این نوشتار به بررسی و تحلیل شواهد و قرائن موجود برای روشن کردن مفهوم/ مفاهیم واژه «طبیعت» در نوشته‌های کهن یونانی، اعم از فلسفی یا غیر فلسفی، اختصاص یافته است. یافتن مفهوم و معنای واژگان و تأثیراتی که این کار در جلوگیری از ایجاد مغالطه‏ها و بدفهمی‌های بنیادی می‌تواند داشته باشد، بسیار با اهمیت است. به‏ویژه هنگامی‌که با متون به‌اصطلاح قطعه‌قطعه یا ناقص روبه‏رو باشیم، این کار با نمایاندن تمام شقو...

امروزه واژه نظر و هم خانواده های آن مانند نظرگاه، منظر و منظره با بسامد زیاد در زبان فارسی مورد استفاده قرار می گیرند. پس از انتخاب واژه منظر به عنوان برابر نهاد واژه انگلیسی لنداسکیپ ( landscape)پیگیری ریشه های زبان شناختی آن و کشف نسبت آن با واژه نِگر فارسی با عنایت به سابقه منظرین تمدن ایرانی، مورد توجه برخی از زبان شناسان و متخصصان رشته معماری منظر قرار گرفت. به نظر می رسد شباهت ظاهری و معنا...

تقابل معنایی از جمله روابط معنای در حوزهمعنی شناسی محسوب می شود. در این مقاله پس از مروری بر آثار عمده پیثین که به توصیف و طبقه بندی آن پرداخته اند، پیشنهادی برای طبقه بندی این رابطه معنایی در زبان فارسی ارائه شده است. تقابل معنایی تحت دو عنوان کلی تقابل دوتایی و تقابل غیر دوتایی دسته بندی ثده که هر یک دارای زیربخش های متفاوتی است. تقابل دوتایی دربرگیرنده، تنها یک جفت متقابل است در حالی که تقاب...

به نظر بسیاری از بزرگان علم و ادب، اسلوب بیان و سبک نظم قرآن، جمله‌بندی‌ها و عبارات آن در قالبی نو و اسلوبی تازه، برجسته‌ترین جنبه اعجاز قرآن است. به علاوه، ویژگی کلمات انتخاب شده به گونه‌ای است که جابه‌جایی کلمات یا تبدیل آن‌ها هرگز امکانپذیر نیست. همچنین با عنایت به وجود ترادف معنایی(غیر تام) بین آن‌ها مشخص می‌شود نه‌تنها هر واژه، متناسب با دلالت معنایی خاص خود بلکه با ترکیب معنایی هر واژه بع...

تحلیل معنایی واژگان و شناخت روابط مفهومی بین آنها، یکی از راه‌های دست‌یابی به دقایق معناست، این امر در رابطه با قرآن کریم که از سطوح معنایی متعددی برخوردار است و چینش واژگان آن در نهایت انسجام بوده ضرورتی ویژه می‌یابد. در این پژوهش، معنای واژه إغواء برحسب روابط بینامتنی میان واحدهای زبان، با روش تحلیلی و توصیفی بررسی گردید. در پرتو شناخت روابط مفهومی این واژه و بسامد بالای همنشینی «ربّ» و «إغواء...

در مقاله حاضر به بررسی واژه «دیدن» از منظر معناشناسی قالبی می­پردازیم و نشان می­دهیم که چگونه معنای برخی از واژه­ها در تجارب روزمره و دانش پیش زمینه انسان­ها وجود دارد. به عبارت دیگر، هدف این مقاله دستیابی به تفاوت معنایی ظریف بین واژگان هم معناست و تصور بر این است که ریشه این تمایزات در تجارب نهفته باشد که چنین تمایزات معنایی در لغت‏نامه‏ها عموماً نادیده گرفته می­شود. راهکار انجام این تحقیق، بر...

در پژوهش حاضر، تلاش نگارنده بر آن است تا امکان صوری سازی رابطه ی مفهومی تقابل معنایی را در سطح واژه بررسی کند. برای نیل به هدف تعیین شده، از ابزارهای ریاضی، به خصوص، ابزارهای نظریه‌ی مجموعه‌ها و مفهوم تابع ریاضی استفاده شده است تا برگردانهای صوری برای رابطه ی مفهومی تقابل در سطح واژه به دست داده شود. مطالعه‌ی تعریفهای به‌دست داده شده برای رابطه ی مفهومی تقابل معنایی کلمات در فرهنگهای تخصصی زبان...

درک الفاظ و واژگان قرآن کریم یکی از معیارهای فهم این کتاب آسمانی است و هر مفسری برای ارائه نظر خویش و بیان تفسیر خود نسبت به آیه باید متکی به معانی الفاظ باشد و روابط معنایی واژگان را مورد توجه قرار دهد. اما آیا معنای ظاهری واژگان یا معانى‏اى که در معنای استعمالی واژگان دیده شده، می‌تواند مدار فهم قرار گیرد یا آن معانی مى‏تواند اعم از آن معنای مستعمل قرار گیرد؟ این پرسش را بدین‌سان در تفسیر الم...

در این مقاله دو دیدگاه­ هگمن و گوئرون (1999) و کریمی (2005) در مورد انشقاق گروه متمم ساز (cp) و فرافکن های تحت تسلط آن را در ارتباط با جایگاه سازه مبتدا در زبان فارسی مورد بحث قرار می­­دهیم. درحالی که هر دو رویکرد قائل به وجود دو فرافکن بیشینه نقشی تأکید (focp) و مبتدا (topp) بین دو گروه متمم­ساز و گروه فعلی اند، اما از دو جهت نیز با ی ک دیگر متفاوت هستند. تفاوت نخست آن که کریمی جایگاه شاخص گرو...