همای و همایون منظومه‌ای غنایی از خواجوی کرمانی در قرن هشتم هجری است. این منظومه از تعدادی داستانِ تودرتوی کوتاه فراهم آمده است. قهرمان داستان، همای، شاهزادۀ شام است که در سفر برای رسیدن به معشوق خود، همایون، شاهزادۀ‌ چین، با مسائل و حوادث زیادی روبرو می‌شود. در این مقاله، شخصیّت‌ها، کارکردها، ساختار و ژرف‌ساخت‌های اساطیری داستان را بررسی کرده­ایم. براساس ریخت­شناسی پراپ، این منظومه از شش شخصیّت اص...

ما، خام و یاوه می اندیشیم اگر بر آن سر باشیم که اسطوره ها در همان روزگار کُهن و اسطوره ای، به زیر خاک فرورفته اند؛ و در سایه های دامن گسترِ تاریخ و گَردهای گیتی نَورد هَزاره ها گم آمده اند؛ چرا که امروزه، آفرینش هر اثر هنری، بر بنیاد اسطوره ها، لیک به فرماندهی کهن نمونه ها، ناخواسته، به سامان می رسد؛ و آسمان خراش میلاد، یکی از آنهاست.این جُستار، آسمان خراش میلاد را بهانه و بستری قرار داده است تا به ب...

آدمیان از دیرباز، خاستگاه و گوهر خود را برتر از عالم مادی موجود می دانسته اند. اعتقاد به این باور که نیاکان بشر جایگاهی بهشتی داشته و در نتیجه گناه، به این خاکدان درافتاده اند، در غالب اسطوره ها و ادیان کهن بازتاب دارد و یکی از عناصر اصلی انسان شناسی ادیان قدیم و زنده را تشکیل می دهد. این مقاله به مرور و تحلیل داستان آفرینش، ویژگی های نخستین زیستگاه آدم و حوا (عدن) و علت هبوط آنان در کتاب مقدس ...

ما، خام و یاوه می اندیشیم اگر بر آن سر باشیم که اسطوره ها در همان روزگار کُهن و اسطوره ای، به زیر خاک فرورفته اند؛ و در سایه های دامن گسترِ تاریخ و گَردهای گیتی نَورد هَزاره ها گم آمده اند؛ چرا که امروزه، آفرینش هر اثر هنری، بر بنیاد اسطوره ها، لیک به فرماندهی کهن نمونه ها، ناخواسته، به سامان می رسد؛ و آسمان خراش میلاد، یکی از آنهاست.این جُستار، آسمان خراش میلاد را بهانه و بستری قرار داده است تا به ب...

تئوری مهبانگ یا انفجار بزرگ، نظریه ای جدید در کیهان شناسی است که در دهه های اخیر، خداشناسان علم مدار استنتاج های خداباورانه از آن داشته اند. مقاله حاضر به بررسی این نظریه علمی و نظریات علمی رقیب در برابر آن می پردازد و می کوشد تا میزان تأثیر این تئوری را بر روی براهین خداشناسی تبیین نماید. نگارنده، با پذیرفتن این اصل مسلم که همواره باید از استنتاج نتایج کلامی از نظریه های علمی جانب احتیاط را پی...

نظریة «اسطوره و آیین» یا نظریة «آیین­گرایی اسطوره» که حیات اسطوره را وابسته به آیین می داند و یکی از رویکردهای اصلیحوزة «نقد اسطوره­شناختی» است، در شکل های جدید خود، بین اسطوره و آیین پارادیمی مشترک پیدا می کند. در این جستار برمبنای این نظریه، تبلور آیین سیاوشان را در اسطورة سیاوش در شاهنامة فردوسی بررسی می­کنیم. سیاوش از ایزدان پیشازردشتی ایرانی مرتبط با اساطیر باروری و فرهنگ کشاوزی است که آیی...

بی شک یکی از عناصر غنی موجود درگنجینه ی فرهنگ و آیین های بشری، اسطوره است و اسطوره پردازی نیز از قدیمی ترین شیوه های داستان پردازی به شمار می رود. در فرانسه، به تبعیت از تراژدی نویسان سترگ باستان، استفاده از اسطوره های کهن، بخصوص در ادبیات و هنرهای نمایشی، از دیرباز مرسوم بوده است. اما رویکرد قرن بیستم به مقولة اسطوره، با توجه به شمار آثاری که در آن ها داستانی اسطوره ای مورد بازنگری و بازخوانی ...

بازنمایی، بازتابی از واقعیت های جهان پیرامونی نیست؛ بلکه تصویری جهت داده شده از واقعیت، در رابطه با متن اجتماعی و فرایندهای ایدئولوژیک جاری در جامعه است. رسانه ها نیز تصویر بازنمایی شده از واقعیت ارائه می دهند؛ به ویژه زمانی که واقعیت زندگی زنان را در فیلم و سریال ها به تصویر می کشند؛ آنچه از زنان در فیلم ها به تصویر در می آید، منطبق بر متن اجتماعی و ایدئولوژی های پنهان در هنجارهای اجتماعی است،...

چکیده یکی از مسائل پیچیده کیهان شناسی استاندارد مسأله ثابت کیهان شناسی است . مشاهدات حاکی از آن هستند که است ، در حالی که پیشگویی فیزیک ذرات برای مقدار ثابت کیهان شناسی حدود 10120 مرتبه بزرگتر از مقدار مشاهده ای است . این تفاوت در مقدار مشاهده ای و تئوری به مسأله ثابت کیهان شناسی معروف است .یکی از رهیافت های حل مساله ثابت کیهانشناسی این است که با زمان تغییر یابد و در طول تکامل عالم چگالی انرژی...

هیچ شاخه ای از علوم نمیتواند مدعی داشتن زمینه ای جالبتر از کیهان شناسی شود، زیرا کیهان شناسی علم مطالعه ی است، و تعریف عالم همه چیز را در بر میگیرد. طیف گسترده ای از مشاهدات در مقیاس بزرگ، اشاره به سمت تغییرات احتمالی در مدل استاندارد کیهانی می باشد که بر اساس یک جهان همگن و ایزوتروپیک همراه با یک ثابت کوچک کیهانی و ماده می باشد. این مشاهدات نیز به عنوان (ناهنجاریهای کیهانی) شناخته شده اند، با ...