در واپسین سال های سده نخست هجری، مقارن با دهه اول سده هشتم میلادی، دروازه های اندلس به وسیله فاتحان مسلمان گشوده شد و این سرزمین در مدت هشت قرن حکومت مسلمانان به مکانی برای شکوفایی تمدن اسلامی تبدیل شد. تمدن اسلامی که با مهیا کردن شرایط لازم برای هم زیستی مسالمت آمیز ملت های مختلف و تساهل و تسامح فکری، ظرف تجمیع تمدن های ایرانی، هندی و رومی گردیده بود، اکنون به سرزمینی جدید با مختصات خاصی وارده...

جابجایی از جمله پدیده­هایی است که در حوزۀ سکونتگاهی مورد بحث قرار می­گیرد. چنین پدیده­ای اغلب در اثر بروز عوامل طبیعی یا انسانی در مناطق روستایی به اجرا در می­آید. بی­شک جابجایی سکونتگاهی که مشتمل بر تغییر مکان یک جمعیت از نقطه­ای به نقطه­ای دیگر است، پیامدهای مطلوب و نامطلوبی را به دنبال دارد که جوانب مختلف زندگی گروه هدف را تحت­الشعاع قرار می­دهد. بر این اساس، شناسایی پیامدهای ناشی از فراینده...

نگرش اجتماعی به مسائل شهری پارادایمی است که از دهه 60 میلادی جایگاه خود را در ادبیات نظری و سپس در طرح­های شهری پیدا کرده­است. در واقع ارتقاء کیفیت­های محیطی نه تنها به مهم ترین هدف در طرح های شهری شده است بلکه پایش و اندازه گیری آن نیز یکی از شاخص ها و ابزارهای مهم در زمینه پایش اهداف برنامه­ریزی و طراحی شهری است. به طور کلی در ادبیات نظری مربوط به بررسی کیفیت­های محیطی دو رویکرد عمده وجود دار...

مطالعات ارزیابی پیامدهای اجتماعی به دلیل تعریف عام پیامدهای اجتماعی، خصلتی بین‏رشته‏ای دارند. با توجه به تفاوت سنت‏های پژوهشی در رشته‏های مختلف و حتی در درون یک رشته علمی در طراحی و اجرای پژوهش‏های علمی، همواره این مساله پیش روی عمل‏ورزان و محققان اتا وجود دارد که یافته‏های حاصل از بررسی پیامدهای اجتماعی مختلف چگونه باید مورد تحلیل قرار گیرند؟ آیا باید آنها را به طور جداگانه و بدون توجه به...

طرح مسأله: در این پژوهش برای ایجاد ساز و کارهای مناسب جهت ایجاد اجتماع محله‌ای و جلب مشارکت شهروندان بویژه نوجوانان و جوانان در محدوده‌ای از شهر بم که شهر دوستدار کودک نامگذاری شده است، به شناخت و سنجش ظرفیت‌های سرمایه اجتماعی به عنوان پایه مشارکت شهروندان پرداخته شده است. روش: روش پژوهش پیمایش است و ابزار جمع آوری داده‌‌ها، مصاحبه ساختار یافته می‌باشد که از نمونه‌ای به تعداد 288 نفر زن و مرد ب...

مسئله پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی است. پس از بررسی مباحث نظری این حوزه و با تکیه بر نظریه‌های جامعه‌شناختی کنش، چهار متغیر سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، احساس بی‌قدرتی و سرمایه فرهنگی به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر مشارکت‌اجتماعی در چارچوب مفهومی پژوهش پذیرفته شد. روش تحقیق؛ پیمایش، نمونه‌گیری آن طبقه‌ای با کسربرابر و جمعیت آماری دانشجویان دانشگاه تهران هستند. بر اساس نتایج ...

هدف اپژوهش حاضر آزمون نظریه ازهم گسیختگی نهادی در تبیین قانون گریزی است. برای این کار از یک سو به بررسی رابطه فردگرایی، پیشرفت گرایی، جهان گرایی و بت­وارگی پول ـ به عنوان چهار ارزش فرهنگی برای موفق شدن ـ با قانون گریزی پرداختیم و از سوی دیگر رابطه پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی در دو بعد عینی و ذهنی را با قانون گریزی و ازهم گسیختگی نهادی و همچنین عناصر آن بررسی کردیم. روش این پژوهش پیمایش بود. پرسش ن...

نیاز به امنیت از اولین نیازهایی است که انسان از ابتدای حیات خود آن را تجربه می­کند و برخی از صاحبنظران آن را از عوامل زیر بنایی گرد ­آمدن انسان­ها در کنار هم و تشکیل اجتماعات انسانی می­دانند. این نیازدارای ابعاد عینی و ذهنی است که بعد عینی آن شرایط واقعی موجود در جامعه بوده و بعد ذهنی آن احساس و برداشتی است که افراد از شرایط عینی در ذهن‌شان دارند. این پژوهش به بررسی بعد ذهنی امنیت اجتماعی - احس...

مشارکت اجتماعی یکی از نیازهای اصلی جامعه بشری در عصر حاضر است. چگونگی ساختار توزیع قدرت عامل مهمی در نحوه­ی مشارکت اعضای خانواده تلقی می گردد. هدف این پژوهش، شناخت رابطه­ی ساختار توزیع قدرت در خانواده با میزان مشارکت اجتماعی است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه استفاده شده است. اعتبار ابزار سنجش با استفاده از اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرو...

مقاله حاضر به دنبال بررسی عوامل و پیامدهای جامعه‌شناختی تقاضای اجتماعی برای ادامه تحصیل در دوره دکتری در دهه اخیر در ایران بود. روش به کار‌ گرفته‌شده کیفی و در چارچوب پدیدارشناسی بود. ابتدا با روش اسنادی، پیشینه تجربی و نظری پژوهش بررسی و عوامل و پیامدهای جامعه­شناختی تقاضای اجتماعی برای ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی مرور شد، سپس این عوامل و پیامدها در مصاحبه­ای به روش گروه متمرکز با 10 ت...