جلال آل احمد از نویسندگان پرکار دهه‌ی چهل ه.ش در آثار خود، بارها مسائل اجتماعی، سیاسی و عقیدتی را به چالش کشیده است؛ انتقاد از مسائل جامعه نه تنها در مقالات و سایر نوشته‌های او، بلکه در داستان‌های کوتاهش نیز نمود دارد. از پنج مجموعه‌ی داستان کوتاه چاپ شده از وی، چهار مجموع دارای داستان‌هایی بهره‌مند از عناصر طنز هستند؛ آل احمد در این مجموعه‌ها فلاکت و عقب‌ماندگی عوام، رواج باورهای خرافی،‌ بی‌اع...

یکی از آثار ارزشمند در زمینه علم وادب، ترجمه شرح نهج البلاغه اثر شیخ عزّالدین بن جعفر بن شمس الدین آملی فقیه و محقّق شیعی قرن دهم هجری است. در این مقاله اهمیت این اثر ارزشمند از منظر گوناگون بررسی می‌شود. این کتاب ترجمه‌ای است از شرح نهج البلاغه ابن میثم بحرانی، البته نه فقط ترجمه تحت اللفظی که به شیوه مترجمان خوش ذوق و با قریحه گاهی موارد با تلخیص مطالب شرح و گاه با افزودنی‌هایی بر آن همراه است....

روضۀ خلد مجد خوافی نمونۀ خوبی از متونی است که از آیات قرآن بهره‌ برده و ژرفای این تأثیرپذیری لفظی و معنوی در متن آن کاملاً نمایان است. هدف اصلی در این پژوهش، نشان دادن انواع روابط بینامتنی این کتاب با قرآن کریم و کاربردهای مختلف آیات قرآن در این اثر است. برای رسیدن به این هدف، کتاب روضۀ خلد براساس نظریۀ بینامتنیت ژرار ژنت تحلیل و بررسی شد و این نتایج حاصل شد که در این اثر، طیف‌های گوناگونی از گف...

یکی از مهم‌‌ترین شگردهای هنری در کتاب «نیستان» ادیب قاسمی‌‌کرمانی که نقش بارزی در شهرت این اثر داشته، بهره‌‌گیری از صورخیال و عناصر علم بیان بوده که تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز، متناقض‌‌نما و حس‌‌آمیزی را دربر‌‌می‌‌گیرد. علوم بلاغی از آغاز طلوع شعر فارسی تا به امروز، همواره مورد توجّه شاعران بوده و حتّی در نخستین اشعار عروضی فارسی نیز می‌‌توان جلوه‌‌هایی ازآن را جستجو کرد. کتاب «نیستان» که در قا...

کنایه یکی از مهمترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در میان مردم و از زندگی آنان پدید می آید و با زندگی پیوندی ناگسستنی دارد.کنایات میراثی گرانبها از بیان غیر مستقیم اندیشه است که از آغاز تا کنون سینه به سینه منتقل گشته است .از این روی کنایه،در افواه و نوشته های ادبی ملت ها،کاربردی فراوان دارد.شاعران نیز از دیرباز بدان توجه داشته و از آن استفاده کرده اند .به جرات می توان گفت شاعری نیست که در ...

چکیده ادبیات بومی مجموع های از عناصر فرهنگی مذهبی است که در پی نشان دادن شیو ه ی زیست ملتی معین است. اثر خواب با چشمان باز، مجموعه ی چهارده داستان کوتاه نوجوان امروز است. از ویژگی  های برجسته ی این مجموعه، ارا یه ی تصویری زنده از مؤلفه های بومی  مذهبی ایرانی در همه جای کتاب است. ذکر این امر لازم است که مراد از بومی گرایی در این نوشتار، عناصر بومی در گستر ه ی سرزمین ایران و در معنای عام آن...

مولانا در تصاویر هنری خود از آرایه‌های بیانی و فنون بلاغی در مثنوی ‏معنوی بهره بسیار برده است؛ از جمله کنایه به عنوان ابزاری کارآمد در علم بیان، ‏مورد توجّه او قرار گرفته، بسیاری از سخنان خود را در قالب این شیوه بیانی مطرح ‏ساخته است. ‏ در این پژوهش کنایه و کارکردهای تصویری آن، در مثنوی معنوی به ‏شیوه توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است رابطه کنایات ‏مثنوی با کنایه‌های عربی مشخّص...

استعارات، کنایات، تشبیهات، مجاز و ضرب­المثل­ها علاوه بر جنبۀ تخییلی، جنبۀ فرهنگی نیز دارند. ازآنجاکه این تعبیرات آیینۀ تمام­نمای تاریخ، فرهنگ و اندیشه در هر جامعه هستند، در حوزۀ مباحث معاصر ترجمه، توجه صاحب­نظران را به خود جلب کرده ­است. ترجمۀ عناصر و جنبه­های فرهنگی گنجانده­شده در متن، در باور برخی از نظریه­پردازان معاصر امکان­پذیر نیست، درحالی­که برخی دیگر آن را در ضمن چارچوب­های خاصّی ترجمه­پ...

سیاوش از شخصیت‌های مقبول و محوری شاهنامه به شمار می‌رود که حکایت زندگی پاک و مرگ ناجوانمردانه‌اش، انعکاس وسیع و چشمگیری در ادبیات فارسی داشته است.این شخصیت، دارای ویژگی‌هایی خاص و منحصر به فرد است زیرا ریشه‌هایی عمیق در اساطیر ایرانی، اوستا و متون پهلوی دارد و همواره حجم قابل‌توجهی از آیین‌ها و مناسک ایرانی در شخصیت فراانسانی او دیده می‌شود.باتوجه به این پیشینة اساطیری و قدمت دیرینه، می‌توان چن...

ولدنامه اثری است در قالب مثنوی که در بحر خفیف سروده شده است. این کتاب در تفسیر دقایق و معانی عرفانی و اخلاقی و شرح اخبار و احادیث و تفسیر آیات قرآن همراه با ذکر امثال و بیّنات، حکم و کنایات، نوادر لغات و ترکیبات و اعلام احوال مولانا جلال‌الدین، برهان‌الدین محقق، شمس تبریزی، صلاح‌الدین زرکوب و دیگران است که تصویری درست از زندگی جسمانی و روحانی مولانا و حالات و مقامات مریدان و مصاحبان او را منعکس ...