چکیده تعلیم و تربیت یکی از اساسی ترین مسائل برای گسترش معارف و ترقی فرهنگی جامعه است. در عصر تجددخواهی ایران ما شاهد دو مرکز آموزشی، با محوریت تعلیم علوم دینی هستیم، مدرسه عالی سپهسالار که در دوره ی قاجار در اواخر عصر ناصری تأسیس شد، دیگری دانشکده ی علوم معقول و منقول که در اوایل حکومت پهلوی به دستور رضا شاه احداث گردید. میرزا حسین خان سپهسالار موسس مدرسه فوق، در دورانی که منصب حکومتی داشت د...

این تحقیق در نظر دارد جایگاه دین و مذهب را در اندیشه منورالفکران عصر مشروطه به صورت مطالعه موردی نسبت به 3 نفر از آنان بررسی کند که این 3 روشنفکر عبارتند از: میرزا فتحعلی آخوند زاده- میرزا ملکم خان ناظم الدوله- میرزا عبد الرحیم طالبوف تبریزی. طیف روشنفکران مشروطه با همه وجوه مشترکی که در اندیشه خود دارند در برخی جهات رویکردهای متنوعی نسبت به مذهب و نهادها و مناسک مذهبی داشتند که در 3 حوزه قاب...

درباره علی اشرف، نقاش لاکی قرن دوازدهم هجری، اطلاعاتی درخور در دست نیست و آنچه هست اشارات گذرای چند منبع تاریخی است. در این مقاله با فرضیه اینکه علی اشرف، نقاش دربار نادرشاه بود و در نزد منشی و مورخ او میرزا مهدیخان استرآبادی کار می‌کرد و از شاگردان محمد‌علی نقاشباشی در دربار نادرشاه بود، تلاش شد تا زندگی و آثار او از لابلای اشارات کوتاه منابع و بویژه رقم‌های او در آثار باقیمانده لاکی، بازسازی ...

تاریخ احداث اکثر بناهای دوره قاجار به دلیل ذکر آن در کتب مرجع آن زمان یا کتیبه ها مشخّص است. لیکن تاریخ عمارت بادگیر کاخ گلستان به علت تغییرات بی شمار کالبدی در پرده ای از ابهام قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع مستدل تاریخی که به روش اسنادی )کتابخانه ای( و تحلیلی صورت گرفته تعلّق بنا به زمان فتحعلی شاه و حتی قبل آن محرز م یگردد. بنای مذکور ابتدا در اختیار محمدعلی میرزا )دولت...

رضاقلی خان هدایت از شخصیت­های برجستۀ فرهنگی، ادبی و سیاسی عصر قاجار است. او در دربار حسینعلی میرزا فرمانفرما، فرزند فتحعلی شاه قاجار و والی فارس، و پس از مهاجرت به تهران در دربار محمدشاه و ناصرالدین شاه جایگاه ویژه­ای داشت و محترم بود. هدایت به مدّت پنج دهه در مرکز تحوّلات سیاسی حضور داشت و به مناصبی چون سفارت (با فرمان امیرکبیر)، نظامت و مدیریت دارالفنون، معاونت وزارت علوم و مربی­گریِ مظفرالدین ش...

چکیده: روابط حاکمان قاجار،با ایل بختیاری درطی قرن نوزدهم میلادی دارای فراز و فرود های فراوانی بوده است. حاکمان قاجار، با سیاست کلی تفرقه بینداز و حکومت کن، بین دو تیره مهم این ایل یعنی هفت لنگ ،چهارلنگ ،اختلاف انداختند وبا گرفتن گروگان از بین خوانین بزرگ بختیاری و پیوند زناشویی با بعضی سران ایلی سعی کرده از قدرت و روحیه طغیان گری آن ها بکاهند. قاجارها تا زمانی که خوانین بختیاری هم چون ایلات د...

چکیده : سابقه ی ورود جریان چپ به حوزه اندیشه سیاسی در ایران معاصر به دوره ی مبارزات مشروطه خواهی باز می گردد که در مجلس دوم خود را در حزب اجتماعیون عامیون نمایاند در ابتدا با رویکردی ملی گرایانه و مشروطه لیبرال آغاز نمود . حوادث این جنبش وبحرانهای پس از آن ، این گونه اندیشه ها را در نزد برخی از عناصر تندرو تقویت نمود بطوری که این نوع رفتار ومشی سیاسی با گروهای افراطی قفقاز در پیوند قرار گرفت ....

میرزا جواد خان سعد الدوله،از رجال مؤثر در حوادث دوران مشروطه است.دربارهء وی،گفته‌های متفاوت و گاه‌ متناقضی مطرح شده که از او چهره‌های مبهم در حوادث آن ایام ساخته است.نحوهء رفتار او با طرفداران مشروطه و مخالفان آن و موضع خود وی در این میان،موضوع مورد بحث بسیاری از منابع دورهء قاجاریه است.و با آشکار شدن اسناد و مدارک نو،گوشه‌های جدیدی از زندگی سیاسی این فرد مؤثر در تاریخ معاصر ایران،روشن خواهد شد...

در این مقاله استصحاب کلی از دیدگاه دو اصولی معاصر، امام خمینی و مرحوم میرزا حسن بجنوردی، مقایسه می‌شود. استصحاب کلی استصحاب مفهومی است که قابل صدق بر افراد کثیر است که بر مبنای مشهور اصولیین به سه نوع تقسیم می‌شود. امام خمینی استصحاب را در کلی نوع اول و کلی نوع دوم جاری می‌دانند. ایشان اشکال مهم وارد بر کلی نوع دوم را با قول به وحدت عرفیه پاسخ داده و سپس با بیان یک تفصیل که به اعتبار چگونگی...

چکیده از جمله حوادث مهم تاریخ ایران انتقال قدرت از سلسله ی زندیه به قاجاریه می باشدکه دراین میان حاجی ابراهیم خان کلانتر،به عنوان یکی از شخصیت های مهم ومتنفذ سیاسی که منصب کلانتری فارس را برعهده داشت،دراواخر دوره ی زندیه باروی گردانی از لطفعلی خان زند،نقش مهم وموثری را درانتقال قدرت از زندیه به قاجاریه ایفا نمود.او به واسطه ی این خدمت به منصب صدارت اعظمی آقامحمدخان قاجار دست یافت و با لقب اعتم...