شهر ولادی‌قفقاز که طی فرآیند استیلای روسیۀ تزاری بر منطقۀ قفقاز در اواخر قرن هجدهم میلادی بنیان نهاده شد، به‌تدریج به‌صورت یکی از اهداف مهاجرت، از داخل و خارج امپراتوری روسیه درآمد. این شهر، به‌ویژه از نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی، یکی از مقاصد مهاجرت دائمی و موقت ایرانیان در قلمرو روسیه بود. با افزایش جمعیت ایرانیان در ولادی‌قفقاز و مناطق پیرامون آن، نمایندگی کنسولی ایران در 1315ق/1897م، در آنجا...

با سقوط امپراتوری هخامنشی توسط اسکندر مقدونی دنیای غرب بر دنیای شرق چیره شد. اسکندر قبل از آنکه رویای یک امپراتوری هلنیستی در سراسر جهان را به واقعیت برساند از دنیا رفت و میراث او بین سرداران وی تقسیم شد. آسیای غربی و ایران سهم سردار او سلوکس شد که در سال 312ق. م. حکومت سلوکی را ایجاد کرد  و نزدیک به نیم قرن دوام داشت؛ اما کشمکش های سلوکیان با نیروهای قدرتمند در غرب از جمله بطالسه، زمینه­ی شورش...

والی‌نشین اردلان از جمله حکومت های محلی عصر صفوی بود که سابقۀ تشکیل آن به پس از صفویه باز می گشت. حکام این والی‌نشین، که بر قسمت هایی از مناطق کرد نشین غرب کشور حکم می راندند، به دلیل جایگاه خاص جغرافیایی خود؛ یعنی، قرار گرفتن در مرز ایران با امپراتوری عثمانی، رقیب متخاصم صفویان، نقش قابل توجهی در مناسبات این دو حکومت داشتند؛ چرا که منطقۀ حکومتی این والی‌نشین در میدان نبرد و مبارزه و در مسیر جغ...

تمدن ایرانی حاصل تلاش و دستاوردهای اقوام مختلفی است که در آن میان اقوام پارسی با تأسیس امپراتوری هخامنشی نقش کلیدی ایفا نموده‌اند. متأسفانه در خصوص زمان و مسیر ورود این اقوام به فلات ایران، مراکز استقراری نخستین آنها، مواد فرهنگی مرتبط، و در کل در ارتباط با تاریخ و باستان‌شناسی آنها (قبل از تشکیل امپراتوری هخامنشی) اطلاعاتی اندک و در مواردی گمراه‌کننده‌ وجود دارد. از جملة این اطلاعات نادرست که ...

شاهان صفوی به دلیل وضعیت سیاسی ـ اجتماعی ایران و مقابله با قدرت امپراتوری عثمانی و ایجاد وحدت سیاسی ـ مذهبی و تقویت و مشروعیت بخشی به حکومت خود، اقدام به رسمیت دادن مذهب تشیّع نمودند و به زیارت به عنوان یکی از مراسم مهم تشیّع دوازده امامی، که تأثیر بسزایی در تقویت باورهای سیاسی ـ مذهبی مردم نسبت به سلسله صفویه داشت، توجه ویژه‏ای نشان دادند و به سفرهای زیارتی متعددی رفتند. در این مقاله، سعی شده اس...

ترکمانان سلجوقی زمانی در عرصة قدرت خواهی گام نهادند که ایران تجربة تاریخی وسیعی از تحولات سیاسی و تشکیل حکومت های نو به نو در دورة خلافت عباسی را پشت سر می گذاشت. این دولت ها تجربة ارزشمندی از ساختار و مشروعیت سیاسی را برای دولت سلجوقی به یادگار گذاشتند تا به کمک آن اولین امپراتوری اسلامی را در تاریخ میانة ایران تشکیل دهند. دولت سلجوقی با تکیه بر شیوه ای مرکب از آداب و رسوم قبیله ای و دیوان سال...

در سال 531م خسرو انوشیروان به حکومت رسید. حکومت ساسانی در زمان او به اوج قدرت خود رسید. در زمان خسرو یکم اصلاحات گسترده ای اعم از نظامی و اقتصادی و ... انجام گرفت، اما آنچه انوشیروان در زمینه ی اصلاحات اجتماعی و اداری انجام داد در عین حال فایده اش تاحد زیادی عاید سلطنت خود او میشد. برخلاف پدر به جای انکه طبقات نجبا را مقهور و منکوب کند وی آنها را همچون وسیله و ابزار مفیدی جهت تحکیم سلطنت خود سا...

سلطان سلیم دوم عثمانی، تنها فرزند باقی¬مانده از سلطان سلیمان اوّل (مشهور به قانونی) است که همانند برادران خود، مصطفی و بایزید کشته نشد و مثل برادران دیگرش، محمّد و جهانگیر، به مرگ زودرس مبتلا نگشت. بدین ترتیب از میان فرزندان ذکور سلطان سلیمان، نالایق¬ترین ایشان بر تخت سلطنت دولتی نشست که قلمرو آن در نتیجه¬ی فتوحات پدر و اجدادش، از یک سو، از میانه¬ی قاره¬ی اروپا تا سواحل دریای مازندران کشیده شده ب...

اساطیر و باور های دینی دو عنصر تفکیک ناپذیر هر جامعه انسانی می باشند که از اندیشه، احساسات و نگرش افراد آن جامعه سرچشمه می گیرند و آثار هنری، از ابتدای شکل گیری جوامع بشری، مهمترین تجلی گاه تفکرات انسانی محسوب می شدند. اسطوره، به دلیل داشتن لایه هایی تو در تو همواره از زبان نمادین برای برقراری ارتباط استفاده کرده است.لذا آشنایی با زبان نمادین اساطیر، کلید فهم باورهای اسطوره ایِ هر زمان و هر ملتی...

  هدف این مقاله بررسی و تحلیل زمینه­ها و علل شورش و پناهندگی اُلامه تکلو به دولت عثمانی و تأثیری است که این پناهندگی­ در روابط دولت صفوی با عثمانیان داشت. یافته­های پژوهش نشان می ‌ دهد که این شورش که از سنخ کشمکش ‌ های نخبگان بر سر قدرت سیاسی بود، در سال 937 ه.ق، در ایالت آذربایجان به ‌ وقوع پیوست و با حمله ‌ ی اُلامه تکلو به دارالسلطنه ‌ ی تبریز و غارت آنجا آغاز شد. پس از آن، اُلامه چون نتوانست ن...