دهه 81-1971 میلادی، به عنوان دوره اوج جنگ سرد و تقابل ابرقدرت های آن روز جهان شناخته می شود. در آن زمان مناطق مختلف جهان صحنه درگیری های فراوان سیاسی و ژئوپلیتیک بوده و از جمله مهمترین آن ها خلیج فارس بوده است. در دوره زمانی یاد شده منطقه خلیج فارس شاهد خروج بریتانیا بود و در حالی که هنوز حضور همه جانبه ایالات متحده آمریکا در آن عملی نشده بود، بر اساس دکترین نیکسون، مدیریت امور این منطقه، به قد...

چکیده مقاله حاضر ترجمه‏ای از نوشته برایان جی. دان در تشریح جنگ اول خلیج فارس است. نویسنده در این مقاله، با مرحله‏بندی جنگ هشت ساله ایران و عراق، این جنگ را به شش مرحله جداگانه تقسیم نموده و به تشریح ویژگی‏های هر یک از این مراحل پرداخته است. در مجموع با مطالعه مطلب زیر مشخص می‏گردد که نویسنده، با نگاه جانبدارنه‏ای به نفع رقبای جمهوری اسلامی ایران، به تحلیل جنگ ایران و عراق پرداخته است. در واقع، ...

در تحلیل و تبیین نقش و جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران در اقتصاد بین الملل نمی­توان نقش سواحل خلیج فارس و منطقه مکران را نادیده گرفت به نحوی که هم منطقه مکران و هم سواحل خلیج فارس دروازه صادرات واردات حجم عظیمی از کلاهای اقتصادی و فراورده‌های انرژی محسوب می‌شوند. سؤال اصلی مقاله این است که نقش و تأثیر سواحل خلیج فارس و منطقه مکران در اقتصاد بین الملل چیست و با توجه به تأثیر استراتژیکى آن‌...

با وجود اینکه سواحل عربستان سعودی در کنار دریای سرخ طویل تر از سواحل آن کشور در کنار خلیج فارس است . با این حال این کشور جزو کشورهای خلیج فارس محسوب می شود . عمان نیز خازج از منطقه خلیج فارس است . اما تنها به خاطر بخش برونگان بسیار کوچک واقع در سواحل جنوبی تنگه هرمز جزو کشورهای منطقه مذکور محسوب می شود . اما به طور مشخص چهار کشور کوچک کویت ، قطر ، بحرین و امارات متحده عربی کشورهای منطقه خلیج فا...

کشورهای خلیج فارس در قبال اینترنت دارای دو نگرانی عمده هستند : اوّل، آسیب به ارزش‏های دینی، فرهنگی و ملی، مانند اشاعه تصاویر و صحنه های مستهجن ، توهین به دین اسلام ، تأثیرات بر نقش زنان ، ضعف هنجارهای قومی و فرهنگی منطقه‏ای؛ دوم، امنیت ملی: البته نگرانی ‏های مربوط به امنیت ملی در اکثر کشورهای منطقه خلیج فارس گسترده‏تر از تعریف سنتی تهدید نظامی از سوی کشورهای خارجی است و این موارد در حقیقت هر چ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی «بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران» به روش توصیفی انجام شده است. نتایج تحقیق چنین نشان می دهند: همکاری نزدیک کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس با ناتو تأثیر منفی بر امنیت ج.ا.ایران گذارده و موجب محدودتر شدن منافع و تأثیر کنش ایران در منطقه شده است. در شرایط کنونی، فعالیت های ناتو در منطقه با مناف...

به منظور بررسی جنگ دوم خلیج فارس، در خلال سا ل های 1991-1990 م به عنوان بحرانی بین المللی ضروری است ابتدا بحران و الگوی بحران تبیین و شناسایی شود . بحران ارتباط تنگاتنگی با منازعه و جنگ دارد ولی درصورت بررسی عمیق و همه جانبه تفاوت واژگان فوق آشکار می شود. خلیج فارس به دلیل موقعیت ویژه ژئوپلیتکیهمواره در طول تاریخ با تهدید و مخاطره مواجه بوده است . وجود منابع غنی نفت و گاز و راهیابی آن از طریق ت...

انقلاب اسلامی ایران به مثابۀ انقلابی فرهنگی، تقدم روابط فرهنگی بر دیگر انواع روابط بین الملل را بر نظام ج.ا.ایران فرض می کند. ازسوی دیگر، برقراری روابط حسنه با کشورهای اسلامی و همسایه، از دیگر اولویت ها و ضرورت های دستگاه دیپلماسی کشور محسوب می شود. به این ترتیب دیپلماسی فرهنگی به مثابۀ برجسته ترین کنش ج.ا.ایران در سیاست خارجی، در ارتباط با کشورهای همسایه، اهمیتی فزون تر می یابد. در تحقیق حاضر،...

زمانی که جریان بیداری اسلامی در ابتدای سال 2011 به اوج خود رسید، مردم بحرین نیز هم سو با این جریان به اعتراضاتی گسترده مبادرت کردند که دخالت نظامی حکومت حاکم به کمک نیروهای شورای همکاری خلیج فارس باعث گسترش و تعمیق این اعتراضات و تبدیل آن به بحران شد. در این میان، رسانه های کشورهای عربی زبان حاشیة خلیج فارس نیز با درنظرگرفتن گفتمان حاکم بر کشورهای خود به بازنمایی و مدیریت این بحران پرداختند. از...

مقاله حاضر به بررسی علل، چگونگی و فرجام رویارویی دولت­های انگلیس و عثمانی در خلیج فارس، کرانه­ها و پس کرانه­های آن در فاصله سال­های 1918-1871م/ 1336-1288ق می­پردازد. در حدود ربع پایانی قرن نوزدهم میلادی با تغییر در مناسبات و روابط قدرت­ها، انگلیس در مقام قدرت برتر جهان، به منظور حفظ منافع خود در خلیج فارس، با سیاست­های سیّال و چند وجهی، در برابر دیگر مدعیان ایستاده بود. اهمِ این منافع عبارت بودند...