در دهه پایانی قرن بیست با فروپاشی اتحاد جماهیر شوری و فرو ریختن نظام دو قطبی، جهان شاهد رویداد تازه ای بود. نظام جایگزین نظام دو قطبی که با ایده ی نظم نوین جهانی بوش متولد شد، داعیه دار شکل دهی نوینی به نظام بین الملل بود. در راستای این تغییر شکل هندسی ساختار قدرت در جهان، تغییر در ساختارهای قدرت در مناطق مهم و حساس دنبال شد. خاورمیانه به دلیل موقعیت ژئوپلتیک و منابع فسیلی، کلید اساسی تولید قدر...

حادثه مذکور واکنش های مشابه، مشترک و سریع افکار عمومی جهان، بازیگران عرصه بین المللی اعم از سازمان های بین المللی و دولت ها را در پی داشت و مبارزه با تروریسم با حملات آمریکا و متحدانش به خاک افغانستان و متعاقبا سقوط حکومت طالبان در این کشور و روی آوردن سیاست خارجی آمریکا به یکجانبه گرایی و یا چند جانبه گرایی سلسله مراتبی شدت یافت. روابط دو کشور در دهه گذشته وارد مرحله ی جدیدی شد که هرکدام از آن...

نظام بین الملل در سال های اخیر شاهد افول نسبی منازعات منطقه ای و قومی در منطقه قفقاز بوده است، ولی در مقابل رقابت کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای تشدید شده است. فروپاشی شوروی فرصتی مناسب برای ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهای غربی فراهم نمود تا در جمهوری های بازمانده از شوروی در پی کسب نفوذ و امتیازات ویژه برآیند. قفقاز به واسطه اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیکی خود، پس از 1991 شدیداً مورد توجه ...

تحولات راهبردی در منطقه خلیج فارس؛ رویکردی سیاسی- امنیتی دکتر احمد جالینوسی* چکیده: بعد از پایان دوران صلح بریتانیایی و شروع عصر صلح آمریکایی، ایالات متحده نقش اساسی و مهمی در ساختار امنیتی خلیج فارس و ادارۀ ترتیبات آن به عهده گرفت و همچنان تلاش کرده پس از جنگ اول و دوم خلیج فارس، نفوذ و حضورش را تقویت کند؛ به ویژه اینکه در جریان اشغال کویت توسط عراق، کویت به عنوان یک عضو شورای همکاری خلیج فارس...

چکیده ایران کشوری پر اهمیت در خاورمیانه می باشد. اهمیت استراتژیک تنگه هرمز، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، همسایگی با پاکستان و عراق و از همه مهمتر داشتن مرزهای طولانی با افغانستان از جمله عواملی است که استراتژی آمریکا را تحت تأثیر قرار می دهد. از سوی دیگر مسئله تروریسم، مواد مخدر و سایر عوامل، روابط بین این دو کشور را با اهمیت­تر می سازد و هرگونه اقدام آمریکا در کشورهای همسایه ایران ، خصوصاً در...

بحران سیاسی لبنان در سه سال اخیر نه تنها یکی از مسایل مهم این کشور بود بلکه به یک مساله مهم منطقه ای و بین المللی تبدیل شد. در این مقاله، سعی شده است که به علل و عوامل بلندمدت (زمینه ساز) و کوتاه مدت این بحران پرداخته شود. در این مقاله تغییر ترکیب جمعیتی به سود شیعیان، افزایش قدرت حزب الله، ساختار اجتماعی مبتنی بر فرقه گرایی، نوع ساخت حکومتی و توزیع قدرت عوامل بلند مدت یا زمینه ساز بحران جدید ت...

سیاست خارجی آمریکا در بحبوحه به وقوع پیوستن تحولات انقلابی عربی، در مسیری از ائتلاف تا یکجانبه گرایی رقم خورده است. اساساً اتخاذ این گونه استراتژی در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا، از یک سو، مبتنی برمعناسازی نرم در منطقه خاورمیانه در قالب حرکت های ائتلافی و چندجانبه از جمله بسط صلح، امنیت و هنجارهای اخلاقی جهان شمول رخ می دهد و از طرف دیگر یکجانبه گرایی است که پارادوکس دیالکتیک کنترل اذهان عمو...

روابط ایالات متحده و اسرائیل را می توان در قالب یک رابطه ویژه ارزیابی کرد، از این سبب که اسرائیل در منظر ایالات متحده یک شریک و سرمایه راهبردی است و استحقاق حمایت اقتصادی، سیاسی و نظامی را دارد و در قالب چنین نگرشی، مناسبات ایالات متحده و اسرائیل، توسعه و گسترش یافت. اما به نظر می رسد این مناسبات و روابط همه جانبه با وقوع حوادث 11 سپتامبر 2001 در آمریکا، مستحکم تر از گذشته شده باشد، چرا که ترور...

آن‌گونه که ادعا می‌شود، قدرت در جامعه آمریکا در نهادها و مؤسسات بزرگ آن متمرکز شده و افرادی که در رأس این نهادها قرار دارند به‌عنوان نخبگان قدرت در آن کشور شناخته می‌شوند. اما، در طول تاریخ آمریکا شاهد این نکته هستیم که همواره این افراد تحت‌ سلطه یک طبقه برتر (ثروتمند) قرار داشته‌اند. بنابراین، این سئوال مطرح می‌شود که قدرت واقعی در ایالات متحده در دست چه افرادی است؟ در پی پاسخ به این سئوال به ...

بحران سوریه یکی از مهم ترین حوادث تأثیرگذار در نظام بین الملل طی سال های اخیر بوده  است که توجه بسیاری از کشورهای جهان را به این کشور معطوف نموده است. در این بحران، بازیگران مختلفی با اهداف و انگیزه های متفاوت به ایفای نقش پرداخته اند. از میان این بازیگران، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان دو بازیگر مهم و تأثیرگذار نظام بین الملل، واکنش ها و مواضع مختلفی را نسبت به این کشور و بحران ...