثی است که عقل را به عنوان ابزار هدایت در مقابل جهل به عنوان ابزار ضلالت به صورت مجموعه ای متشکل از قوای مختلف و در سطوح و لایه های متنوع عرضی و طولی و به صورت سمبلیک و نمادین توصیف کرده است. پژوهشگران قرآنی همواره با توجه به زنده و پویا بودن معارف دینی، به ترغیب قرآن و امامان، نسبت به درک و کشف همه سطوح و لایه ها و نویابی ساحتهای معنایی معارف دینی، مشتاق هستند. زبان شناس...