ساختارگرایی ادبی به دنبال آن است تا علمی ترین مبنای ممکن را برای مطالعات ادبی فراهم آورد. ساختارگرایی روش تحلیل متن و شناخت نظام آن است.ای.جی.گرماس یکی از روایت شناسانی است که با ارائه الگوی کنشی، تحلیل و شناخت روایت را آسان تر کرده است. گرماس با ساده کردن الگوی تحلیل قصه پراپ، نشان داد که همه عناصر تشکیل دهنده قصه، قابل تجزیه و تحلیل و دارای نقش مؤثّرند. این کنش گرها ممکن است، اشیاء، مفاهیم یا ...

یکی از مهم ترین دستاوردهای تحولات فرهنگی بعد از مشروطه، آشنایی با اروپا و طرح مسایلی مانند برابری زن و مرد، عدالت، قانون مداری و... پدید آمدن فرم رمان و ظهور نویسندگان زن است. زنان به عنوان بخشی از جامعه ادبی به آفرینش آثاری پرداختند که بیان کننده خواسته ها و دغدغه های ایشان بود. زنان نویسنده ، همان گونه که در این رساله نشان داده می شود، توانستند در نیم قرن گذشته با خلق آثاری داستانی که با عن...

از جذّاب ترین رساله های رمزی سهروردی «قصّه الغربه الغربیّه» است. در این داستان، شیخ اشراق دیدار انسان نورانی با جفت آسمانی اش را به گونه ی تجربه ای رویاگونه و در قالب سفری درونی تصویر می کند. کهن الگوها نقش ویژه ای در پیشبرد این داستان و به تصویر کشیدن وقایع دارند. این پژوهش با تکیه بر شیوه ی نقد کهن الگویی یونگی انجام شده است و در آن، انواع موقعیت ها و شخصیّت های کهن نمونه ای نشان داده و بررسی می ...

حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته»، ازجمله مستندات صوفیّه و عرفا است؛ چنانکه بارها مورد استناد مدوّن اصلی عرفان نظری، یعنی «ابن عربی» قرار گرفته است. او در مهمترین اثر خویش، یعنی «الفتوحات المکیّه» تلاش کرده تا این روایت را هماهنگ با نظریه ی وحدت وجود نشان دهد؛ ازاین رو آن را در موضوعاتِ گوناگونِ مربوط به نظریه ی مزبور مطرح کرده است. ابن عربی قائل است که ضمیر«ها» در «صورته» به خداوند برمی گردد؛ به همی...

به نظر اغلب پژوهشگران، داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری و دیگر خداینامه ها نبوده است ، اما گروهی بر این باورند که این داستان در منابع شاهنامه وجود داشته، اما فردوسی آن را حذف کرده است. یافته ها نشان می دهند که ادعای وجود داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری قطعیت ندارد. در متون پهلوی موجود نیز، جز یک اشاره چیزی از داستان آرش نیامده است. بررسی های ما نشان می دهد که داستان آرش اساساً نباید در خداینامه ه...

‏داستان لیلی و مجنون، زبان رمز حال همه عاشقان صادق است. در تمامی این داستان ها، به رغم تفاوت های بسیار در روایات مختلف، ناکامی در عشق دنیایی و مردن از درد نامرادی مشترک است. این ماجرای کهن افسانه ای را نخستین بار نظامی به نظم فارسی در اورد و انگاه به تقلید از او، شاعران وگویندگان بسیاری ان را به نظم و نثر روایت کرده اند که معروف ترین انها ازان عبدالرحمن جامی است و او 300 ‏سال بعد ار نظامی این د...

ساده نویسی فنی است که بر پای? نوشتن به زبانی قابل فهم و به دور از دشواری های لفظ و معنی بنا شده و لوازم آن سادگی واژگان، عبارات، ترکیبات، جملات و همچنین سادگی علایم دیداری است و این فن را بازنویسان برای تبدیل متون دشوار به متون قابل فهم به کار گرفته اند. با بررسی آثار آذریزدی، مشاهد می شود که زبان آثار بازنویسی شد? او، در حدّ میانه ای از سادگی و دشواری زبان هم عصران خویش قرار دارد؛ در آثار وی،...

تمنّای جاودانگی از دیرباز، در رویکرد فرجام‏نگر اندیشه‏ی بشری، ناب‏ترین، دلنشین‏ترین و شاید، غم‏انگیزترین ترانه‏ای بوده است که در ادوار مختلف تاریخ، بن‏مایه و عصاره‏ی برجسته‏ترین غزلواره‏های آفرینش را در ذهن نوع بشر برساخته است و پرداختن بدین مفهوم نه تنها در دوران معاصر در ادبیات مشرق عربی و بویژه نزد سرایندگان مکتب تمّوز، امری دلکش و گریزناپذیر می‏نماید بلکه از گاهِ سرودن اسطوره‏ی گیلگَمش و جستجوی...

یکی از شیوه های کهن تفسیر قرآن کریم، تفسیر روایی است که همزمان با نزول وحی پا به عرصه نهاده و بر پای? روایات صادره از ناحی? معصومان ^ شکل گرفته است. اندیشمندان و مفسران این روایات را یکجا گرد آورده و تفاسیر روایی را سامان داده اند. هرچند روایات این منابع تفسیری نزد مشهور عالمان و مفسران مقبول و پذیرفته است، اما نکت? مهم مقبول بودن تفسیر بر پای? روایات است. در بین اندیشمندان و مفسران در بار? شیو...

نظامی در نعت اول مخزن الاسرار، ضمن به کارگیری قابلیت های ذاتی زبان در تأثیرگذاری بر مخاطب، واقعه ای تاریخی را به شیوۀ آشنایی زدایی، بازآفرینی کرده است. چینش کلمات به نظامی در نعت اول مخزن الاسرار، ضمن به کارگیری قابلیت های ذاتی زبان در تأثیرگذاری بر مخاطب، واقعه ای تاریخی را به شیوه آشنایی زدایی، بازآفرینی کرده است. چینش کلمات به گونه­ای است که واژه به واژه ابیات در محور افقی و عمودی، با یکدیگر...